"Núi nhôm" khổng lồ ở Việt Nam: Trung Quốc là nước thèm muốn nhất nhưng cũng đành bó tay?
Nhiều nơi trên khắp thế giới đã chứng kiến những dấu hiệu rõ ràng của tình trạng khan hiếm nhôm; nhưng Trung Quốc mới là nơi đang phải hứng chịu sự thiếu hụt nghiêm trọng nhất.
Gần đây, truyền thông thế giới đã lật lại thông tin về kho dự trữ nhôm khổng lồ ở Việt Nam có lên quan đến Trung Quốc, với giá trị có thể lên đến 5 tỷ USD tính theo thị giá hiện tại.
Kho dự trữ nhôm này được cho là đủ lớn để chấm dứt tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu, tuy nhiên lại không thể sử dụng...
Sau nhiều năm dư thừa nguồn cung, thế giới đã chứng kiến xu thế đảo ngược trong ngành nhôm. Giá nhôm leo thang, lượng tồn kho giảm mạnh. Đặc biệt, trong khi thế giới bắt đầu khôi phục sản xuất sau thời gian lao đao vì đại dịch COVID-19, nhu cầu tăng cao nhưng Trung Quốc lại hạn chế nguồn cung.
Theo Kamil Wlazly, nhà phân tích cấp cao tại Wood Mckenzie ở London, Anht: "Lượng dự trữ nhôm sụt giảm với tốc độ rất nhanh - khiến mọi người đều bật ngửa vì không chuẩn bị trước".
Nhiều nơi trên khắp thế giới đã chứng kiến những dấu hiệu rõ ràng của tình trạng khan hiếm nhôm; nhưng Trung Quốc mới là nơi đang phải hứng chịu sự thiếu hụt nghiêm trọng nhất.
Trung Quốc "khát" nhôm như thế nào?
Bloomberg trích dẫn thông tin của nhóm nghiên cứu AZ cho biết, tổng lượng nhôm tồn kho tại Trung Quốc hiện chỉ ở mức khoảng 1,2 triệu tấn – tương đương với nhu cầu sử dụng trong 2 tuần. Tình trạng này đã khiến Trung Quốc từ nhà xuất khẩu thành nhà nhập khẩu nhôm lớn của thế giới, khiến dự trữ nhôm toàn cầu giảm nhanh chóng.
Cuối tháng 12/2020, Reuters ghi nhận lượng nhôm nhập khẩu của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục - vượt mức đỉnh được xác lập trước đó vào năm 2009; và tình trạng nước này "điên cuồng" nhập khẩu nhôm đã được ghi nhận từ trước đó và tiếp tục kéo dài trong năm nay.
Cụ thể, trong tháng 7/2020, nhập khẩu nhôm của Trung Quốc tăng 570% so với cùng kỳ năm 2019 và tăng 35,5% so với tháng 6/2020. Tình hình này vẫn tiếp diễn đến cuối năm 2020 và sang năm 2021, khiến các khách hàng ở Mỹ phải cạnh tranh mua nhôm với các công ty Trung Quốc.
Được biết, kể từ khi tăng tốc nhập khẩu vào Quý II năm 2020, Trung Quốc đã gom đến 1,8 triệu tấn nhôm thỏi; góp phần đẩy giá nhôm tăng không ngừng nghỉ, tăng lên cao nhất trong vòng hơn 10 năm qua.
Ảnh minh họa
Ngành nhôm của Trung Quốc khủng hoảng
Khi cuộc khủng hoảng năng lượng tại Trung Quốc lan rộng, giá nhôm đã tăng phi mã.
Giá nhôm tăng vọt lên mức cao nhất trong 13 năm là 3.000 USD/tấn vào tháng 10 năm nay và đây là mức giá cao nhất kể từ năm 2008. Trước đó, nhôm thường được định giá trong khoảng 1.500 USD đến 2.000 USD/tấn.
Việc sản xuất nhôm phụ thuộc rất nhiều vào điện. Mỗi tấn nhôm cần khoảng 14MWh để sản xuất - tương đương mức năng lượng trung bình cho một hộ gia đình tại Anh sử dụng trong hơn 3 năm.
Ngay cả khi cuộc khủng hoảng năng lượng được khắc phục, thì Bắc Kinh cũng sẽ đặt ra giới hạn cứng đối với năng lực sản xuất kim loại này trong tương lai nhằm nỗ lực hạn chế sử dụng năng lượng và đáp ứng mục tiêu hạn chế khí thải.
Nhiều nhà máy luyện nhôm của Trung Quốc - bao gồm các tỉnh Nội Mông, Quý Châu, Hà Nam, Thanh Hải, Quảng Tây, Vân Nam và Ninh Hạ - đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng và phải cắt giảm sản lượng trong năm nay.
Mok Yuen Cheng, biên tập viên cấp cao tại S&P Global Platts, phân tích: "Trong mùa đông, nhu cầu tiêu thụ năng lượng sẽ nhiều hơn nữa và tình trạng thiếu điện của Trung Quốc dự kiến sẽ còn tiếp diễn ít nhất là trong quý đầu tiên của năm 2022”.
Trên toàn cầu, những người phụ thuộc vào nguồn cung nhôm ổn định đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình hình thiếu hụt hiện tại ở Trung Quốc.
Nhiều doanh nghiệp, chuyên gia trong ngành đã chuẩn bị cho viễn cảnh nguồn cung nhôm tiếp tục giảm trong năm 2022 và sự thiếu hụt tiếp tục kéo dài trong 5 năm tới, theo Bloomberg.
Việc thiếu hụt các nguyên liệu thô như nhôm sẽ làm phức tạp thêm các vấn đề về chuỗi cung ứng mà các nhà sản xuất của Trung Quốc đang phải đối mặt.
"Đối với chúng tôi, đó là một mớ hỗn độn", ông Mike Keown, Giám đốc điều hành của Commonwealth Rolled Products, nhận định. "Chúng tôi nghĩ rằng [cuộc khủng hoảng thiếu hụt nhôm] chỉ mới bắt đầu."
Lô hàng nhôm nhập khẩu ở Vô Tích. Ảnh: Reuters
" Núi nhôm " ở Việt Nam : Trung Quốc cũng bó tay?
Kho nhôm 1,8 triệu tấn trị giá 5 tỷ USD đã bị Việt Nam ngăn chặn xuất khẩu vào năm 2019 trong khuôn khổ cuộc điều tra chống bán phá giá do Mỹ khởi xướng. Cuộc điều tra này nhắm đến tỷ phú Trung Quốc Lưu Điền Trung, người được mệnh danh là "vua nhôm".
Cuộc điều tra chưa kết thúc, dù những kết luận điều tra ban đầu với công ty nhập khẩu số nhôm này tại Việt Nam đã bị hủy bỏ vì thiếu bằng chứng.
Hiện "núi nhôm" này vẫn đang được lưu giữ dưới sự giám sát của các nhân viên an ninh Việt Nam. Chỉ có một khối lượng nhỏ trong số đó đã được đưa vào dây chuyền sản xuất.
Ngoài lý do liên quan đến pháp lý, giới chuyên gia cũng không kỳ vọng nhiều vào khả năng kho dự trữ này được giải phóng ra thị trường.
CRU – một trong những công ty tư vấn quan trọng nhất trong ngành - đã loại bỏ kho dự trữ 1,8 tấn nhôm tại Việt Nam khỏi ước tính về hàng tồn kho của mình. Theo đó, công ty này cho rằng một phần trong "núi nhôm" này có thể phải bán dưới dạng phế liệu vì đã hơn 10 năm tuổi./.
