Ông Huỳnh Văn Nén chấp nhận bồi thường 10 tỷ đồng
8h30 ngày 17/1, TAND tỉnh Bình Thuận tổ chức họp báo thông tin về quá trình thương lượng bồi thường cho ông Huỳnh Văn Nén, người tù thế kỷ bị giam oan 15 năm.
Tham dự có đại diện TAND Tối cao, lãnh đạo tỉnh Bình Thuận, VKSND, Công an tỉnh Bình Thuận và đông đảo cơ quan báo chí. Ông Biện Văn Hoan, Chánh án TAND tỉnh Bình Thuận chủ trì buổi họp báo.
Buổi họp báo không có sự tham gia của ông Huỳnh Văn Nén hoặc đại diện phía ông Nén.
Tại buổi họp báo, đại diện TAND tỉnh Bình Thuận thông tin lại quá trình ông Nén vướng vào vụ án oan. Theo đó, tháng 8/2000, ông Huỳnh Văn Nén bị TAND tỉnh Bình Thuận kết án, xử phạt tù chung thân về 3 tội: Giết người, Cướp tài sản công dân và Cố ý hủy hoại tài sản của công dân.
Đây là vụ án sát hại bà Nguyễn Thị Bông ở xã Tân Minh (nay là thị trấn Tân Minh), huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận xảy ra vào năm 1998, cơ quan tố tụng cáo buộc ông Nén là thủ phạm. Ngoài ra, ông Nén cũng bị cáo buộc trực tiếp hủy hoại tài sản của 2 hộ dân ở địa phương.
Năm 2014, TAND tối cao đã hủy một phần bản án trên, trả hồ sơ để điều tra lại. Cuối năm 2015, Công an Bình Thuận có quyết định đình chỉ điều tra vì hành vi của ông Nén không cấu thành tội Giết người và Cướp tài sản.
Cuối năm 2015, TAND Bình Thuận phối hợp cùng cơ quan chức năng địa phương tổ chức xin lỗi công khai, khôi phục danh dự đối với ông Huỳnh Văn Nén.
Ông Nén và gia đình sau đó nộp đơn đến TAND Bình Thuận và các cơ quan chức năng liên quan, đề nghị bồi thường oan sai với tổng số tiền 18 tỷ đồng. Quá trình này, vì đơn yêu cầu bồi thường thực hiện chưa đúng hình thức, chưa có tài liệu, chứng cứ đính kèm, nên đại diện TAND có hướng dẫn ông Nén bổ sung thêm.
Đại diện TAND Bình Thuận thông tin đã làm việc với nhiều cơ quan liên quan, tại các trại giam mà ông Nén từng bị giam giữ để xác minh thông tin. Song song đó, TAND Bình Thuận có đưa ông Nén đi giám định tâm thần.
Từ tháng 5/2016 đến nay, đại diện TAND Bình Thuận tổ chức 6 lần thương lượng bồi thường với gia đình ông Nén cùng những người được ông Nén đại diện ủy quyền và các luật sư. Theo đó, ban đầu ông Nén yêu cầu bồi thường 18 tỷ đồng nhưng lần lượt giảm xuống và đến nay yêu cầu bồi thường hơn 19,8 tỷ đồng.
Theo TAND Bình Thuận, gia đình ông Nén chấp nhận khoản bồi thường đúng 10 tỷ đồng nên việc thương lượng bồi thường xem như thành công.
“Hai bên thống nhất kết quả thương lượng trên chỉ có giá trị pháp lý khi được cơ quan có thẩm quyền thẩm định” - vị đại diện TAND Bình Thuận cho biết.
Trả lời câu hỏi của báo chí:
- Tiền Phong: Tại sao lần thứ 6 thương lượng không thành, có phải do luật sư không được tham gia không?
Ông Biện Văn Hoan: Số tiền ông Nén đưa ra 10,8 tỷ, trong đó có hơn 50% là chi phí của người không có liên quan, hết sức vô lý vì vậy các cuộc thương lượng hết sức khó khăn. Đến lần thứ 7, luật sư phía ông Nén tham gia thương lượng và lần này thành công do quá trình dài 2 bên thương lượng đã hiểu biết nhau.
Ông Hoan lưu ý số tiền 10 tỷ là kết quả của thương lượng 3 bên, tuy nhiên, kết quả này phải chờ cấp thẩm quyền phê duyệt mới có giá trị.
- Pháp luật TP.HCM: Trong quá trình thương lượng, giá lúc lên lúc xuống như vậy có đúng quy định không?
Ông Biện Văn Hoan: Lý do kết quả thương lượng có sự khác nhau, thứ nhất là do Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hiện tại chưa đầy đủ, trong khi đó những khoản tiền thực tế đặt ra để bồi thường cho người bị thiệt hại như thiệt hại tổn thất tinh thần của người bị kết oan chưa được pháp luật quy định.
Đặt vào vụ án này, ông Nén bị tù oan, người thân của ông Nén như bố mẹ, vợ con cũng bị thiệt hại về tinh thần, uy tín, danh dự, cái đó là thực tế nhưng pháp luật chưa quy định dẫn đến thương lượng rất khó khăn. Vì chưa có quy định của pháp luật nên tòa án khi vận dụng vấn đề này phải cân nhắc kín kẽ, không tùy tiện.
Thứ hai, bản thân người bị thiệt hại khi yêu cầu bồi thường đưa ra các mức bồi thường khác nhau, lúc thì 18 tỷ, lúc 14,9 tỷ, lúc thì 14,3 tỷ.
Tất cả các lần thương lượng yêu cầu bồi thường đều đưa ra mức khác nhau, trong đầu buổi thương lượng đưa ra một mức, cuối buổi đưa ra một mức khác. Đã là thương lượng thì các bên có quyền dựa trên quy định pháp luật đưa ra mức vừa phù hợp pháp luật, vừa phù hợp thực tế để xích lại gần nhau.
Cuối cùng, hai bên xích lại gần nhau, đạt được thỏa thuận là mức 10,01 tỷ đồng.
- Thanh Niên: So với vụ Nguyễn Thanh Chấn, vụ ông Nén kéo dài vì sao?
Theo đại diện TAND Bình Thuận, nguyên nhân vụ việc kéo dài do các lý do:
Thứ nhất, ông Huỳnh Văn Nén là người bị án oan trong cả 2 vụ án, thiệt hại thực tế rõ ràng, so với người bị kết án oan khác có điều đặc biệt hơn. Trong khi đó, pháp luật chưa có quy định cụ thể về vấn đề này.
- Thứ hai, để bảo vệ quyền lợi cho mình, ông Huỳnh Văn Nén lại nhờ đến 3 luật sư bảo vệ quyền lợi, ủy quyền cho 2 người làm người đại diện ủy quyền, do vậy, trong số những người được ông Nén ủy quyền bảo vệ quyền lợi ở rất xa, có người ở Hà Nội, TP.HCM, Cà Mau... do vậy rất khó khăn khi mời thương lượng.
- Thứ ba, trong khoảng thời gian từ ngày 25/4/2016 đến 12/1/2017 thương lượng có thời gian khuyết một tháng vì phải giám định về thân nhân, giám định sức khỏe, xác minh chứng từ để phục vụ bồi thường.
- Thứ tư, do nhận thức của một số người bảo vệ quyền lợi cho ông Nén và người đại diện ủy quyền cho ông Nén chưa đúng, đưa ra yêu cầu bồi thường quá cao, có những khoản không có căn cứ. Ví dụ như khoản đòi bồi thường kêu oan, ban đầu đưa ra mức trên 9,5 tỷ, cho đến những lần cuối cùng vẫn đòi trên 5,6 tỷ đồng rất thiếu căn cứ và vô lý.
Do vậy, quá trình thương lượng, TAND tỉnh Bình Thuận phải giải thích theo định pháp luật - Luật trách nhiệm bồi thường Nhà nước hiện tại chỉ giải quyết bồi thường cho người bị oan chứ không phải những người này…
Trả lời câu hỏi cơ quan nào có quyền thẩm định số tiền đền bù này, ông Hoan cho biết cơ quan thẩm định là TAND Tối cao và kết quả lần 7 chỉ có giá trị nếu cơ quan trên phê duyệt. Khi TAND Tối cao thẩm định xong, TAND Bình Thuận sẽ ra quyết định bồi thường.
Trả lời câu hỏi của báo chí về trách nhiệm của cán bộ TAND tỉnh Bình Thuận, vị chánh án TAND tỉnh Bình Thuận thông tin: Thẩm phán chủ tọa phiên xử đã bị miễn nhiệm Phó chánh tòa hình sự. Đối với thẩm phán thành viên xét xử đã bị ngưng làm nhiệm vụ trong 1 năm, sau 1 năm sẽ xem xét có cho tiếp tục nữa hay không
Riêng đối với tập thể xét xử vụ án giết bà Bông đã kiểm điểm rút kinh nghiệm. Đối với tập thể thẩm phán TAND Bình Thuận đã kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc theo chỉ đạo của TAND Tối cao
Trước khi kết thúc họp báo, ông Biện Văn Hoan thay mặt TAND tỉnh Bình Thuận, thông qua báo chí gửi lời xin lỗi tới ông Huỳnh Văn Nén và gia đình ông. Trong quá trình thương lượng, TAND tỉnh Bình Thuận cũng đã cố gắng khắc phục, để giải quyết tốt đẹp nhất việc bồi thường cho ông Huỳnh Văn Nén
Buổi họp báo kết thúc lúc 9h45.