Nhà máy xử lý nước thải lớn nhất Việt Nam, sẽ làm "sống lại" nhiều con sông ở Hà Nội lọc nước ra sao?
Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá hơn 16.200 tỷ đồng sau khi hoàn thành có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nước của Thủ đô Hà Nội.
Những dòng sông "chết" sẽ được hồi sinh nhờ nhà máy xử lý nước thải hơn 16.000 tỷ?
Trong nhiểu năm qua, câu chuyện "hồi sinh" sông Tô Lịch thơ mộng với nhiều phương pháp trong đó nổi bật nhất là công nghệ xử lý nước thải Nano - Bioreactor của Nhật Bản... khiến nhiều người khấp khởi, chờ đợi về viễn cảnh sông Seine giữa lòng Thủ đô. Nhưng... đến nay Tô Lịch vẫn là dòng sông "chết".
Sông Tô Lịch hiện vẫn là một dòng sông đen đặc, ô nhiễm nghiêm trọng sau nhiều nỗ lực "hồi sinh". Ảnh: Tổ quốc
Công nghệ xử lý Nano - Bioreactor Nhật Bản từng được ứng dụng thí điểm xử lý tại sông Tô Lịch được đánh giá là có hiệu quả. Hệ thống xử lý nước thải được lắp đặt 2 bên bờ sông có nhiệm vụ gom nước thải và tiến hành xử lý.
Nước thải sau khi xử lý sẽ không còn mùi hôi thối, đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn. Đồng thời, tầng bùn đáy ở sông được làm sạch, đảm bảo thoát nước thông thoáng vào mùa mưa.
Tuy nhiên, biện pháp này lại khó khả khi và không thể áp dụng rộng rãi. Nguyên nhân là bởi nguồn nước thải của sông Tô Lịch là rất phức tạp. Lượng nước lớn khiến hệ thống bị quá tải. Chưa kể, chi phí xây dựng khá cao, cần thường xuyên bảo trì trong quá trình sử dụng.
Đồng thời, để vận hành hệ thống này còn cần chuyên gia có nhiều kinh nghiệm, cần được đào tạo chuyên sâu. Như vậy, chỉ sử dụng nguyên công nghệ Nano - Bioreactor cho sông Tô Lịch sẽ không giải quyết triệt để được vấn đề.
Theo các chuyên gia, để phục hồi sông Tô Lịch cần áp dụng tổng thể nhiều giải pháp. Giải pháp đầu tiên đó là tách nước thải khỏi sông Tô Lịch và giải pháp này đang được TP Hà Nội tập trung thực hiện thông qua việc xây dựng hệ thống cống ngầm và Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá.
Toàn cảnh dự án xây dựng hệ thống thu gom và nhà máy xử lý nước thải Yên Xá. Ảnh: Báo Lao động
Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá có tổng mức đầu tư hơn 16.200 tỷ đồng, trong đó 84% là vốn vay ODA (Chính phủ Nhật Bản).
Dự án bao gồm: Xây dựng Nhà máy xử lý nước thải công suất 270.000m3/ngày, đêm; xây dựng hệ thống cống thu gom, cống bao và hệ thống đấu nối (dọc hai bên sông Tô Lịch và sông Lừ), khu vực đô thị mới Hà Đông với tổng chiều dài khoảng hơn 52km.
Nhà máy xử lý nước thải được xây dựng tại xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì với diện tích gần 14ha. Dự án đã được thi công từ năm 2019, triển khai đồng loạt cả 4 gói thầu.
Nhà máy hoạt động sẽ góp phần xử lý một phần nước thải sinh hoạt cho các quận Đống Đa, Ba Đình, Tây Hồ, Cầu Giấy, Hà Đông, Hai Bà Trưng và huyện Thanh Trì, đồng thời làm "sống lại" các dòng sông Tô Lịch, Lừ, Sét và một phần sông Nhuệ.
Quy trình hoạt động của nhà máy xử lý nước thải lớn nhất Việt Nam
Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá có tổng công suất xử lý rất lớn (270.000 m3/ngày đêm). Dự án áp dụng công nghệ thi công lắp đặt ống cống bằng phương pháp khoan kích ngầm lần đầu tiên được thực hiện tại Hà Nội.
Nhà máy không sử dụng hóa chất xử lý bùn, mà xử lý bằng vi sinh. Công nghệ này khá phổ biến và đã áp dụng tại nhà máy xử lý nước thải Hòa Lạc.
Gói thầu số 1 xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã cơ bản hoàn thành và sắp đi vào hoạt động. Video: Truyền hình Hà Nội
Về quy trình xử lý nước thải, Ông Nguyễn Mạnh Hảo - Phó trưởng đoàn tư vấn dự án chia sẻ chi tiết với HanoiOnline như sau:
Đầu tiên, nhà máy sẽ thu gom nước thải từ các tuyến ống.
Tiếp đó, nước thải sẽ được xử lý tại bể phản ứng bùn hoạt tính.
Bước thứ 3, nước thải sẽ được xử lý tại bể lắng làm trong nước.
Cuối cùng, nước sẽ được xử lý hoá chất và khử trùng trước khi được đưa lại sông Tô Lịch.
Trước khi thực hiện 4 quy trình trên thì nguồn nước đầu vào sẽ đi qua hệ thống nhà lắng cát và xử lý rác. Lưới lọc rác sẽ có nhiệm vụ tách toàn bộ rác và cát trước khi nước thải được xử lý sinh học.
Theo tính toán, toàn bộ chu trình từ lúc tiếp nhận nước thải đến khi trả lại nước sạch cho thành phố cần khoảng thời gian trung bình là 16 tiếng.
Viễn cảnh đáng mơ ước của những dòng sông nội đô Hà Nội sau khi được xử lý nước thải. Ảnh minh hoạ được tạo bởi ChatGPT
Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá có 35 gói thầu lớn nhỏ song công tác triển khai thi công, xây dựng tập trung vào 4 gói thầu, đấu thầu quốc tế số 1, 2, 3, 4 và gói thầu dịch vụ tư vấn.
Đến nay, gói thầu số 1 xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã hoàn thành 97% khối lượng, dự kiến vận hành thử trong quý 2/2024, đi vào hoạt động chính thức trong năm 2025.
Gói thầu số 2 xây dựng hệ thống cống bao cho sông Tô Lịch và cống chính đến nay đã đạt trên 93% tiến độ.
2 gói thầu còn lại đang được chủ đầu tư và nhà thầu tập trung nhân lực, gấp rút thi công để đưa toàn bộ dự án vào vận hành trong năm 2025.
