Quốc gia Đông Nam Á nào nhạy cảm nhất với suy thoái Mỹ?
Với độ mở kinh tế lớn, Singapore và Thái Lan được dự báo chịu ảnh hưởng đầu tiên nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Cả hai quốc gia này cũng đang đối diện với cùng một vấn đề: sự vắng bóng khách du lịch Trung Quốc.
Nền kinh tế lớn nhất thế giới ghi nhận hai quý đi lùi liên tiếp, thỏa mãn điều kiện của một cuộc suy thoái kỹ thuật. Tuy nhiên, một cuộc suy thoái đúng nghĩa đã, đang và sẽ xảy ra hay không vẫn là một câu hỏi lớn.
Trong trường hợp một cuộc suy thoái nổ ra, Châu Á được dự báo khó tránh khó những tác động tiêu cực và một số quốc gia ở khu vực Nam Á sẽ hứng chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với phần còn lại.
Theo chia sẻ của các chuyên gia kinh tế với CNBC, hai “nạn nhân” đó lần lượt là Singapore và Thái Lan.
Nền kinh tế Singapore có độ mở lớn do đó rất nhạy cảm đối với suy thoái tại Mỹ. Ảnh: Getty.
Singapore “dễ bị tổn thương hơn” so với các quốc gia khác trong khu vực khi kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái vì sự “phụ thuộc rất lớn”, Nhà kinh tế học Chua Hak Bin tới từ Maybank, chia sẻ.
Khi được hỏi nền kinh tế nào sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á, ông nghĩ ngay tới Singapore vì quy mô nền kinh tế nhỏ nhưng có độ mở lớn và phụ thuộc lớn vào xuất khẩu của quốc đảo này. Ý kiến này nhận được sự đồng tình từ Selina Ling, Kinh tế trưởng tại ngân hàng OCBC.
“Tôi nghĩ ngay tới những nền kinh tế mở và phụ thuộc vào thương mại như Singapore, Hàn Quốc và phần nào đó là Thái Lan,” bà cho biết.
Singapore
Theo báo cáo cuối tháng 8 của Maybank, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Singapore “có lịch sử tương quan” với các chu kỳ tăng trưởng của kinh tế Mỹ vì nền kinh tế của quốc gia này có thế mạnh về xuất khẩu.
Ông Chua giải thích rằng thị trường nội địa của Singapore quá nhỏ và nền kinh tế phụ thuộc vào các dịch vụ thương mại, bao gồm hoạt động vận tải và điều phối hàng hóa để tạo ra tăng trưởng.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ thương mại trên GDP vào năm 2021 của Singapore lên tới 338%. Chỉ số này phản ánh độ mở của một nền kinh tế đối với thương mại quốc tế.
“Độ tương quan và sự phụ thuộc vào nhu cầu từ nước ngoài của Singapore là rất cao,” ông Chua chỉ rõ. Nếu Mỹ rơi vào suy thoái, những nền kinh tế có độ mở cao sẽ phải hứng chịu hậu quả, ông bổ sung.
Singapore có mối quan hệ chặt chẽ với toàn thế giới và một “cú sốc” từ bất kỳ quốc gia nào cũng sẽ tác động tiêu cực tới tăng trưởng của quốc đảo này, Irvin Seah, Chuyên gia kinh tế cấp cao tới từ DBS Group Research chia sẻ với CNBC.
Dù vậy, Seah không cho rằng Singapore sẽ rơi vào suy thoái năm nay hoặc năm sau.
Bài báo cáo từ Maybank cho rằng nếu kinh tế Mỹ suy thoái thì “khả năng lớn suy thoái sẽ nông chứ không sâu.”
Tuy nhiên, theo ông Chua, Mỹ có thể sẽ đối mặt với giai đoạn kỳ suy thoái “kéo dài” trong khi khả năng suy thoái của Singapore còn phụ thuộc vào thời điểm mở cửa của Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia này.
Singapore là nước xuất khẩu lớn máy móc và thiết bị điện, nhưng sản lượng các sản phẩm này trong tháng 7 giảm 6,4% so với cùng năm ngoái, theo dữ liệu từ Uỷ ban Phát triển Kinh tế (EDB).
Sản lượng lĩnh vực bán dẫn giảm 4,1% trong khi sản lượng mô đun điện và linh kiện giảm 19, 7% do “số lượng các đơn đặt hàng từ Trung Quốc và Hàn Quốc ít đi”, theo EDB.
“Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nhiều nước ASEAN … Nhưng tình hình xuất khẩu sang Trung Quốc thời gian gần liên tục đi xuống,” ông Chua nói. “Vì sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu, Singapore sẽ cảm nhận rõ áp lực đè nặng trên vai.”
Các nhà kinh tế chỉ ra rằng chính sách zero Covid của Trung Quốc góp phần cản trở sự phục hồi du lịch của Singapore kể từ khi dịch bùng phát.
Trong năm 2019, trước khi đại dịch bùng phát, khoảng 3,6 triệu lượt khách Trung Quốc đã tới Singapore, tương đương 13% tổng lượt khách quốc tế. Tuy nhiên, Singapore chỉ đón khoảng 88.000 khách du lịch Trung Quốc trong năm 2021.
Seah, Nhà kinh tế học từ DBS, nhận định khả năng Singapore ít nhất một quý tăng trưởng âm là “hoàn toàn có cơ sở” dù các điều kiện kinh tế đang dần bình thường hóa trở lại
Thái Lan
Thái Lan nằm trong số các quốc gia chịu ảnh hưởng đầu tiên nếu Mỹ rơi vào suy thoái theo dự báo của một số chuyên gia kinh tế.
Du lịch là lĩnh vực trọng điểm của kinh tế Thái Lan, góp phần định hình tăng trưởng kinh tế của quốc gia này. Chi tiêu của khách du lịch đóng góp khoảng 11% GDP vào năm 2019, trước khi dịch Covid bùng phát. Cùng năm đó, Thái Lan đón gần 40 triệu lượt khách du lịch quốc tế, mang về hơn 60 tỷ USD doanh thu, theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới.
Với chỉ 428,000 khách quốc tế trong năm 2021, nền kinh tế của xứ chùa vàng tăng trưởng 1.5%, thuộc hàng thấp nhất tại khu vực Đông Nam Á, theo Reuters.
Kinh tế Thái Lan phụ thuộc vào nguồn khách du lịch từ Trung Quốc. Ảnh: Nikkei Asia.
Ông Chua tin rằng Thái Lan sẽ rơi vào suy thoái sau Singapore. Tuy vậy, giống như Singapore, yếu tố quyết định số phận của kinh tế Thái Lan chính là thời điểm mở cửa trở lại của Trung Quốc, ông bổ sung.
Kể từ khi dịch bùng phát, khách Trung Quốc không thể tới Thái Lan và việc đó đã khiến nền kinh tế quốc gia này “ càng bấp bênh hơn”, Seah nhận định.
“Nếu khách Trung Quốc không sớm quay trở lại, kinh tế Thái Lan sẽ tiếp tục gặp khó. Khi đó, tăng trưởng suy yếu, lạm phát tăng cao và đồng baht đứng trước áp lực mất giá vô cùng lớn”, ông chia sẻ.
Đồng Baht Thái đang được giao dịch xung quanh ngưỡng 36 THB đổi 1 USD, giảm 20% so với 3 năm trước, trước khi đại dịch nổ ra.
Trong khi đó, Indonesia và Philippines là các nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thị trường nội địa, và đó là lý do hai quốc gia này ít bị ảnh hưởng bởi một cuộc suy thoái tại Mỹ, ông Chua nhận định.
“Indonesia và Philippines ít chịu tác động từ suy thoái tại Mỹ và xu hướng sụt giảm nhu cầu từ nước ngoài. Bằng chứng rõ ràng nhất là hai quốc gia này tiếp tục tăng trưởng trong giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 - 2009”, theo nội dung báo cáo của Maybank.
Trong giai đoạn đó, tăng trưởng GDP ở hai quốc gia trên đều cao hơn so với Singapore và Thái Lan, theo thống kê của WB.
