Nghịch lý: Người thiếu hiểu biết lại hay tỏ ra tự tin - Đây là biểu hiện thường thấy của họ!

Bạn đã bao giờ gặp một người như vậy trong đời chưa?

Câu cửa miệng của họ luôn là "tôi nghĩ" với đầy những quan điểm hạn hẹp; khi bắt đầu nói, họ luôn nói "bạn sai rồi" và bạn không được phép phản bác bất cứ điều gì. Dù gặp nhau ở đâu, họ luôn có thái độ như thể mình là người cao quý nhất trên đời.

Nhà văn Lermontov từng nói: "Loại người này là kẻ trống rỗng nhất, đầu óc chỉ chứa chính mình".

Vì nội tâm trống rỗng nên họ luôn cho rằng mình đúng; vì quen làm theo ý mình nên họ trở nên bướng bỉnh.

Những người như vậy không phải là người ngốc nghếch, chỉ là họ có quá ít kiến thức.

01

Có một khái niệm trong triết học Hy Lạp gọi là "Thần tượng trong hang". Nghĩa là: Mọi người đều giống như sống trong một cái hang, bị hạn chế một cách tự nhiên bởi môi trường, phong tục, giáo dục. Đồng thời, vì sự phiến diện và hạn hẹp trong trải nghiệm của bản thân, họ đã quen nhìn thế giới từ góc nhìn của riêng mình. Khi đó họ sẽ coi quan điểm của mình là chuẩn mực và cho rằng trên thế giới này chỉ có mình họ là đúng.

Vào thời Nam Tống tại Trung Quốc, có một huyện lệnh tên là Chung Nhược Ông. Ông tin rằng thư pháp của mình là vô song và rất không thích thư pháp của người khác. Ông cũng có thói quen bình luận về nét bút của người khác bất cứ nơi nào ông đến và muốn thay nó bằng nét bút của mình. Tuy nhiên, chữ của ông quả thực không phải hàng xuất sắc nhất, người ta bề ngoài khen ngợi nhưng trong lòng lại thầm cười nhạo.

Một lần, ông đi ngang qua một ngôi chùa trên núi, nơi có gác mái cao lộng lẫy. Một nhóm quan chức đứng xung quanh phía dưới nhìn thấy dòng chữ "Định Huệ Chi Các" được viết trên tấm bảng treo trên tháp, nhưng tên người viết lại không rõ ràng.

Chung Nhược Ông thấy vậy liền chậc lưỡi nói rằng chữ viết không có hồn và không trang nhã, yêu cầu nhà sư gỡ tấm bảng xuống.

Kết quả là khi nhà sư lau sạch tấm bảng, mọi người phát hiện ra rằng được viết bởi Nghiêm Chân Khanh, một nhà thư pháp nổi tiếng. Chung Nhược Ông khi đó cảm thấy vô cùng xấu hổ.

Câu chuyện này khiến ông trở thành trò cười của dân chúng, đồng thời còn được ghi lại vào cuốn "Biên soạn giai thoại thời nhà Tống".

Darwin từng nói: "So với kiến thức, sự thiếu hiểu biết dễ khiến ta tự tin hơn". Vì tầm nhìn hạn hẹp nên có người luôn cho rằng thế giới trước mặt là cả thế giới. Vì kiến thức quá nông nên họ trở nên kiêu ngạo và cảm thấy không ai hơn mình. Người giỏi có người giỏi hơn, núi cao có núi cao hơn. Nếu cố chấp sống trong thế giới của riêng mình, bạn sẽ không bao giờ có thể thoát ra khỏi cái hang đang nhốt bạn.

02

Khi Tô Thức mới trở thành quan chức, ông đã từng đến thăm Vương An Thạch tại nhà riêng. Vương An Thạch lúc đó không ở trong nhà, tình cờ nhìn thấy câu này trong bài thơ mới của Vương An Thạch: Chó vàng nằm lòng hoa, trăng sáng hót trên cành.

Tô Thức cười nhạt: Chó vàng làm sao có thể nằm trong lòng bông hoa? Trăng sáng làm sao có thể hót?

Thế là ông xua xua tay rồi đổi thành: Chó vàng nằm dưới hoa, trăng sáng chiếu rọi cành.

Sau đó, do khác biệt trong quan điểm chính trị giữa hai người, Tô Thức bị Vương An Thạch luận tội và bị giáng chức.

Tô Thức đi đến một nơi xa xôi và phát hiện có một loài côn trùng nhỏ tên là "chó vàng" có thể nằm trong lòng bông hoa. Người dân địa phương còn gọi loài chim hót líu lo trong đêm là "trăng sáng". Vào lúc đó, Tô Thức chợt nhận ra mình đã hiểu lầm Vương An Thạch và xấu hổ vì sự thiển cận của mình.

Heidegger đã từng nói: "Con người chỉ nhận biết những gì họ muốn thừa nhận".

Trên thực tế, thế giới mà con người nhìn thấy rất hạn chế và mỗi người đều có những giới hạn khác nhau. Bác bỏ ý kiến của người khác sẽ chỉ thu hẹp con đường của chính bạn. Hạ thấp cái tôi trong tâm trí và nhìn thế giới rộng lớn hơn với tâm hồn cởi mở. Chỉ khi thực sự hiểu rõ sự khác biệt, chúng ta mới có thể hòa mà không tan, cũng như đối xử với mọi người bằng sự tử tế và ấm áp.

03

Nhà văn Murdough chia nhận thức thành ba cấp độ.

Cấp độ đầu tiên là tư duy và nhận thức nhất nguyên, có nghĩa là con người tự cho mình là trung tâm và không thể bao dung với các khái niệm bên ngoài.

Cấp độ thứ hai là tư duy và nhận thức nhị nguyên, có khả năng cơ bản để nhận thức mọi việc, có sự đồng cảm và lý trí.

Cấp độ thứ ba là đa tư duy và nhận thức, có thể liên tục phá vỡ các rào cản nhận thức hiện có.

Ở mức độ cao nhất, trong tâm trí con người không có cái tôi, thay vào đó là sự kính sợ và tò mò về mọi thứ. Mỗi khi nghe thấy những ý kiến khác nhau, họ sẽ không còn tâm lý tranh luận. Thay vào đó là sự tôn trọng người khác từ tận đáy lòng, và khi đó, cả con người trở nên khiêm tốn và bao dung.

Khi họa sĩ nổi tiếng người Pháp Peroni đi nghỉ ở Thụy Sĩ, ông thường mang theo bảng vẽ đi khắp nơi. Một lần, ông đang vẽ tranh bên hồ Geneva. Ngay khi ông vẽ phong cảnh hai bên hồ, có ba nữ du khách đến cạnhông. Họ trò chuyện trong khi đi dạo và khi đi ngang qua Peroni, họ nhận xét về những bức tranh của ông: "Bức tranh không đẹp, rõ ràng là một cái cây rất cao, nhưng anh lại vẽ cong vẹo như vậy. Màu sắc ở đó cũng sai. Bầu trời xanh như vậy nhưng trong bức vẽ của anh, nó chẳng hề xanh. Còn có một số thứ anh chưa hề vẽ, nhìn kìa, còn thiếu vài người…"

Peroni luôn mỉm cười và sửa đổi một chút bức tranh của mình dựa trên gợi ý của họ.

Ngày hôm sau, Peroni đang phác thảo ở một nơi khác và gặp lại ba người phụ nữ này.

Họ hỏi anh: "Tôi nghe nói họa sĩ vĩ đại Peroni đang ở Thụy Sĩ. Chúng tôi muốn đến thăm ông ấy. Anh có biết ông ấy sống ở đâu không?"

Họa sĩ hơi cúi đầu, lễ phép nói: "Không dám, tôi là Peroni."

Shakespeare đã nói: "Kẻ ngốc nghếch tự cho mình là đúng, nhưng người khôn ngoan là người biết mình". Một người càng nhìn thấy nhiều thứ thì sự hiểu biết về bản thân họ càng rõ ràng hơn. Một khi hiểu được sự tầm thường và thiếu hiểu biết của bản thân, bạn sẽ không còn tâm lý coi mình hơn người.

Nhận thức của những người thực sự xuất sắc luôn không ngừng phát triển. Họ có thể nhận ra những khuyết điểm của bản thân và khám phá những lĩnh vực rộng lớn hơn với thái độ khiêm tốn.

Họ cũng có thể lắng nghe ý kiến của người khác, liên tục phá bỏ hệ thống nhận thức cũ và nâng cấp tư duy của mình lên một tầm cao hơn.

Hãy loại bỏ những thành kiến trong tâm trí và sẽ không còn đúng sai trong mắt bạn. Khi đối mặt với người khác, hãy khách quan, công bằng và tôn trọng mọi thứ xuất hiện trong cuộc sống.

▽

Socrates từng nói: Điều duy nhất tôi biết là tôi không biết gì cả". Khi nhận thức của bạn ngày càng cao hơn, bạn không còn chỉ nghĩ đến bản thân mình nữa mà bắt đầu đi hiểu mọi người.

Tất cả những quan điểm khiến bạn ngạc nhiên chỉ là những quan điểm khác nhau về thế giới.

Tất cả những ý kiến mà bạn không hiểu chỉ đại diện cho những quan điểm khác nhau.

Trên thế giới này không có sự thật, chỉ có thực tế.

Hãy khoan dung và suy ngẫm hơn trong mọi việc, mỗi người bạn gặp sẽ mang đến cho bạn những hiểu biết mới. Bằng cách mở rộng tầm nhìn và nâng cao kiến thức, bạn sẽ không ngừng phá vỡ ranh giới của cuộc sống và đón nhận nhiều khả năng hơn.

Diệu Đan