[Quy tắc đầu tư vàng] Sức mạnh của giản đơn - Nên là cáo hay nhím trong đầu tư chứng khoán?

Truyện ngụ ngôn cáo và nhím

Trong rừng xanh, loài cáo vốn biết nhiều thứ, nhưng loài nhím chỉ biết một thứ lớn. Cáo vốn được biết đến là một loài khôn ngoan có thể nghĩ ra rất nhiều chiến lược phức tạp để lén tấn công nhím. Ngày qua ngày, cáo quẩn quanh hang nhím, chờ đợi thời cơ thích hợp để tấn công. Nhanh nhẹn, đẹp đẽ, khéo léo và có vẻ như sẽ chắc chắn thắng. Nhím - ngược lại vốn dĩ được biết tới là một loài thấp kém. Nó lạch bạch đi lại tìm kiếm thức ăn và chăm sóc ngôi nhà của mình mỗi ngày.

Một ngày như mọi ngày, cáo lặng lẽ chờ đợi tại một ngã ba đường. Nhím đang chăm chú lo việc của mình, đi ngay vào con đường cáo đang chờ. Cáo nghĩ "Ta sẽ bắt được mày". Nó nhảy phóc ra, nhanh như chớp. Chú nhím bé nhỏ, cảm thấy nguy hiểm, nhìn lên và tự nghĩ: "Lại nữa rồi, chẳng nhẽ hắn không học được bài học gì sao?".

Nhím cuộn tròn mình lại, trông như một quả cầu gai, các gai nhọn đâm ra tứ phía. Cáo đang nhảy tới, gặp sự tự vệ của nhím , phải ngừng ngay lại. Rút lui về chỗ cũ trong khu rừng, cáo lại nghĩ cách tấn công khác. Mỗi ngày cáo và nhím lại chiến với nhau vài lần, nhưng mặc dù cáo rất khôn ngoan, nhưng dẫu sao thì nhím luôn là người thắng cuộc. Bởi vốn dĩ trong cuộc sống, đôi khi biết nhiều thứ chưa chắc đã hay bằng biết một thứ nhưng tinh thông, suy tính nhiều mưu mô chưa hẳn đã thành công bằng việc tập trung vào một định hướng và kiên định với nó (trích Cổ tích Hy Lạp).

Bài học về việc kiên trì theo đuổi một phương pháp xuyên suốt phù hợp trong công cuộc đầu tư

Nếu có cơ hội lựa chọn, bạn sẽ làm cáo hay làm nhím?

Cáo xinh đẹp, khéo léo và thậm chí còn ma mãnh nữa. Do đó, hiển nhiên nhiều người sẽ lựa chọn con vật này; trong khi đó, nhím - một sinh vật có gai nhỏ thường sinh sống ở châu Âu, châu Á và châu Phi - thì hoàn toàn ngược lại: chúng vừa lề mề, không ồn ào và còn nhàm chán. Vậy rốt cuộc cáo và nhím thì liên quan gì đến sự thành công của một nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán vốn đầy rẫy điều khắc nghiệt?

Đây là một câu chuyện ngụ ngôn vui đi sâu vào khơi gợi bài học về Thuyết con Nhím (Hedgehog Concept) nhưng mỗi nhà đầu tư chứng khoán nên chú ý kỹ hơn, để từ đó rút ra những kinh nghiệm quý báu cho riêng bản thân mình. Vốn dĩ tâm lý của nhà đầu tư thông thường cũng không khác nhiều so với loài cáo kia. Họ hy vọng thay đổi nhiều phương pháp, nghe theo nhiều nguồn tin sẽ khiến công cuộc đầu tư thành công hơn nữa mà không nhận thức một thực tại rằng "Kiên trì đi theo một phương pháp phù hợp mới là bậc thầy của mọi thành công".

Trong câu chuyện ngụ ngôn, cáo dùng rất nhiều chiến lược mưu mẹo để bắt lấy nhím. Nó biết rình rập, tấn công, lại chạy nhanh và thậm chí còn biết giả chết. Ấy thế mà, hết lần này đến lần khác, cáo thường bị đánh bại, thân mình cắm chi chít gai. Sau tất cả, cáo vẫn không bao giờ hiểu được chuyện nhím chỉ biết làm thành thục một hành động, đó chính là tự vệ.

George Soros lấy câu chuyện ngụ ngôn này và đưa vào đời thực qua một bài phỏng vấn tạp chí của ông, ra mắt năm 1963, với tựa đề "The Hedgehog and the Fox", theo đó ông phân loại nhà đầu tư thành hai nhóm chính : cáo và nhím.

Trong buổi chia sẻ quan điểm đầu tư ngày ấy, ông lập luận rằng cáo là loài động vật khéo léo và ma mãnh, luôn theo đuổi nhiều mục tiêu và lợi ích. Bởi chúng có quá nhiều mối quan tâm và chiến lược khác nhau, nên suy nghĩ của chúng thường bị xao nhãng và không tập trung. Do đó, trong dài hạn chúng khó mà đạt được một thành tích thật sự xuất sắc.

Trái lại, nhím tuy hơi chậm và thường ít được chú ý đến, nhưng lại có thể nhìn mọi việc theo cách đơn giản và tập trung vào một tầm nhìn bao quát nhất. Đó là cách tư duy giúp nhím ra quyết định và làm mọi thứ, và điều đó giúp chúng thành công bất chấp mọi điều kiện bất lợi.

Dường như câu chuyện muốn nhấn mạnh, sẽ có nhiều khả năng thành công hơn nếu nhà đầu tư tập trung vào một phương pháp, và làm tốt điều đó. Bằng cách này, họ có thể đánh bại thị trường và trở thành những chiến binh thực sự vĩ đại trên đấu trường chứng khoán.

Lý Tiểu Long cũng đã từng đúc kết qua một câu ngạn ngữ quen thuộc "Tôi không sợ người học 1.000 cú đá, tôi chỉ sợ người tập một cú đá 1.000 lần". Thông thường, mọi NĐT thành công sẽ luôn trung thành với một hệ thống giao dịch mà được chứng minh tính hiệu quả qua các chu kỳ của thị trường, họ chỉ nâng cấp lên để hệ thống hoạt động hiệu quả hơn qua thời gian chứ không bỏ đi hoàn toàn. Bởi họ hiểu rõ không có một chén thánh nào trong giao dịch cả, hệ thống giao dịch của mỗi người chỉ phù hợp trong một số điều kiện thị trường nhất định mà thôi.

Trong khi đó, những nhà đầu tư còn lại rất dễ mất kiên nhẫn khi thấy hệ thống giao dịch hiện tại không hiệu quả. Họ liên tục tinh chỉnh hoặc update hệ thống giao dịch một cách nhanh chóng, hoặc bỏ hoàn toàn để theo đuổi một hệ thống giao dịch mới. Đây là một sai lầm rất nghiêm trọng. Một hệ thống khi chúng ta theo đuổi một cách lâu dài, dần dần chúng ta sẽ nhận ra được những ưu và khuyết điểm của nó từ đấy sử dụng ngày càng nhuần nhuyễn hơn.

Bởi vậy qua câu chuyện trên, hãy luôn ghi nhớ đầu tư chứng khoán là một khoản đầu tư lâu dài. Chúng ta có thể lời hay lỗ trong các lần giao dịch nhưng chuyện gì sẽ xảy ra về sau mới là điều quan trọng. Đầu tư chứng khoán - không phải là "một viên thuốc thần kỳ" giúp cho chúng ta trở nên giàu có một cách nhanh chóng, nó cần có thời gian để cho ta tích luỹ và làm giàu. Nên đừng vì một, hai giao dịch lời, lỗ mà tâm lý trở nên hưng phấn hay bi quan. Mà hãy cố gắng theo đuổi một phương pháp đầu tư lâu dài mà bản thân thấy thích hợp nhất, để có thể giúp ta kiếm được tiền và thành công hơn nữa trên thị trường đầy gian truân này.

Theo Lê Hằng