Mối tình đầu đòi bồi thường 25 triệu USD vì “hành vi đê hèn” của Steve Jobs

Chrisann Brennan, người có một đứa con gái (Lisa) với Steve Jobs, đã viết thư cho CEO quá cố của Apple vào năm 2005 bắt ông thừa nhận và bồi thường. Đây là một tình tiết chưa được tiết lộ trong mối quan hệ căng thẳng của họ.

Trong hàng loạt mối quan hệ phức tạp mà Steve Jobs có suốt 56 năm sống trên đời, không có mối quan hệ nào kéo dài và nhiều trục trặc như với Chrisann Brennan, bạn gái đầu tiên và cũng là mẹ của Lisa.

Hai người gặp nhau khi họ 17 tuổi vào năm 1972, lúc họ đang theo học tại trường trung học Homestead tại Cupertino, California, tiếp theo là một mối quan hệ đầy trắc trở - từ việc Jobs phủ nhận mình là cha của đứa bé, cho tới cách đối xử của ông với Lisa, những hỗ trợ tài chính hạn chế - tiếp diễn trong suốt 40 năm cho tới ngày Jobs mất.

Theo Brennan viết trong quyển hồi ký “Vết cắn vào Apple – The Bite in the Apple” xuất bản năm 2013, lòng vị tha của bà đã trở thành một “con mồi cho sự 'độc ác' của Jobs”.

Cuốn sách của Brennan gần đây tiết lộ đoạn đời đau khổ của mẹ con bà trong khi người bạn trai cũ sống trong tột đỉnh danh vọng và tiền của. Câu chuyện kể về yêu cầu của bà với Jobs, khi đó đã là một tỷ phú, hối lỗi về hành vi tệ bạc cúa mình với một khoảng bồi thường 25 triệu USD cho bà và 5 triệu USD cho cô con gái lúc đó đã 27 tuổi.

Brennan, bây giờ là một bà lão 60 tuổi, đã viết một bức thư không đề ngày, dài 2 trang, kín chữ gửi cho Jobs vào tháng 12 năm 2005. Sau này bà có gửi một bản sao cho tạp chí Fortune. Là một họa sĩ và một nhà điêu khắc tự phong và khá “thất thường”, Brennan đã có một cuộc sống khó khăn khi đó cũng như trong suốt quãng thời gian thành niên của mình. Jobs, khi đó mới 50 tuổi và là CEO của cả Apple và Pixar, sở hữu khối tài sản trị giá 3 tỷ USD.

“Tôi đã nuôi dạy con của chúng ta trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn và thật sự là chúng tôi không đáng phải chịu sự khắc nghiệt đó. Thật là khó hiểu khi ai cũng biết rằng ông có rất nhiều tiền… ông đã không hoàn thành bổn phận của mình,… Tôi tin rằng sự quan tâm chăm sóc và chu toàn có thể được thể hiện bằng tiền. Đây là điều vô cùng đơn giản”, trích thư Brennan gửi Jobs.

Jobs đã phớt lờ lời yêu cầu này, theo lời Brennan. Nhiều tháng sau đó, bà ta bắt đầu viết hồi ký về mối quan hệ của 2 người.

Hơn 3 năm sau lần đầu viết cho Jobs để đòi tiền, Brennan đã thử một lần nữa.  Năm 2009, bà cố liên lạc với Jobs trong cơn bệnh tật, túng quẫn và sống nhờ bạn bè. Lần này, Brennan đề nghị Jobs bồi thường và bà sẽ không xuất bản cuốn sách (theo lời bà thì Lisa không muốn thấy cảnh này).

“Tôi yêu cầu ông lần cuối hãy tạo cho tôi một sổ tiết kiệm,” Brennan viết cho Jobs vào ngày 26 tháng 9 năm 2009, theo những emails bà cung cấp cho tạp chí Fortune. “Tôi không muốn mâu thuẫn với ông nhưng tôi phải làm một điều gì đó. Tôi bị ốm suốt 3 năm qua và tôi không có lựa chọn nào khác…

Người ta sẽ coi thường cả hai chúng ta nếu như cuốn sách được xuất bản và Lisa sẽ bị tổn thương trong khi nó không đáng bị đối xử như vậy. Quyết định là ở ông. Hãy gửi cho tôi 10.000 USD mỗi tháng trong một vài tháng rồi tạo một tài khoản tiết kiệm cho tôi. Tôi không thể nói chuyện trực tiếp với ông vì tôi quá yếu và dễ nổi giận… Với hoàn cảnh hiện tại, tôi rất cần tiền để duy trì cuộc sống, hoặc là tôi sẽ gửi cuốn sách đi xuất bản.”

Jobs trả lời trong ngày hôm đó, phủ nhận cả Lisa, khi đó đã 31 tuổi. “Tôi không thích ai tống tiền tôi. Tôi không dính gì tới những chuyện bà nói.”

(Trong một email, Lisa từ chối bình luận về chuyện này. Người phát ngôn của Laurene Powell Jobs, vợ góa của người sáng lập Apple, cũng nói rằng bà không muốn bình luận gì cả.)

Bắt đầu yêu nhau ở trường trung học, Jobs và Brennan với cá tính khác biệt, đã có một mối quan hệ trắc trở khi yêu khi giận trong hơn 5 năm. Họ chưa bao giờ kết hôn, nhưng sống chung với nhau trong một khoảng thời gian. Brennan có thai vào năm 18 tuổi, theo sự thỏa thuận giữa hai người, bà ta phá thai, việc này lặp lại một lần nữa vào năm bà 23 tuổi.

Lisa sinh ra vào tháng 5 năm 1978. Jobs, khi đó đã thành lập Apple và trở nên giàu có, có thể đã đặt tên chiếc máy tính cá nhân đầu tiên theo tên con gái mình. Tuy nhiên, ông phủ nhận đứa con trong suốt hơn 2 năm, trong khi đó Brennan phải làm đủ nghề như lau nhà, bồi bàn và sống nhờ vào trợ cấp xã hội. Có một dạo, Jobs thậm chí còn thề trong một đơn gửi tòa án là ông không thể là cha của Lisa vì ông “đã thắt ống dẫn tinh và vô sinh” và thiếu “khả năng sinh lý để sinh con” (sau này ông có thêm 3 đứa con khi cưới Powell vào năm 1991).

Kết quả xét nghiệm di truyền chứng tỏ Jobs là bố của Lisa, tòa án ra quyết định yêu cầu Jobs phải phụ giúp tiền nuôi đứa con và hoàn trả lại cho nhà nước chi phí phúc lợi đã bỏ ra, Jobs bắt đầu chi 500 USD mỗi tháng theo quyết định này.

Apple lên sàn chứng khoán một tháng sau đó và Jobs sở hữu khối tài sản trị giá hơn 225 triệu USD. Jobs hiếm khi viếng thăm đứa con trong nhiều năm, ông mua một căn biệt thự, lái xe Mercedes, còn Brennan phải vất vả sống lây lất qua ngày. Trong một bài viết được đăng báo sau này, Lisa, người sau này trở thành nhà văn đã nhớ lại cha mình “thỉnh thoảng ghé lại nơi mẹ con tôi sống vài ngày, bỏ ra vài giờ trong thời gian quý báu của ông với chúng tôi”

Brennan nói rằng sau này Jobs đã xin lỗi vì hành vi tệ bạc với bà và Lisa. Sau khi cải thiện quan hệ với con gái mình (Lisa đã đổi tên thành Lisa Brennan – Jobs khi 9 tuổi), Jobs tăng tiền chu cấp lên một khoản nhỏ, 4.000 USD một tháng, theo lời Brennan. “Ông ta vẫn keo kiệt hết mức có thể. Mọi thứ ông ta chu cấp đều không đầy đủ. Tôi phải phùng mang trợn má để bắt ông ta chi tiền”.

Nhiều năm sau khi con gái chào đời, Jobs mới mua cho Brennan hai chiếc xe và một ngôi nhà trị giá 400.000 USD, trả tiền học phí cho Lisa và thỉnh thoảng giúp đỡ tiền bạc. Mặc dù vậy, Brennan vẫn phải tuyên bố phá sản vào năm 1996. Khi học trung học, Lisa sống với cha mình (và gia đình ông ta) lần đầu trong đời. Trong bài viết thứ hai, Lisa kể: “Trong quãng thời gian trưởng thành của mình, tôi đã từng rất nghèo, rất giàu và thỉnh thoảng thì thuộc giới trung lưu.”

Tiền của Jobs cũng như tính tình của ông rất thất thường. Sau khi gây gổ với Lisa khi Lisa đang nghỉ hè tại nhà sau học kỳ tại Havard, Jobs ngừng chu cấp tiền cho cô và từ chối trả học phí đại học. Lisa chuyển sang sống với vợ chồng nhà hàng xóm, người giúp cô trả tiền học phí, Jobs đã không hoàn lại khoản tiền này cho vợ chồng kia trong nhiều năm.

Trong quyển sách tiểu sử của Jobs, ấn bản điện tử do Walter Isaacson viết, Jobs nói rằng ông đã không dự lễ tốt nghiệp đại học vào năm 2000 của con gái vì ông không được mời. Sự thực, theo như lời Brennan và hai nguồn khác, con gái ông đã mời ông và ông có đến dự. (Theo như một bài báo viết vào thời điểm đó, Jobs dùng buổi lễ tốt nghiệp của con gái để vớt vát lại danh dự sau vụ kiện chu cấp.)

Sau khi Brennan nói cho Jobs biết rằng Lisa đã rất buồn khi đọc tiểu sử chính thức của Jobs do Apple soạn thảo rằng ông sống với vợ và 3 đứa con tại Silicon Valley, ông ta đã sửa lại vào tháng 7 năm 2001 là « ba trong số bốn đứa con ». Tuy nhiên vào tháng 12 năm 2004, những dòng này lại được đổi thành “3 đứa con”.

Vào năm 2005, Brennan môt lần nữa lại lâm vào cảnh túng quẫn. Mặc dù bà và Jobs hiếm khi nói chuyện với nhau vào thời điểm đó, bà lại viết thư cho Jobs, cầu xin một “món quà” đủ để giúp bà thoát khỏi ám ảnh tiền bạc mãi mãi.

Trong thư, Brennan đã giải thích tại sao bà xứng đáng nhận tiền: “Vì tôi đã nuôi nấng con gái chúng ta rất tốt, tôi đã cho ông một cơ hội để hàn gắn với nó hiện tại, tôi sẽ không bao giờ làm con bé chống lại ông. Tôi nghĩ ông phải ghi nhận điều này, nó có ý nghĩa quan trọng với ông…”

“Tôi nghĩ ông đã làm ra rất nhiều tiền cho nhiều người trong ngần ấy năm nhưng tôi tự hỏi là có ai vẫn dành tình thương cho ông nhiều như Lisa trong khi không được chu cấp đều đặn, việc mà theo luân lý ông phải làm”.

Brennan nói rằng bà yêu cầu Jobs bồi thường “25 triệu USD” sau nhiều năm cân nhắc. Bà cũng đòi 5 triệu USD cho Lisa và bà dự tính cho Lisa 5 triệu USD nữa trong phần của bà.

“Việc này là hợp tình hợp lý vì khi trải qua những khổ đau quá nhiều năm, một người luôn muốn sự thật và sự đền bù. Lá thư này là sự thật và tiền là sự đền bù. Tôi lẽ ra đã được hưởng những tháng ngày yên bình, sung túc để được nuôi dạy Lisa… Đối với tôi, sự đền bù này là thỏa đáng cho những gì tôi đã làm cho ông.”

“Tôi muốn chuyện này phải được chấm dứt mãi mãi. Tiền là thứ duy nhất có ý nghĩa vào lúc này. Tôi đã mất mát quá nhiều trong ngần ấy năm do kết quả của những hành vi tệ bạc không thể tha thứ và chữa lành.”

Brennan nói Jobs đã không bao giờ hồi âm thư của bà.

Tuy nhiên, trong yêu cầu năm 2009 của bà, Jobs đã trả lời một cách giận dữ ngay tức thì, sau khi nhận được lời đề nghị hoặc là trả tiền hoặc là cuốn sách sẽ xuất bản.

Brennan đã trả lời Jobs “Tôi không tống tiền ông. Tôi chỉ muốn ông thấy là tôi đang có thu xếp mọi thứ êm đẹp và tôi đã yêu cầu ông giúp đỡ trong hoàn cảnh tội nghiệp trước hết. Tôi thậm chí đã không có nhà để ở trong hơn một năm, tôi ốm, tôi túng quẫn. Tôi nên chết đi thì tốt hơn sau những khổ đau mà tôi nhận. Tôi cảm thấy bị gò bó trong cuộc đời này và tôi phải làm gì đó.”

Mối quan hệ giữa Lisa và Jobs vẫn thất thường khi cô trưởng thành, có những khoảng thời gian dài họ không nói chuyện với nhau. Nhưng Lisa vẫn có mặt bên cạnh Jobs khi ông mất tại nhà riêng ở Palo Alto vào ngày 5 tháng 10 năm 2011, khi ông 56 tuổi.

Brenna cũng có hiềm khích tiếp diễn với vợ góa của Jobs. Vài ngày sau khi Jobs mất do ung thư tuyến tụy, Brennan viết một bài đăng trên tạp chị Rolling Stone, hồi tưởng lại mối tình đầu của họ - cũng như “Jobs đã trở thành con người độc đoán khi ông vào đời”. Bài báo này, làm cho Brennan bị cấm tham gia buổi lễ tưởng niệm Jobs tổ chức tại khuôn viên đại học Stanford.

Vào tháng 1 năm 2014, bà lại viết cho Laurene Powell Jobs một lá thư, hối thúc Laurene làm việc mà Jobs lẽ ra phải làm, bồi thường cho bà một khoản tiền lớn từ tài sản thừa kế.

Brennan viết: “Lòng chung thủy của bà với Jobs không có nghĩa là bà chung thủy với những thành kiến của ông ta. Tôi nghĩ đơn giản là tôi không đáng phải chịu nhiều năm đau khổ và cam chịu mà ông ta đã mang lại cho tôi.”

“Bà đang ở trong vị thế có thể giúp tôi mà không tổn hại tới cuộc đời bà và con bà… Nếu bà có thể giúp tôi, mẹ của Lisa, sống nốt quãng đời còn lại trong thanh thản và yên bình, chúng ta sẽ không phải bới tung chuyện này cho người khác nghe… mọi chuyện sẽ được giải quyết êm thấm và hợp pháp.”

Trong di chúc thừa kế, Jobs để lại cho con gái họ một khoản thừa kế hàng triệu USD, mà Lisa đã dùng một phần để giúp đỡ Brennan. Nhưng Brennan nói rằng bà đã không nhận được hồi âm từ Powell Jobs.

Bà đã ngừng cầu xin vợ góa của Steve Jobs bằng lời kết như sau: “Việc này rất là lố bịch cho cả hai chúng ta, nhưng tôi muốn bà biết rằng tôi rất cảm kích bà đã trải qua nhiều năm chung sống với Steve khi ông ấy mắc bệnh cho tới khi chết. Tôi biết bà yêu ông ta rất nhiều. Và thực tế, tôi cũng thế.”

Thanh Tâm