Sách Tiếng Việt 1 không dạy chữ "P" độc lập: Chuyên gia ngôn ngữ nói gì?

Nhà giáo Đào Quốc Vịnh, hiệu trưởng Trường tiểu học Tô Hiến Thành (Hà Nội) có tâm thư gửi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phản ánh việc sách Tiếng Việt 1 bộ " Kết nối tri thức với cuộc sống " không dạy chữ "P" độc lập.

Sau đó, PGS.TS Bùi Mạnh Hùng,Tổng chủ biên kiêm chủ biên cuốn sách đã lên tiếng chia sẻ.

Vì sao không dạy âm "P" riêng?

Trong bài viết của PGS.TS Bùi Mạnh Hùng đăng tải trên tờ Thanh niên có khẳng định, sách Tiếng Việt 1 bộ Kết nối có đầy đủ 29 chữ cái theo quy định của Bộ GD-ĐT. Ông nêu, ở tập 1, học sinh được học và luyện viết chữ "P" qua ngữ liệu là những từ như đèn pin, cặp da, cá mập, lốp xe, tia chớp, bếp, bìm bịp... Còn ở tập 2, trong các văn bản đọc, số từ có chữ "P" không thể tính hết.

Từ đó, PGS.TS Bùi Mạnh Hùng, cho rằng việc nói bộ sách không dạy chữ "P" là không có cơ sở.

Ông lý giải, các bộ sách có thể có những cách khác nhau với âm đầu "P" (pờ). Sách kế thừa cách dạy của Sách giáo khoa tiếng Việt 1 của Bộ GD-ĐT (theo chương trình tiếng Việt năm 2000).

Cụ thể, dạy âm đầu "P" (âm pờ) trong bài dạy âm "PH" (âm phờ). Trước khi học âm "PH", các em được luyện đọc âm "P", chứ không học âm "P" riêng và không có từ ứng dụng riêng cho âm đầu "P".

Nếu dạy âm "P" riêng thì cần phải có từ ứng dụng để học sinh tập đọc và phát triển vốn từ. Trong khi những từ này chỉ chứa các âm tiết mở (bộ phận vần chỉ có 1 nguyên âm), vậy là buộc phải dùng từ như pi-a-nô, chứ không thể dùng Sa Pa. Bởi học sinh chỉ mới học khoảng tuần 5 hoặc tuần 6, chưa được học âm S (trong Sa Pa).

Ông nêu, thông thường tên riêng không được dùng ở phần dạy phát triển vốn từ, trong khi buộc học sinh lớp 1 mới học tuần 5 - 6 phải đọc và hiểu nghĩa của những từ như pi-a-nô là không phù hợp.

"Tóm lại, tiếng Việt 1, bộ Kết nối, có dạy chữ "P" (chữ pê), âm đầu và âm cuối "P" (pờ) (ghi bằng chữ "P"). Tất cả đều dạy theo cách quen thuộc với giáo viên dạy tiếng Việt lớp 1 trên cả nước trong nhiều năm qua", PGS.TS Bùi Mạnh Hùng nêu.

Chuyên gia ngôn ngữ lên tiếng

PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và Văn hóa phương Đông chia sẻ với báo Tin tức, việc không dạy âm "P" ở cuốn sách trên là "chủ trương không đúng và lạc hậu với tình hình".

Ông cho hay, về bản chất thì âm "P" là phụ âm đầu, trong cấu tạo âm tiết tiếng Việt thì đây còn là phụ âm cuối và có mặt trong nhiều từ như khiếp đảm, khiếp vía, tiếp theo, tiếp tục, thiêm thiếp...

Sau khi đọc lý giải của chủ biên cuốn sách, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và Văn hóa phương Đông bày tỏ, chủ biên chưa hướng đúng vào trọng tâm của dư luận. Cụ thể, dạy âm "P" khi đứng trước các nguyên âm.

"Rõ ràng, chỉ giới thiệu các từ có âm P là chưa đủ, mà phải dạy cách nhận biết âm P là một phụ âm đầu. Thực tế, trong danh mục tên người và địa danh của các dân tộc thiểu số Việt Nam, âm P là âm không hiếm gặp. Đơn cử, như: Giàng A Páo, Sa Pa, Pắc Bó… trong đó có cả các địa danh có tính lịch sử", báo Tin tức dẫn phân tích của PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt.

Cũng theo PGS Đạt, âm "P" là phụ âm được sử dụng hàng ngày trong ngôn ngữ các dân tộc và tham gia vào hệ thống ngữ âm tiếng Việt như một yếu tố không thể thiếu của hệ thống. Do đó, nó cần phải được dạy bình đẳng với các âm khác, thậm chí cần dành nhiều thời lượng để dạy.

Phản hồi của thầy Đào Quốc Vịnh

Chia sẻ trên VOV, thầy Đào Quốc Vịnh cho rằng, dù ở mấy trang đầu sách có bảng chữ cái, nhưng khi đưa bảng chữ cái mà không dạy âm "P" (pờ) và chữ "P" ghi âm pờ thì đó không phải là nội dung dạy học.

Theo ông, phụ âm đầu "P" và phụ âm cuối "P" là hai âm vị hoàn toàn khác nhau.

"Các vị cho rằng, sách Tiếng Việt Lớp 1 của bộ Kết nối tri thức dạy P theo giải pháp dạy chữ P giống với Tiếng Việt 1 của Bộ GD-ĐT theo chương trình Tiếng Việt năm 2000. Đây là việc làm tùy tiện, mang tính sao chép nhưng thiếu đồng bộ. Bởi vì sách Tiếng Việt 1 theo chương trình năm 2000 đã cũ kỹ, cần phải đổi mới nên mới có Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Hơn nữa, trong cuốn sách cũ đó tác giả tuy không dạy âm pờ nhưng có dạy chữ P ngay trong sách giáo khoa và vở tập viết cho học sinh. Điều này, những người viết sách đã không đọc tham khảo. Đại diện NXB Giáo dục Việt Nam đã dẫn một số cuốn sách Tiếng Việt khác cũng do nhà xuất bản này biên soạn và phát hành, cho thấy cả mấy cuốn sách đều sai giống hệt nhau, hoàn toàn không không dạy phụ âm đầu pờ.

Tuy nhiên, sách Tiếng Việt 1 của các tác giả Lê Phương Nga, Nguyễn Thị Hạnh cũng học theo cuốn Tiếng Việt 1 2002 của bà Đặng Thị Lanh tuy không dạy âm pờ nhưng có dạy chữ P riêng trước khi dạy chữ Ph", thầy Vịnh trả lời trên VOV.

(Tổng hợp)

Theo PV