Người làm việc tự do: liệu có thể tự lo?
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, nền kinh tế tự do (gig economy) ngày càng được nhiều người lao động ưa chuộng. Tuy nhiên, nghề lao động tự do cũng mang lại không ít thách thức cho họ.
Lao động tự do, có gì đáng lo?
Trong những năm gần đây, xu hướng làm việc hoàn toàn mới tạo nên những thay đổi mạnh mẽ cho bức tranh kinh tế chung. Câu hỏi quen thuộc "Dạo này đang làm ở đâu, công ty nào?" đã dần bị lãng quên khi ngày càng nhiều người lựa chọn phương thức làm việc tự do. Xu hướng này đã phát triển mạnh mẽ đến mức nó được đặt cho cái tên là "Gig economy". Đây là nền kinh tế với loại hình công việc thời vụ, độc lập và không yêu cầu các công ty phải ký kết hợp đồng lao động dài hạn với người làm.
Theo báo cáo mới nhất của Ngân hàng Thế giới (World Bank) thực hiện năm 2023, toàn cầu hiện có khoảng 435 triệu người tham gia vào các công việc thời vụ theo yêu cầu trên các nền tảng trực tuyến. Nhu cầu đối với loại hình công việc này đã chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng, với mức tăng 41% từ năm 2016 đến quý I năm 2023. Xu hướng này cũng đặc biệt phổ biến tại Việt Nam với tổng cộng 53% nguồn nhân lực trí thức đã tham gia vào nền kinh tế Gig. Cụ thể, 14% theo đuổi hình thức làm việc tự do, 26% chọn làm việc tự do bán thời gian, và 13% kết hợp công việc cố định với việc làm tự do bán thời gian bên ngoài theo khảo sát vào năm 2022 của Anphaben.
Dù sự linh hoạt của Gig work (làm việc tự do) được đánh giá cao, nhưng không ít người lao động lại lo ngại về tính không ổn định của nó. Công việc tự do đồng nghĩa với việc họ không có sự cam kết bảo vệ của doanh nghiệp đối với sức khỏe và hưu trí, chưa kể đến những hỗ trợ về nghỉ dưỡng, đào tạo, công tác phí hay trợ cấp cho các trường hợp rủi ro. Báo cáo của World Bank cũng cho thấy mức độ bao phủ bảo hiểm xã hội thấp đối với những người lao động tự do trên toàn cầu. Theo khảo sát, khoảng một nửa số người tham gia làm việc theo hình thức Gig không hưởng lương hưu. Người lao động lúc này cần phải tự chủ động tìm hiểu một lĩnh vực hoàn toàn mới là bảo hiểm.
Những loại bảo hiểm quan trọng cho người làm việc tự do
Đối mặt với thực tế không được hưởng các chế độ bảo hiểm từ doanh nghiệp, các "Gig workers" cần chủ động trang bị cho mình các loại bảo hiểm như một biện pháp bảo vệ an toàn trước những rủi ro có thể xảy đến trong tương lai.
Một trong những lựa chọn bảo hiểm quan trọng đối với người lao động tự do là bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đây là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Khi tham gia loại hình bảo hiểm này, người lao động đóng góp một phần của thu nhập hàng tháng vào quỹ hưu trí. Khi đến tuổi nghỉ hưu, họ sẽ được hưởng lương hưu dựa trên tổng số tiền đã đóng góp và thời gian tham gia, đảm bảo an sinh tài chính cho giai đoạn người lao động bị giảm hoặc mất khả năng lao động.
Bảo hiểm nhân thọ là một trong những lựa chọn ưu việt cho người lao động tự do.
Bảo hiểm sức khỏe cũng là một sản phẩm cần thiết vì bất kỳ vấn đề sức khỏe nào cũng có thể trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng tạo ra thu nhập của họ. Trong số các sản phẩm bảo hiểm hiện nay, "Quà tặng Sức khỏe" của BIDV MetLife nổi bật với khả năng hỗ trợ chi phí khám - chữa bệnh cao, ngay cả những loại bệnh đang ngày càng trẻ hoá như bệnh tiểu đường Type 2 và ung thư giai đoạn sớm (chi trả lên đến 500 triệu đồng). Nếu tham gia thêm Bảo hiểm Hỗ trợ viện phí và chi phí phẫu thuật kèm bảo hiểm bệnh hiểm nghèo, khách hàng sẽ được chi trả cho 124 loại phẫu thuật bất kể lớn nhỏ và 109 bệnh hiểm nghèo. Đây là sản phẩm không chỉ bảo vệ cá nhân người tham gia mà còn góp phần bảo vệ cả gia đình trước những rủi ro sức khỏe bất ngờ, giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính khi phải đối mặt với các chi phí y tế lớn. Đặc biệt, tham gia "Quà tặng Sức khỏe" còn là cách tạo ra một khoản tiền đầu tư tiềm năng với lãi suất được công bố rõ ràng.
Vậy khi nào nên mua bảo hiểm nhân thọ?
Tham gia bảo hiểm nhân thọ càng sớm mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Khi còn trẻ và khỏe, người tham gia không chỉ nhận được sự bảo vệ sớm mà còn tận hưởng các quyền lợi bảo hiểm tối ưu. Với tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn ở độ tuổi trẻ, mức phí bảo hiểm thường sẽ thấp hơn và các điều khoản loại trừ bệnh tật cũng ít hơn, từ đó tăng giá trị bảo hiểm tổng thể và giúp giảm bớt gánh nặng tài chính lâu dài.
Thời điểm thích hợp để tham gia bảo hiểm nhân thọ là càng sớm càng tốt.
Bên cạnh đó, bắt đầu tham gia bảo hiểm nhân thọ từ sớm cũng tạo cơ hội cho khoản tiền đóng góp phát triển và sinh lời qua nhiều năm, từ đó xây dựng một quỹ dự phòng vững chắc cho tương lai. Nhờ vậy, người tham gia có thể yên tâm về một tương lai tài chính ổn định, đồng thời có thể đối phó hiệu quả với các sự kiện bất ngờ trong cuộc sống mà không phải lo lắng về khả năng chi trả.
