NHTW Nhật Bản nâng lãi suất lên mức cao nhất 30 năm, nền kinh tế số 4 thế giới đối diện nguy cơ suy yếu
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) ngày 19/12 đã nâng lãi suất lên mức cao nhất trong ba thập kỷ, tiếp tục lộ trình bình thường hóa chính sách tiền tệ, trong bối cảnh lạm phát đã duy trì trên mục tiêu suốt gần 4 năm qua.
BOJ tăng lãi suất chuẩn thêm 25 điểm cơ bản, lên 0,75%. Đây là mức cao nhất kể từ năm 1995. Quyết định này phù hợp với dự báo của các nhà kinh tế được Reuters khảo sát.
Nhật Bản bắt đầu quá trình bình thường hóa chính sách từ năm ngoái, khi chấm dứt chế độ lãi suất âm duy nhất trên thế giới, vốn được áp dụng từ năm 2016. Kể từ đó, BOJ duy trì quan điểm nâng lãi suất một cách thận trọng và chậm rãi. Ngân hàng trung ương nhấn mạnh mục tiêu tạo ra một “chu kỳ tích cực” giữa tăng lương và tăng giá cả.
Lạm phát tại Nhật Bản đã vượt mục tiêu 2% của BOJ trong 44 tháng liên tiếp. Dữ liệu công bố trước đó trong ngày cho thấy chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,9% trong tháng 11. Theo số liệu của Bộ Lao động, lạm phát cao đã gây áp lực lên thu nhập thực tế. Tiền lương thực tế đã giảm trong 10 tháng liên tiếp.
Tuy nhiên, việc nâng lãi suất cũng tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm đà suy yếu của nền kinh tế Nhật Bản. Số liệu GDP điều chỉnh của quý 3 cho thấy kinh tế Nhật Bản suy giảm mạnh hơn ước tính ban đầu. GDP giảm 0,6% so với quý trước và giảm 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Động thái tăng lãi suất diễn ra trong bối cảnh lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đạt mức mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Diễn biến này làm gia tăng nguy cơ chi phí vay nợ tăng cao và gây thêm áp lực lên tài khóa.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nền kinh tế lớn thứ hai châu Á hiện có tỷ lệ nợ công trên GDP cao nhất thế giới, ở mức gần 230%.
Đồng yên đã giao dịch trong vùng 154–157 yên đổi 1 USD kể từ tháng 11. Đồng tiền này đã mất giá hơn 2,5% kể từ khi Thủ tướng Sanae Takaichi - người ủng hộ chính sách tiền tệ nới lỏng - nhậm chức vào tháng 10.
Trước quyết định của BOJ, Trưởng bộ phận kinh tế Nhật Bản Shigeto Nagai tại Oxford Economics nhận định rằng sau đợt tăng này, BOJ nhiều khả năng sẽ tiếp tục nâng lãi suất vào giữa năm 2026, đưa lãi suất chuẩn lên mức cuối cùng là 1%. Lãi suất cuối cùng, hay còn gọi là lãi suất trung lập, là mức cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Thống đốc BOJ Kazuo Ueda đầu tháng này nói rằng rất khó ước tính chính xác mức lãi suất trung lập. BOJ hiện ước tính mức này trong khoảng từ 1% đến 2,5%.
Ông Nagai cảnh báo rằng một đợt tăng lãi suất nữa có thể gây ra căng thẳng với Thủ tướng Takaichi, nếu lạm phát giảm dần về mức 2% trong nửa đầu năm 2026.
Trong cuộc chạy đua giành vị trí lãnh đạo trước đây, bà Takaichi từng kiên quyết phản đối việc BOJ tăng lãi suất. Tuy nhiên, lập trường của bà sau đó đã dịu lại.
Ông Nagai cho rằng lý do khiến bà Takaichi chấp nhận đợt tăng lãi suất này là do đồng yên suy yếu. Ông nói: “Giải quyết khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã trở thành một vấn đề chính sách cấp bách”.
Tháng 11, Nội các Nhật Bản đã phê duyệt một gói kích thích kinh tế trị giá 21.300 tỷ yên, tương đương 135,5 tỷ USD. Gói hỗ trợ này nhằm thúc đẩy nền kinh tế đang chậm lại và hỗ trợ người tiêu dùng chịu tác động của lạm phát.
Theo CNBC
