Người Việt tuổi thọ cao nhưng năm sống khoẻ thấp: Đại học Y Dược TP.HCM đưa vắc-xin học vào đào tạo bác sĩ sau đại học
Khi tuổi thọ người Việt ngày càng cao nhưng “năm sống khỏe” vẫn còn thấp, nhu cầu về chiến lược tiêm chủng toàn diện trở nên cấp thiết. Đại học Y Dược TP.HCM tiên phong đưa học phần vắc-xin vào chương trình đào tạo, định hình thế hệ bác sĩ mới biết phòng bệnh trước khi chữa bệnh.
Hội thảo khoa học - bước khởi đầu cho định hướng đào tạo mới
Mới đây, Đại học Y Dược TP.HCM phối hợp cùng GSK Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học "Định hướng phát triển học phần vắc-xin trong đào tạo sau đại học: Nhu cầu, xu hướng và hành động", quy tụ hơn 50 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan y tế, chuyên gia quốc tế và đại diện các trường đại học y dược trên toàn quốc.
Sự kiện đánh dấu nỗ lực tiên phong trong việc đưa vắc-xin học vào chương trình đào tạo chính quy, hướng tới nâng cao năng lực dự phòng của đội ngũ y tế tương lai, một yếu tố cốt lõi cho hệ thống chăm sóc sức khỏe bền vững trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh.
Hội thảo “Định hướng phát triển học phần vắc-xin trong đào tạo sau đại học: Nhu cầu, xu hướng và hành động”
Theo số liệu của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam hiện có khoảng 12 triệu người từ 60 tuổi trở lên, con số này dự kiến sẽ vượt 21 triệu vào năm 2035. Tuy tuổi thọ trung bình đạt gần 74 năm, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh chỉ khoảng 65 năm, tức mỗi người Việt có 8 - 10 năm sống chung với bệnh tật. Hơn 2/3 người cao tuổi đang phải đối mặt với ít nhất một bệnh mạn tính, khiến nhóm này dễ tổn thương hơn trước các bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.
Các chuyên gia tại hội thảo thống nhất rằng y học dự phòng cần trở thành chiến lược trọng tâm trong y tế hiện đại, đặc biệt là khi dân số đang già hóa. Tiêm chủng cùng với sàng lọc và thay đổi lối sống được xem là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, giúp giảm gánh nặng bệnh tật, chi phí điều trị và nâng cao chất lượng sống. Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá, tiêm chủng chỉ đứng sau nước sạch về hiệu quả bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ước tính cứu sống khoảng 4 triệu người mỗi năm trên toàn cầu.
Chương trình đào tạo vắc-xin, nền tảng cho y học dự phòng tương lai
PGS.TS.BS Ngô Quốc Đạt, Hiệu trưởng Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết việc đưa học phần vắc-xin vào đào tạo sau đại học là một bước đi chiến lược, học hỏi từ mô hình của nhiều quốc gia tiên tiến như Anh, Mỹ và các nước châu Âu. Các mô hình này cho thấy đào tạo bài bản giúp nhân viên y tế tự tin hơn trong tư vấn, thực hành và triển khai tiêm chủng, qua đó nâng cao tỷ lệ chủng ngừa và nhận thức cộng đồng.
PGS. TS. BS Ngô Quốc Đạt, Hiệu trưởng Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo
Ông nhấn mạnh: "Đào tạo vắc-xin học không chỉ là mở rộng kiến thức mà còn là đầu tư cho sức khỏe cộng đồng, góp phần xây dựng hệ thống tiêm chủng trọn đời, đáp ứng nhu cầu bảo vệ sức khỏe trong xã hội đang già hóa".
Tại hội thảo, Giáo sư - Hiệp sĩ Jonathan Van-Tam, nguyên Phó Giám đốc Y tế Vương quốc Anh (2017–2022), chia sẻ kinh nghiệm triển khai chương trình tiêm chủng quốc gia và đào tạo vắc-xin học tại Đại học Nottingham. Ông khẳng định: " Chủng ngừa cho người lớn mang lại lợi ích kinh tế - xã hội gấp 19 lần chi phí đầu tư ban đầu. Việt Nam đang đi đúng hướng khi chú trọng y tế dự phòng và chiến lược tiêm chủng trọn đời".
Giáo sư, Hiệp sĩ Jonathan Van-Tam, Giáo sư danh dự, Trường Y, Đại học Nottingham chia sẻ kinh nghiệm trong hội thảo
Các phiên thảo luận buổi chiều thu hút hơn 400 sinh viên và học viên sau đại học, tập trung vào ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu vắc-xin, giám sát dịch tễ và dự báo dịch bệnh. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới tư duy và kỹ năng thích ứng của nhân viên y tế trong thời đại số.
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Hiệu trưởng Trường Y, Đại học Y Dược TP.HCM, chia sẻ thêm: " Việc hợp tác với các chuyên gia quốc tế như Giáo sư Jonathan Van-Tam và sự đồng hành của GSK Việt Nam giúp chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế, mở ra cơ hội học tập và nghiên cứu vắc-xin học cho thế hệ bác sĩ tương lai".
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Hiệu trưởng Trường Y, Đại học Y Dược TP.HCM
Đại diện GSK Việt Nam, BS Phạm Thị Mỹ Liên cho biết: " GSK tin rằng học phần vắc-xin sẽ giúp hình thành nền tảng y khoa dự phòng vững chắc, giúp bác sĩ chủ động tích hợp tiêm chủng trong chăm sóc bệnh nhân, đặc biệt là người lớn tuổi và người mắc bệnh mạn tính".
Theo kế hoạch, học phần về vắc-xin và vi-rút sẽ được xây dựng, phê duyệt và chính thức giảng dạy từ năm 2026, với quy mô đào tạo hơn 2.000 bác sĩ mỗi năm, trước khi mở rộng triển khai trên toàn quốc vào năm 2027. Ngày 11/11, Đại học Y Dược TP.HCM cũng sẽ tổ chức hội thảo tiếp theo với chủ đề "Các chiến lược Tiêm chủng Hiệu quả cho một thế giới già hóa", nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.
