Được cánh xe ôm chỉ dẫn, trưa 14-8-2013, chúng tôi ghé một tiệm chụp hình tại Tỉnh lộ 43 (phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức) hỏi mua hồ sơ xin việc. Một người đàn ông trung tuổi tên H. hỏi: “Ai chỉ tới đây?”, chúng tôi trả lời: “Có anh bạn làm hồ sơ ở đây giới thiệu em đến nhờ làm giúp bộ hồ sơ xin việc”. Chưa hết hoài nghi, anh ta “vặn” tiếp: “Sao không dẫn bạn đến mà đi một mình?”. “Bạn em hôm nay mắc đi làm không thể đến cùng”, chúng tôi nói.

Chị L. giao “hàng” cho khách

Vừa ngắt lời, H. khua tay: “Không quen biết sao làm? Phải có người đã từng làm hồ sơ chỗ tôi qua giới thiệu thì tụi tôi mới dám làm”. Chúng tôi quay sang nấn ná: “Công ty đang tuyển người mà sắp hết hạn nộp hồ sơ. Gửi hồ sơ về nhà xin xác nhận của địa phương phải mất cả tuần mới xong thì mất cơ hội được tuyển dụng”. Sau một hồi nài nỉ, H. đồng ý làm hồ sơ cho chúng tôi với giá 150.000 đồng/bộ, hẹn hôm sau quay lại lấy.

Chúng tôi vừa chuẩn bị ra về thì một lao động “nhí” tên K. cũng đến làm hồ sơ. Anh H. yêu cầu đưa chứng minh nhân dân (CMND) thì K. lúng túng gãi đầu vì chưa đủ tuổi. H. liền bảo: “Về mượn ai cái CMND photo đi, đem hai cái hình 4x6 đến đây anh làm cho, nhưng giá tiền phải khác!”.

Cách đó không xa là tiệm photocopy M.L. Đây là nơi tiếp giáp với đường Ngô Chí Quốc và gần KCX Linh Trung II (quận Thủ Đức) nên kẻ vào người ra làm hồ sơ khá nhộn nhịp. Chúng tôi nói: “Làm cho bộ hồ sơ xin việc”. Bà L. - chủ tiệm ánh mắt dò xét hỏi: “Làm hồ sơ xin ngoài hay vào KCX?”. Chúng tôi chưa hiểu thì bà giải thích: “Xin việc ở ngoài thì dùng hồ sơ thường, xin việc trong KCX thì làm hồ sơ KCX. Hỏi vậy để biết mà phân biệt giá tiền, hồ sơ KCX 150.000 đồng/bộ, hồ sơ thường 120.000 đồng/bộ”.

Chúng tôi nhờ bà L. làm cho bộ hồ sơ vào KCX. Sau khi hỏi sơ qua về tên tuổi cha mẹ người cần làm hồ sơ, bà L. cho biết: “Chỉ cần có CMND photo và hai tấm hình 4x6 là được”. Tôi hỏi: “Làm hồ sơ xin việc sao chỉ cần CMND photo, lỡ không xin được việc thì sao?”. Bà L.: “Chỗ tôi chỉ cần vậy là làm được bộ hồ sơ xin việc ngon lành, bản đẹp, lý lịch “sạch”. Em khỏi lăn tăn, nhiều người đến chỗ tôi làm hồ sơ vẫn xin được việc ầm ầm đó thôi”. Sau khi nhận tiền cọc 150.000 đồng, bà L. hẹn 16 giờ quay lại lấy.

Buổi chiều, chúng tôi quay lại chỗ bà L. thì nghe bà “nổ”: “Em thấy không, chưa hết một ngày, chị đã lo xong hồ sơ. Chỉ mất hơn 100.000 đồng là có bộ hồ sơ xin việc lý lịch “đẹp”, xin đâu người ta cũng nhận”. Bộ hồ sơ xin việc mà bà L. đưa cho chúng tôi bao gồm vỏ đựng hồ sơ, sơ yếu lý lịch, CMND photo, sổ hộ khẩu, giấy khám sức khỏe thì phải tự lo.

Những giấy tờ này đa phần là bỏ trống các thông tin về lý lịch, địa chỉ... để người lao động tự điền vào, phía dưới có con dấu hoặc xác nhận của cơ quan chức năng hẳn hoi nhưng đều là chữ ký và con dấu giả được làm rất tinh vi. Không chỉ ông H., bà L. làm hồ sơ giả, dọc Tỉnh lộ 43, quanh KCX Linh Trung II, KCN Sóng Thần, ngã tư 550... của tỉnh Bình Dương xuất hiện nhiều tiệm, chủ yếu núp bóng các tiệm chụp hình, photocopy, tiệm sách... tiếp nhận dịch vụ làm hồ sơ “tàu nhanh” cho người xin việc ở các KCN.

“Cò” tiếp nhận làm hồ sơ giả cho khách hàng

Nhiều hệ lụy

Ngoài dịch vụ hồ sơ giả “siêu tốc”, dịch vụ khám sức khỏe tại các địa bàn trên cũng mang tính chất “mì ăn liền”. Người lao động không trực tiếp phải trải qua bất cứ cuộc kiểm tra y tế nào, chỉ tốn 15.000 đồng đến 20.000 đồng sẽ có ngay giấy chứng nhận sức khỏe với các chỉ số sức khỏe lý tưởng. Chúng tôi ghé phòng khám đa khoa Đ.A tại phường Bình Hòa (thị xã Thuận An, Bình Dương).

Bác sĩ lấy ra một giấy chứng nhận sức khỏe và chỉ hỏi tên, tuổi, cân nặng, chiều cao... rồi liền một mạch tự đánh “các chỉ số trên vào tờ giấy khám. Các chỉ số chiều cao, cân nặng đều được bác sĩ “phù phép” làm tăng thêm hoặc giảm xuống cho phù hợp yêu cầu xin việc. Sau đó, bác sĩ ghi ngắn gọn: “đủ điều kiện sức khỏe đi làm” và đóng dấu đỏ phía dưới giấy khám.

Chúng tôi thắc mắc vì sao không khám mà chỉ điền các chỉ số vào giấy khám, một bác sĩ trả lời: “Muốn khám thì đi bệnh viện mà khám, có 15.000 đồng mà đòi hỏi. Nhiều người cũng đến đây làm như thế có sao đâu. Họ vẫn xin được việc đấy thôi”.

Thông thường, khi làm hồ sơ xin việc, người lao động phải trực tiếp đến cơ quan chức năng và mang theo giấy tờ tùy thân để chứng minh nhân thân trong sơ yếu lý lịch của mình. Từ đó, cơ quan chức năng mới xác nhận và đảm bảo tính chính xác trong lý lịch bản thân của người đó.

Hơn nữa, người lao động trước khi đi phải trải qua kiểm tra y tế để đảm bảo sức khỏe đi làm. Nhưng dịch vụ làm giấy tờ giả “siêu tốc”, giấy khám sức khỏe dỏm bán cho người lao động sẽ gây nhiều hệ lụy khôn lường không chỉ đối với các công ty, xí nghiệp, cơ quan chức năng mà còn trực tiếp gây hại với chính người lao động.

Trong quá trình làm việc, khi gặp các vấn đề như: bị chấm dứt hợp đồng, thay đổi công ty hoặc thất nghiệp, người lao động có thể sẽ mất trắng các quyền lợi mà mình có theo quy định của pháp luật. Người sử dụng hồ sơ giả chủ yếu là lao động “non”, lao động “lười”, người sức khỏe yếu hoặc mắc các loại bệnh.

Nếu phải làm việc ở những môi trường ô nhiễm, độc hại, mức độ công việc nặng nhọc có tính khắc nghiệt cao dễ dẫn tới nguy cơ đột tử cao; làm việc trong môi trường phức tạp, nhiều cám dỗ, những lao động “nhí” chưa đủ nhận thức rất dễ sa chân vào con đường phạm pháp.

Nhờ hồ sơ giả mà các đối tượng bất hảo có lệnh truy nã được “cò” “phù phép” cho danh chính ngôn thuận để ẩn mình trong các công ty, xí nghiệp.

Chỉ tốn 15.000 đồng đến 20.000 đồng sẽ có ngay giấy chứng nhận sức khỏe

Mới nhất, ngày 27-3-2013, Công an tỉnh Bình Dương bắt giữ Bùi Văn Trường (SN 1989), Bạch Công Nam (SN 1985, cả hai cùng ở huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) và Trần Xuân Bình (SN 1987, quê Hà Nội).

Trước đó, Trường, Nam và Bình là ba đối tượng bị Công an huyện Lạc Sơn, Công an TP. Hà Nội truy nã về hành vi cố ý gây thương tích trong ba vụ án khác nhau. Sau khi gây án, hai đối tượng bỏ trốn vào Bình Dương, làm hồ sơ giả xin vào các công ty hòng trốn tránh sự truy bắt của công an.

Sơ yếu lý lịch sạch và sức khỏe tốt là điều kiện tiên quyết để công nhân và doanh nghiệp gắn bó lâu dài. Đồng thời đảm bảo an ninh trật tự xã hội, đem lại đời sống lành mạnh trong các KCN. Cơ quan chức năng cần có biện pháp mạnh tay dẹp bỏ các hoạt động buôn bán hồ sơ giả nói trên.

Theo Minh Kha