Người bạn cấp 2 hiện rất giàu có dù ngày xưa học hành làng nhàng: Tuy nhiên, cậu ta sở hữu phẩm chất của người càng có tuổi càng giàu!

Cách đây một thời gian, tôi vô tình nghe nói một người bạn học cấp hai rất thành công. Cậu ấy là giám đốc điều hành cấp cao của một công ty nổi tiếng, cũng đã đầu tư vào một số ngành công nghiệp phổ biến và hiện tại đã được tự do về tài chính.

Tôi không tiếp xúc nhiều với người bạn cùng lớp này, chỉ nhớ rằng khi còn đi học, cậu ấy có điểm trung bình, gia cảnh bình thường, ngoại hình không nổi bật, nhưng lại rất tốt tính, mỗi khi bạn học gặp phải vấn đề gì, cậu ấy đều sẽ đưa ra được rất nhiều chủ ý.

Sau này, khi tôi trò chuyện với mẹ, mọi người đều nói rằng những người có cuộc sống ổn nhất dường như đều không phải những người học giỏi nhất.

Nhìn theo cách này, thực ra không học hành quá xuất sắc không đồng nghĩa với việc bạn không có một công việc hay cuộc sống tốt.

Có thể thấy rằng những thành tích tạm thời không quyết định thành tựu cuối cùng của một người.

01

Đứa trẻ xếp thứ 10, tương lai tươi sáng

Trong những năm gần đây, một khái niệm mới đã xuất hiện trong ngành giáo dục được gọi là "Hiệu ứng Top 10". Có nghĩa là nếu thứ hạng khi học tiểu học của trẻ ở mức trung hoặc cao hơn thì khả năng cao là trong tương lai trẻ sẽ có sự "chuyển hướng" tốt ở cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông, hoặc thậm chí sau khi tốt nghiệp và làm việc, trẻ cũng sẽ vượt qua những người ở vị trí thứ nhất hoặc thứ hai và trở thành người có triển vọng hơn.

Người đầu tiên đề xuất ra ý tưởng này là giáo viên Chu Vũ của trường tiểu học Tianchang ở Hàng Châu, Trung Quốc.

Ông phát hiện ra rằng trong những sinh viên học tốt và giữ chức vụ phó giáo sư và quản lý, rất nhiều là những đứa trẻ có điểm số ở mức trung bình.

Tuy nhiên, những học sinh giỏi hồi đó có thành tích cao nhất thì sau này lại có thành tích thường thường.  Để xác minh phát hiện tình cờ của mình, ông đã dành gần 10 năm để thực hiện các cuộc khảo sát tiếp theo trên 151 học sinh tiểu học sắp tốt nghiệp.

Kết quả phát hiện:

43% học sinh đứng đầu lớp về các môn học chính ở trường tiểu học bị xếp hạng thấp hơn sau khi vào cấp hai.

81,2% học sinh được xếp hạng từ 7 đến 15 ở trường tiểu học thấy thứ hạng của mình được cải thiện sau khi lên cấp hai và cấp ba.

Thầy Chu Vũ tin rằng hai bộ số liệu này chứng minh đầy đủ: Việc học của trẻ là một quá trình biến động. Điểm giỏi ở tiểu học không hoàn toàn tương đương với điểm xuất sắc ở cấp hai, cấp ba, cũng không có nghĩa là "thành tích cao" sau khi bước vào xã hội.

Jack Ma cũng bày tỏ quan điểm tương tự trong các cuộc phỏng vấn: Khi tuyển dụng, tôi không thực sự thích tuyển những sinh viên đứng top 3, vì khả năng họ thất bại sau khi vào nghề là khá cao.

Kiểu người này cho rằng mình là người giỏi nhất khi còn đi học, sau khi ra trường mình phải là người giỏi nhất, nhưng khi bước ra xã hội, mọi thứ không đơn giản như vậy. Bất cứ khi nào họ gặp phải thất bại, họ sẽ gục ngã.

Học sinh giỏi nhất là gì? Là học sinh có thứ hạng ở khoảng thứ hạng 10. Không thể hiện ra là bản thân quá chăm chỉ, nhưng lại là người học được khá nhiều từ những thứ xung quanh.

02

Tại sao lại có "hiệu ứng top 10"?

Con cái đạt điểm cao chắc chắn là điều tốt nhưng khi bước vào xã hội, trẻ sẽ thấy rằng điểm số không đại diện cho mọi khả năng. Thay vì mù quáng theo đuổi điểm số cao, đôi khi việc nâng cao kỹ năng và khả năng rèn luyện lại quan trọng hơn cả.

Đứa trẻ "thứ 10" thường giành chiến thắng cuối cùng nhờ tiềm năng, trí lực và khả năng giao tiếp xã hội.

01. Học sinh có học lực ở mức trung là "nguồn vốn tiềm năng" với khả năng không giới hạn

Học sinh có học lực ở mức trung tuy không phải là người đứng trên đỉnh tháp nhưng lại cực kỳ dễ uốn nắn, chỉ cần chăm chỉ thì sẽ có vốn để tiến về phía trước.

Trên thực tế, sau khi học đến một trình độ nhất định, muốn tăng thêm một điểm là rất khó. Để cải thiện một vài điểm, những đứa trẻ ở top đầu có thể sẽ bỏ cuộc rất nhiều. Ngược lại, những đứa trẻ ở giữa lại thoải mái hơn một chút, ít căng thẳng hơn và có thời gian làm những gì mình thích.

Cách đây vài ngày, tôi trò chuyện với một người bạn làm nhân sự tại một nhà máy lớn. Cậu ấy cho rằng dựa trên nhiều năm kinh nghiệm tuyển dụng, những đứa trẻ có điểm trung bình trở lên ở trường có triển vọng tốt nhất. Đặc biệt là những đứa trẻ mà cha mẹ không kiểm soát chặt chẽ, có nhiều sở thích, thích chơi game, thích lướt Internet và vẫn đạt thành tích học tập trên mức trung bình. Họ tràn đầy năng lượng và có thể sử dụng một phần năng lượng của mình để hoàn thành các khóa học ở trường và dành nhiều thời gian hơn cho những việc phong phú hơn. Ví dụ như cách đối phó với giáo viên, lợi dụng sơ hở của trường học, thể hiện quan điểm với phụ huynh, cách theo đuổi các bạn nữ, cách tìm cách kiếm thêm tiền tiêu vặt...

Tóm lại, họ thích làm một số "thủ đoạn" và cố gắng hết sức để đạt được mục tiêu của mình, những khả năng và kinh nghiệm này sẽ rất hữu ích sau khi họ ra trường.

Một người bạn cho biết, điểm số của con trai anh không thuộc loại cao nhất nhưng anh ấy vẫn rất bình tĩnh. Theo quan điểm của anh ấy, anh ấy cảm thấy bản thân trẻ yêu thích học tập, điều này quan trọng hơn, anh ấy luôn cố gắng hỗ trợ trẻ tiếp xúc với những điều trẻ yêu thích, đồng thời sẽ không sắp xếp thời gian của trẻ quá nhiều hoặc ép trẻ quá sức.

02. Học sinh có học lực ở mức trung thường có tâm lý tốt hơn

Tôi từng đọc một bài phỏng vấn với một "học sinh ưu tú", người tự nhận mình là "vua đề thi" và thuộc loại giỏi nhất tất cả các môn.

Khi được người dẫn chương trình hỏi có thích học không, cậu ấy cười khẩy nói: "Không những không thích mà còn cực kỳ ghét, nhưng chỉ khi vượt qua mọi người thì tôi mới có thể chọn được ngành mình muốn học nhất, để có được quyền lựa chọn."

Trong mắt những sinh viên ưu tú, "học tập" là bước đệm để có được nguồn lực xã hội. Điểm tốt = đại học tốt = công việc tốt = cuộc sống tốt. Sợi dây chuyền này chứa đựng tất cả những ván cược của cuộc đời, chỉ có thể thắng chứ không thể thua.

Những người có "tâm lý học sinh giỏi" dễ dàng đạt đến đỉnh cao của cuộc đời hoặc rơi vào tình thế tuyệt vọng trong cuộc sống. Vì gần như không thể duy trì sự xuất sắc mọi lúc nên nhiều người cuối cùng rơi vào cảnh tự hoài nghi bản thân. Nhưng học sinh có học lực ở mức trung không có nỗi lo này, họ ít áp lực hơn và tâm lý ổn định hơn. Tất cả chúng ta đều đã xem những cuộc thi chạy cự li dài. "Người chạy trước" chạy nước rút dẫn đầu ngay từ đầu cuộc thi, dù dẫn đầu nhưng phải chịu rất nhiều áp lực. Nhiều khi, họ sẽ tập trung phần lớn sức lực vào việc làm thế nào để duy trì vị trí đầu tiên vì sợ bị những người đi sau vượt qua. "Người theo sau" không hoang mang. Một khi "số một" mất cảnh giác, họ sẽ lập tức lao vào lấp đầy vị trí của người kia.

Chính tâm lý thoải mái giúp họ tiết kiệm sức lực và có cơ hội thành công cao hơn. Điều tương tự cũng xảy ra với con trẻ. Là người dẫn đầu là một điều tốt, nhưng khởi đầu quá sớm và tiêu hao năng lượng quá mức có thể phản tác dụng.

03. Học sinh có học lực ở mức trung có mối quan hệ giữa các cá nhân hài hòa hơn

Nhà tiểu luận Lin Qingxuan từng nói rằng tầng lớp tinh hoa trong xã hội ngày nay thường không phải là những người có điểm cao nhất mà là những người xếp từ thứ 7 đến thứ 17.

Họ giỏi trong việc xử lý các mối quan hệ giữa các cá nhân. Họ có thể làm bạn với những học sinh giỏi cũng như những học sinh kém.

Tuy điểm số không cao nhưng họ có nhiều thời gian để kết bạn với mọi người và học được nhiều điều ngoài sách giáo khoa trong tương tác hàng ngày.

Đây là điều chúng ta cảm nhận sâu sắc nhất sau nhiều năm bước vào xã hội. Chỉ cần không phải là nghiên cứu khoa học công nghệ cao thì hầu hết công việc đều có thể được thực hiện bởi những người có chỉ số IQ trung bình và thành tích học tập trung bình.

Nhưng những đứa trẻ có điểm đặc biệt tốt ở trường lại quá quan tâm đến điểm số của mình và không có thời gian để quan tâm đến việc trau dồi trí tuệ cảm xúc, điều này đã trở thành một khuyết điểm hạn chế họ.

Còn đối với những người khác, họ đã phát triển tinh thần đồng đội, khả năng chống áp lực và sức mạnh mềm trong cách đối xử với người khác, điều này có thể dễ dàng giúp họ hòa nhập tốt trong đám đông.

Với nền tảng quan hệ xã hội vững chắc, họ dễ dàng được thăng tiến và trở thành trụ cột của công ty.

03

Đối với những đứa trẻ chỉ có học lực ở mức trung, cha mẹ nên xử lý tình huống này như thế nào?

Cá nhân tôi nghĩ nếu trẻ có học lực ở mức trung thì bố mẹ cũng không cần quá lo lắng. Xếp hạng ở mức trung là vị trí mà bạn có thể tiến, tấn công, rút lui và phòng thủ một cách dễ dàng. Có thể vào được top đầu thì tốt, nhưng dù không vào được thì cũng không ở dưới đáy.

Trên thực tế, bất kỳ bài kiểm tra nào cũng có những hạn chế và chỉ có thể kiểm tra một số khả năng nhất định. Thay vì dành quá nhiều thời gian và sức lực để theo đuổi điểm số cao, tốt hơn hết bạn nên coi giáo dục là vấn đề lâu dài. Giúp trẻ mở rộng tầm nhìn và kết nối, tiếp xúc với nhiều thứ hơn, tìm hiểu thêm về thế giới, giúp trẻ có thêm cơ hội chiến thắng trong tương lai.

Ông Tang Jiangpeng, đại diện Quốc hội Trung Quốc, cho biết: "Trẻ không có điểm số cao không thể vượt qua kỳ thi tuyển sinh đại học ngày nay. Nhưng những đứa trẻ chỉ có điểm số cao thì chắc chắn sẽ trượt trong kỳ thi của trường đời trong tương lai."

Xem con cái là thuyền, cha mẹ chính là dòng nước chở chiếc thuyền đó. Cha mẹ chỉ tập trung vào điểm số mà không nhìn thấy được bức tranh toàn cảnh sẽ khiến con cái trì trệ và mắc kẹt. Chỉ khi mực nước của chúng ta dâng lên đến một mức nhất định thì trẻ em mới có thể ra khơi.

Tôi mong rằng mỗi đứa trẻ đều có thể vững bước và tiến xa trước những cơn gió mạnh và sóng lớn.

Bản thân giáo dục là một quá trình dạy học sinh kết hợp với năng khiếu của các em, lý thuyết có khoa học đến mấy cũng không tránh khỏi những "sự kiện xác suất nhỏ" đối với từng em. Làm thế nào để khuyến khích trẻ trong học tập và khiến chúng tự tin hơn chính là "bản chất" của việc nuôi dạy và giáo dục con cái.

Diệu Đan