Smartphone AI của ByteDance gây lo ngại về rủi ro bảo mật, loạt ông lớn từ Tencent đến Alibaba phải họp khẩn

Một cuộc chiến về bảo mật trực tuyến đang diễn ra giữa các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.

Việc ByteDance ra mắt điện thoại thông minh hỗ trợ AI vào tuần trước không chỉ gây xôn xao cõi mạng, mà còn vấp phải sự phản đối nhanh chóng từ các đối thủ như Tencent và Alibaba vì lo ngại về rủi ro bảo mật - cũng như khả năng người dùng sẽ sớm dành ít thời gian hơn trên nền tảng của họ.

Chiếc điện thoại này, được đặt tên là Nubia M153, được phát triển với sự hợp tác của ZTE, nhà sản xuất thiết bị trên nền tảng Android. Nó cung cấp cho Trợ lý Di động Doubao của ByteDance - được hỗ trợ bởi mô hình ngôn ngữ lớn Doubao của công ty - khả năng truy cập rộng rãi trên toàn bộ điện thoại. Người dùng có thể kích hoạt trợ lý thông qua ứng dụng Doubao, lệnh thoại hoặc nút bên hông.

Video trình diễn chính thức cho thấy điện thoại có thể nhận dạng sản phẩm từ bài đăng trên mạng xã hội, so sánh giá trên nhiều nền tảng thương mại điện tử, sau đó đặt hàng thông qua nền tảng có giá thấp nhất, mặc dù người dùng vẫn phải hoàn tất thanh toán theo cách thủ công.

Các tính năng khác bao gồm sử dụng lệnh thoại để yêu cầu Doubao xóa phần nền lộn xộn khỏi một bức ảnh cụ thể, ghi nhớ tùy chọn của người dùng cũng như thông tin cá nhân sau khi chức năng bộ nhớ được bật thủ công.

Với số lượng phát hành giới hạn 30.000 chiếc, chiếc điện thoại có giá 3.499 nhân dân tệ (495 đô la) này đã nhanh chóng sold-out, trong khi giá bán trên thị trường thứ cấp được cho là tăng thêm 1.000 nhân dân tệ.

Tuy nhiên, người dùng đã sớm nhận ra rằng Doubao đã bị chặn bởi các ứng dụng ngân hàng, ứng dụng phổ biến WeChat của Tencent, Taobao của Alibaba, Alipay của Ant Group và nhiều ứng dụng khác. WeChat cho biết trong một tuyên bố rằng họ không thực hiện bất kỳ hành động cụ thể nào để hạn chế Doubao, nhưng có khả năng hành động này đã bị gắn cờ theo các biện pháp kiểm soát rủi ro và bảo mật tiêu chuẩn.

“Đối với chúng tôi, Doubao đã được cấp quyền quá rộng, rộng đến mức có thể mở hầu như bất kỳ ứng dụng nào mà không cần dựa vào API”, một giám đốc an ninh cấp cao của một nền tảng thanh toán hàng đầu, người yêu cầu giấu tên công ty mình do tính nhạy cảm của vấn đề, chia sẻ với Nikkei Asia.

“Một trong những mối quan tâm lớn nhất của chúng tôi là trách nhiệm pháp lý -- nếu người dùng khiếu nại rằng họ đã chuyển tiền nhầm sau khi yêu cầu Doubao làm như vậy, ai sẽ chịu trách nhiệm: người dùng, Doubao, hay chúng tôi?”, vị giám đốc điều hành cho biết. Ông nói thêm rằng các ứng dụng tài chính hiện phải đối mặt với các yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn nhiều so với các ứng dụng thông thường, và các ngân hàng phải chịu mức độ kiểm soát rủi ro thậm chí còn cao hơn so với các nền tảng thanh toán.

Ông nói thêm rằng một mối quan tâm chính khác là ai kiểm soát dữ liệu nhạy cảm của cá nhân. Theo quan điểm của ông, Bắc Kinh sẽ không bao giờ để những thông tin như tiền tiết kiệm cá nhân và người nhận chuyển khoản thường xuyên rơi vào tay một gã khổng lồ công nghệ tư nhân như ByteDance.

Một giám đốc điều hành khác từ một nền tảng thương mại điện tử hàng đầu, yêu cầu giấu tên, cho biết các nhà sản xuất điện thoại lớn như Huawei và Xiaomi sẽ không cấp cho Doubao quyền hạn rộng rãi trên thiết bị của họ vì họ đang phát triển trợ lý AI riêng. Vị giám đốc này cho biết đây là lý do tại sao ByteDance chọn một nhà sản xuất điện thoại nhỏ hơn, ZTE.

Để đáp lại sự phản đối, công ty đã đăng trên tài khoản WeChat chính thức của Doubao vào thứ Sáu tuần trước rằng họ sẽ tạm dừng một số tính năng AI, bao gồm trò chơi, ngân hàng và thanh toán trực tuyến, như một bước cần thiết để đảm bảo công nghệ này có một tương lai vững chắc và xa hơn. Công ty cũng cho biết họ sẽ tiếp tục làm việc với các nhà sản xuất phần cứng vì không có kế hoạch phát triển điện thoại di động của riêng mình để thiết lập các hướng dẫn về hành vi vận hành AI rõ ràng và an toàn.

Theo Lanjing, một cơ quan truyền thông trực thuộc Shanghai United Media Group, Nubia M153 có thể sẽ không được sản xuất hàng loạt sau khi bán hết, và mẫu điện thoại thế hệ tiếp theo khó có thể ra mắt trước cuối năm 2026.

“Chúng tôi đang nỗ lực thúc đẩy các quan hệ đối tác trợ lý thông minh tương tự như ZTE, nhưng chúng tôi chưa có thông tin chi tiết về mốc thời gian và tiến độ để chia sẻ”, người phát ngôn của ByteDance trả lời Nikkei Asia khi được yêu cầu bình luận. “Những quan hệ đối tác này nhằm mục đích cung cấp trợ lý thông minh AI dưới dạng giải pháp beta, chứ không phải sản xuất điện thoại”.

Doubao đang nắm giữ vị trí dẫn đầu trên thị trường AI Trung Quốc. Trong quý 3, số lượng người dùng hoạt động hàng tháng của Doubao đạt 159 triệu, vượt qua DeepSeek, theo QuestMobile.

Các chuyên gia cho biết quyền riêng tư và bảo mật là cơ sở vững chắc nhất để hạn chế Doubao trên các nền tảng đối thủ, nhưng những lo ngại đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, vì tham vọng mở rộng của Doubao cũng đe dọa mô hình kinh doanh của các gã khổng lồ công nghệ khác.

Zhou Hongyi, đồng sáng lập công ty an ninh mạng Qihoo 360 có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết tuần trước rằng Trợ lý di động Doubao sẽ đặt ra thách thức trực tiếp đối với các công ty internet lớn, những công ty từ lâu đã dựa vào quảng cáo và thời gian người dùng ở lại để kiếm tiền.

“Các giám đốc điều hành tại Meituan và Alibaba có lẽ đang tổ chức các cuộc họp khẩn cấp ngay lúc này, vì giờ đây với công nghệ AI đặt hàng trực tiếp, người dùng không cần phải mở ứng dụng và xem bất kỳ quảng cáo nào nữa”, Zhou cho biết trong một video đăng trên Weibo.

Zhou tiếp tục nói rằng điều có thể xảy ra sau đó là một cuộc chạy đua vũ trang công nghệ: Các ứng dụng lớn có thể thiết kế lại giao diện để khiến AI khó đọc thông tin hơn, thêm mã xác minh động vào giá hoặc ẩn các chi tiết quan trọng đằng sau các tương tác phức tạp. Các ứng dụng thương mại điện tử cũng có thể hạn chế quyền truy cập của bên thứ ba, buộc người dùng phải vào “khu vườn có tường bao” để sử dụng dịch vụ của họ.

Theo: Nikkei Asia, CNBC

Vũ Anh