Phát triển thuốc xịt mũi chữa ung thư não để bệnh nhân không cần phải phẫu thuật

29/11/2025 10:05 AM | Sống

Thuốc xịt mũi có thể là phương pháp mới không xâm lấn giúp cơ thể chống lại các bệnh ung thư não nguy hiểm.

Các nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa Đại học Washington và Đại học Northwestern đã phát triển một công nghệ sử dụng các cấu trúc được thiết kế chính xác từ những vật liệu nhỏ để đưa thuốc chống khối u não thông qua mũi.

Trong các nghiên cứu trên chuột, họ phát hiện phương pháp mới này điều trị hiệu quả u nguyên bào thần kinh đệm bằng cách tăng cường phản ứng miễn dịch của não. "Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi nhỏ thuốc dạng lỏng được định lượng cẩn thận vào mũi chuột", tác giả bài báo và giáo sư phẫu thuật thần kinh Alexander Stegh, thuộc Đại học Washington, chia sẻ với Newsweek.

Mặc dù thuốc xịt mũi này hiện chưa sẵn sàng để sử dụng. "Sản phẩm cuối cùng có thể sẽ rất giống với thuốc xịt mũi thông thường nhưng công thức và thiết bị sẽ phải được tối ưu hóa để đảm bảo độ ổn định, độ chính xác về liều lượng khi đưa thuốc vào sâu trong mũi", giáo sư Stegh cho hay.

U nguyên bào thần kinh đệm là một loại u não phát triển nhanh - loại u não ác tính phổ biến nhất ở người lớn. Tại Hoa Kỳ, hơn 12.000 trường hợp được chẩn đoán mỗi năm, theo Hiệp hội U não Hoa Kỳ. Các phương pháp điều trị như phẫu thuật, xạ trị và hóa trị có thể giúp kéo dài sự sống.

Các chuyên gia đang thử nghiệm thuốc điều trị ung thư não theo dạng xịt qua đường mũi

Stegh cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi muốn thay đổi thực tế này và phát triển một phương pháp điều trị không xâm lấn giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch để tấn công khối u thần kinh đệm”.

“Với nghiên cứu này, chúng tôi đã chứng minh rằng các cấu trúc nano được thiết kế chính xác, được gọi là axit nucleic hình cầu (SNA), có thể kích hoạt an toàn và hiệu quả các con đường miễn dịch mạnh mẽ trong não. Điều này định nghĩa lại cách thức liệu pháp miễn dịch ung thư có thể đạt được ở những khối u khó tiếp cận", tác giả bài báo cáo viết.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng, khối u thần kinh đệm là "khối u lạnh", nghĩa là chúng không kích thích phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể như "khối u nóng", khiến chúng dễ điều trị hơn bằng liệu pháp miễn dịch.

Stegh cho biết: "Trong nghiên cứu hiện tại, chúng tôi chứng minh rằng các SNA mới không chỉ làm co khối u mà còn 'làm ấm' môi trường khối u lạnh và bị ức chế miễn dịch, giúp chất ức chế điểm kiểm soát hoạt động tốt hơn nhiều, chính xác là loại lập trình lại miễn dịch mà chúng tôi hy vọng đạt được ở bệnh nhân".

Nhóm nghiên cứu đã phát triển một phương pháp kích hoạt phản ứng miễn dịch chống lại khối u bằng cách kích thích một con đường bên trong tế bào gọi là gen kích thích interferon (STING). STING được kích hoạt khi một tế bào phát hiện DNA lạ và kích hoạt hệ thống miễn dịch để phản ứng với mối đe dọa.

Mặc dù các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc kích hoạt STING trong khối u nguyên bào thần kinh đệm có thể kích thích hệ miễn dịch của cơ thể chống lại ung thư tốt hơn, nhưng các tác nhân này phân hủy nhanh trong cơ thể và cần được đưa trực tiếp vào khối u. Việc phải dùng liều lặp lại phụ thuộc vào các thủ thuật xâm lấn cao.

Tác giả nghiên cứu Akanksha Mahajan, cộng tác viên nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Washington, cho biết: "Chúng tôi thực sự muốn giảm thiểu tối đa việc bệnh nhân phải trải qua điều đó khi họ đã bị bệnh và tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể sử dụng nền tảng axit nucleic hình cầu để cung cấp những loại thuốc này theo cách không xâm lấn" .

Theo nhóm nghiên cứu, cấu trúc SNA của chúng có hiệu lực điều trị cao hơn so với các phương pháp cung cấp tiêu chuẩn và có thể kích hoạt con đường STING trong các tế bào miễn dịch cụ thể.

Mahajan cho biết: "Đây là lần đầu tiên chúng ta chứng minh được rằng chúng ta có thể tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch trong khối u glioblastoma khi đưa liệu pháp nano từ mũi đến não".

Trong quá trình nghiên cứu, họ đã chứng minh được thuốc có thể được đưa một cách chọn lọc đến não và không lan sang các bộ phận khác của cơ thể, nơi có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Tại Hoa Kỳ, hơn 12.000 trường hợp ung thư não được chẩn đoán mỗi năm

Khi được sử dụng kết hợp với các loại thuốc được thiết kế để giúp kích hoạt một loại tế bào lympho T miễn dịch khác, liệu pháp mới này được cho là có thể tiêu diệt khối u chỉ với một hoặc hai liều và tạo ra khả năng miễn dịch lâu dài chống lại sự tái phát của khối u.

Nhìn chung, kết quả tốt hơn nhiều so với các liệu pháp miễn dịch kích hoạt STING hiện tại.

Stegh nhấn mạnh rằng việc kích hoạt con đường STING không thể chữa khỏi bệnh u nguyên bào thần kinh đệm nếu không có sự hỗ trợ từ các phương pháp điều trị khác và họ đang tiếp tục phát triển các phương pháp để tăng cường cấu trúc nano bằng cách kích hoạt các phản ứng miễn dịch khác.

Điều này có thể cho phép các bác sĩ tăng gấp đôi hoặc gấp ba mục tiêu điều trị chỉ trong một liệu pháp duy nhất.

Stegh cho biết: “Đây là phương pháp mang lại hy vọng về phương pháp điều trị an toàn hơn, hiệu quả hơn cho bệnh u nguyên bào thần kinh đệm và các loại ung thư kháng thuốc miễn dịch khác, đồng thời đánh dấu bước tiến quan trọng hướng tới ứng dụng lâm sàng”.

Theo Newsweek

Nguyễn Phượng

Cùng chuyên mục
XEM