Siết thuế chuyển nhượng bất động sản dân và cán bộ thuế lúng túng "giá đúng", Bộ Tài chính lên tiếng
Việc thu thuế chuyển nhượng bất động sản nảy sinh nhiều vấn đề bất cập như lúng túng với việc “xác định giá đúng”, thất thu thuế chuyển nhượng bất động sản. Trước các phản ánh này, Bộ Tài chính cho biết sẽ triển khai nhiều giải pháp quản lý thu thuế trong chuyển nhượng bất động sản.
Về ý kiến người dân và cán bộ thuế nhiều địa phương cho biết đang lúng túng với việc "xác định giá đúng", Bộ Tài chính cho biết, Tổng cục Thuế đã có công văn số 1381/TCT-DNNCN ngày 28/4/2022 về triển khai các giải pháp chống thất thu trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản và công văn số 1488/TCT-KTNB ngày 10/5/2022 về việc bổ sung hướng dẫn xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ và công tác phòng chống tham nhũng năm 2022.
Theo đó, đề nghị Cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động tham mưu UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để chỉ đạo Sở TN&MT, các cơ quan có liên quan thực hiện các nội dung nêu tại công văn 3849/BTC-TCT ngày 28/4/2022 của Bộ Tài chính; chỉ đạo quán triệt các phòng, đội tham gia công tác xử lý hồ sơ chuyển nhượng bất động sản thực hiện nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính;
Xây dựng kế hoạch kiểm tra chuyên đề về tính liêm chính của cán bộ thuế trong công tác chống thất thu thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản; có biện pháp xử lý hoặc kiến nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các biện pháp xử lý đối với hành vi trốn thuế trong hoạt động chuyển nhượng, kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật.
Về đề xuất ban hành quy trình hướng dẫn cụ thể trình tự cách xử lý, trách nhiệm của cơ quan thuế, Bộ Tài chính cho hay, tại các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế và quy trình về quản lý thuế hiện hành đã có hướng dẫn liên quan về trình tự cách xử lý, trách nhiệm của cơ quan thuế. Do đó không cần phải ban hành quy trình riêng để hướng dẫn cụ thể trong trường hợp người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) sẽ chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu đầy đủ, chính xác về nghĩa vụ và lợi ích trong việc thực hiện nộp thuế chuyển nhượng bất động sản; những rủi ro, trách nhiệm khi kê khai giá không đúng, đồng thời tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.
Về lâu dài, Bộ Tài chính kiến nghị cấp có thẩm quyền trong thời gian tới thực hiện một số giải pháp tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ.
Đồng thời, cấp thẩm quyền cần bổ sung quy định giao dịch chuyển nhượng bất động sản phải thanh toán qua ngân hàng để minh bạch trong kiểm soát giao dịch của các ngành, phục vụ công tác quản lý giao dịch tài sản, bất động sản của các chủ thể trong xã hội của các cơ quan quản lý Nhà nước nói chung và quản lý thuế nói riêng.
Trước đó, tại phiên thảo luận Quốc hội vấn đề siết thuế chuyển nhượng bất động sản được đưa ra bàn luận, đại biểu Phan Thái Bình (đoàn Quảng Nam) cho biết, theo phản ánh của cử tri, một số cơ quan thuế ở cấp huyện có biểu hiện tuỳ tiện trong việc áp dụng giá bất động sản tính thuế.
"Nhiều nơi yêu cầu người dân phải chấp nhận giá tính thuế cao hơn 1,2 đến 1,5 lần, thậm chí có nơi đến 2 lần giá đất Nhà nước quy định thì mới được giải quyết hồ sơ. Trường hợp giá trong hợp đồng thấp hơn mức trên thì cơ quan thuế ngâm hồ sơ, mời lên làm việc nhiều lần hoặc trả hồ sơ vì cho rằng giá trong hợp đồng chưa sát với giá thị trường bất động sản theo khảo sát.
Tuy nhiên, căn cứ nào xác định giá hợp đồng sát với giá thị trường và áp dụng giá tính thuế cao hơn giá nhà nước quy định thì cơ quan thuế không chỉ ra", ông Bình nêu.
Trả lời về vấn đề đại biểu nêu ra, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, theo quy định, người nộp thuế phải kê khai thuế trên hợp đồng đúng với giá hai bên đã thoả thuận với nhau, nếu thấp hơn thì tính theo bảng giá đất tại thời điểm nộp thuế.
Ông Phớc thừa nhận, thời gian vừa qua, có sự trốn thuế, có sự trục lợi về thuế trong lĩnh vực bất động sản. Vì vậy, Bộ trưởng đã có văn bản chỉ đạo cơ quan thuế siết chặt thu thuế đúng giá trị mua bán, điều này cũng tác động tới đầu cơ kinh doanh bất động sản.
Theo đó, trong 5 tháng tổng thu được là 16.200 tỷ đồng, vượt thu so với cùng kỳ năm ngoái 6.600 tỷ đồng. Đáng chú ý, Bộ trưởng cho biết, có trường hợp ban đầu chỉ kê khai 500 triệu đồng, sau đó được giải thích thì kê khai lại 10 tỷ đồng, có nghĩa gấp đến 20 lần. Thậm chí có trường hợp gấp đến 40 lần, còn bình quân giá kê khai thấp hơn 6 lần giá thực tế chuyển nhượng.
Cũng theo ông Phớc, Bộ Tài chính cũng đã có công điện nghiêm cấm cơ quan thuế, cán bộ thuế "nhũng nhiễu" và gây phiền hà cho người dân. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, làm tốt công tác "tiền phòng, hậu kiểm" sẽ không để các vụ án hình sự xảy ra. Ví dụ, người bán nhà trốn thuế thông qua kê khai hai hợp đồng, nếu bị phát hiện là mắc tội trốn thuế. Do vậy việc siết chặt với cách làm như này là hoàn toàn đúng pháp luật.
Bộ trưởng khẳng định: "Khi cơ quan các cấp, các ngành giám sát, nếu có tình trạng cơ quan thuế có lót tay, trục lợi, hối lộ thì sẽ xử lý nghiêm".
"Sắp tới, chúng tôi đề nghị các địa phương xây dựng hệ số điều chỉnh, dữ liệu mua bán bất động sản để minh bạch hơn, đảm bảo vấn đề thu thuế chuyển nhượng bất động sản", ông Phớc nói.
