Ngành gỗ sẽ chạm mức xuất khẩu 20 tỷ USD vào năm 2025
Theo Bộ NN&PTNT, năm 2019, Lâm nghiệp là một trong ba ngành có giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt trên 10 tỷ USD. Tổng doanh số xuất khẩu của ngành đạt 11,2 tỷ USD, tăng 19,4% so với năm 2018, với nhóm các mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ đạt 10,5 tỷ USD, tăng 18%.
Đây là các con số được đưa ra tại buổi làm việc của Đoàn công tác Bộ NN&PTNT do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường dẫn đầu với các Hiệp hội gỗ như Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFORES), Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), Hiệp hội chế biến gỗ tỉnh Bình Dương (BIFA), Hiệp hội gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai (DOWA), Hiệp hội gỗ và lâm sản Bình Định (FPA Bình Định) trong những ngày đầu của năm mới 2020.
Trong buổi làm việc này, Bộ NN&PTNT, Tổng Cục Lâm nghiệp và các Hiệp hội ngành gỗ chú trọng các phương án thực hiện chỉ tiêu của Chính phủ đến năm 2025 đạt mức 20 tỉ USD xuất khẩu đồ gỗ và nội thất.
Theo Bộ NN&PTNT, năm 2019, Lâm nghiệp là một trong ba ngành có giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt trên 10 tỷ USD. Tổng doanh số xuất khẩu của ngành đạt 11,2 tỷ USD, tăng 19,4% so với năm 2018, với nhóm các mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ đạt 10,5 tỷ USD, tăng 18 %. Trong cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu của nông nghiệp, lâm nghiệp ngày càng chiếm tỉ trọng cao và trở thành nguồn đóng góp quan trọng, tăng trưởng bền vững ở mức hơn hai con số đều trong suốt 20 năm qua.
Bộ NN&PTNT, Tổng Cục Lâm nghiệp và các Hiệp hội ngành gỗ chú trọng các phương án thực hiện chỉ tiêu của Chính phủ đến năm 2025 đạt mức 20 tỉ USD xuất khẩu đồ gỗ và nội thất.
Với những nguồn lực hiện tại, theo Bộ NN &PTNT ngành sẽ chạm mức xuất khẩu 20 tỷ USD vào năm 2025 nếu được quy hoạch và thực thi tốt tầm nhìn. Tuy nhiên, để DN trong ngành có thể phát triển bền vững và mạnh mẽ, xứng với tiềm năng, ngành cần hoàn thiện những mảnh ghép trong toàn bộ bức tranh chung. Bởi thực tế, công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với những thách thức lớn.
Tron đó, có thách thức về nguồn nhân lực đang có xu hướng khan hiếm dần, dịch chuyển sang nhiều ngành khác từ làn sóng dịch chuyển đầu tư sản xuất từ các nước vào Việt Nam. Chỉ số tăng trưởng ngành gỗ Việt Nam đã tăng 18%, đòi hỏi lượng lao động tỉ lệ thuận để duy trì tốc độ này. Tuy nhiên lượng lao động đào tạo bài bản chưa đáp ứng đúng kỳ vọng của DN, đa phần phải đào tạo lại, nhất là nhân lực cho các khâu vận hành máy móc công nghệ hiện đại, thiết kế, quản lý sản xuất…
Tổng số DN trong ngành chế biến gỗ khoảng trên 5.000, thu hút khoảng 500.000 lao động, nhưng lao động có trình độ ĐH chỉ khoảng 2-3%, công nhân kỹ thuật khoảng hơn 25%, còn lại là lao động phổ thông. Như vậy nhu cầu chất lượng lao động được dự báo đến năm 2020 cần khoảng 64.000 người có trình độ ĐH, trên ĐH và 266.860 công nhân kỹ thuật. Đến năm 2025 cần khoảng 106.800 người có trình độ ĐH và trên ĐH cùng 445.200 công nhân kỹ thuật.
Thách thức thứ hai là giá đất đai khá cao, việc đầu tư mở rộng quỹ đất cho sản xuất ngày càng khó.
Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung làm nảy sinh nhu cầu dịch chuyển sản xuất đến Đông Nam Á, trong đó Việt Nam là địa điểm hấp dẫn. Ngoài ra, tác động tích cực từ EVFTA đã đẩy nhu cầu bất động sản công nghiệp trong nước ngày càng cao.
Thị trường mặt bằng sản xuất cho ngành gỗ Việt Nam tập trung mạnh nhất tại Đông Nam Bộ với TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tây Ninh, Bà Rịa- Vũng Tàu, có mức giá cho thuê xưởng xây sẵn giao động 2,5-5,5 USD/m2/ tháng với mức thuê tối thiểu 3-5 năm. Tại các khu vực truyền thống như Bình Dương, Đồng Nai, tỉ lệ lấp đầy và nhanh tại các KCN đã đẩy giá thuê đất từ 80 USD cách đây hai năm lên 135-150 USD/chu kỳ thuê. Các khu vực tiềm năng khác như Long An, Tây Ninh giá thuê cũng tăng ở mức trên 130 USD/chu kỳ.
Ngoài ra, áp lực chuyển đổi số buộc các DN phải thích nghi nhanh từ thiết kế, công nghệ sản xuất và đặc biệt là thương mại số cũng là một thách thức đối với ngành lâm nghiệp. Nền tảng số hóa đang thay đổi rất lớn công nghiệp chế biến, quản trị, thiết kế, mua bán hàng... Kinh doanh online cũng là xu thế bắt đầu ăn sâu rộng vào ngành nội thất làm thay đổi rất lớn công nghiệp nghiên cứu và phát triển sản phẩm và cách sản xuất ra nó.
