Ngân hàng Trung Quốc đau đầu vì 'thừa' tiền: Lãi suất giảm sát mức 0 vẫn không ai vay, từ người mua nhà đến doanh nghiệp đều lắc đầu

Theo Bloomberg, giới chức Trung Quốc đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc khuyến khích doanh nghiệp và các hộ gia đình tăng cường đi vay, trong bối cảnh các đợt phong tỏa kéo dài khiến niềm tin người tiêu dùng giảm xuống mức thấp chưa từng có. 

Sau khi tăng trưởng tín dụng trong tháng 4 suy yếu xuống mức tồi tệ nhất trong lịch sử 5 năm, các chuyên gia cho rằng số liệu kinh tế tháng 5 cũng không khả quan hơn là mấy. Sụt giảm doanh số bán nhà đồng nghĩa với việc người dân không còn mặn mà với các khoản vay thế chấp. Nhu cầu tín dụng thấp khiến các ngân hàng vốn đang “thừa mứa’’ tiền mặt phải loay hoay tìm người có nhu cầu đi vay. 

Sự cưỡng cầu này phần lớn bắt nguồn từ những lo ngại xoay quanh chính sách ngăn chặn đà lây lan dịch của giới chức đại lục, và rằng cũng không ai biết, liệu các đợt bùng phát tiếp theo có khiến chính phủ một lần nữa áp dụng hình thức phong tỏa cứng như với thành phố Thượng Hải hay không. Các doanh nghiệp phải tạm dừng sản xuất, hạn chế việc làm; doanh thu theo đó sụt giảm còn lợi nhuận thì lao dốc không phanh. 

“Nhu cầu tín dụng chậm chạp, triển vọng kinh tế cũng xấu theo. Việc mở rộng hoạt động kinh doanh bị gián đoạn’’, ông Xing Zhaopeng, chiến lược gia cấp cao tại Australia & New Zealand Banking Group cho biết.

Kịch bản này được coi là một trong những thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách, những người đang thúc đẩy ngân hàng cho vay nhiều hơn. Cụ thể, hồi tuần trước, Ngân Nhân dân Trung Quốc PBOC đã thúc giục các tổ chức tín dụng “dốc hết sức’’, tạo điều kiện để người dân được vay, đồng thời hạ lãi suất thế chấp xuống mức thấp. Lãi suất cơ bản (LPR) cho khoản vay kỳ hạn 5 năm, vốn được sử dụng làm tiêu chuẩn cho các khoản vay thế chấp, theo đó giảm từ mức 4,6% xuống còn 4,45%.

Ngoài ra, để phục hồi thị trường bất động sản trong nước, PBOC cũng cho phép các khoản vay tài trợ cho nhiều dự án nhà ở giá rẻ được tiếp cận linh hoạt từ ngày 8/2. Những người dân mua nhà lần đầu cũng được chính phủ cắt giảm lãi suất xuống còn 4,4%, giảm 0,2% so với trước đó. Quyết định trên được Trung Quốc đưa ra trong nỗ lực tăng tốc độ phê duyệt các khoản thế chấp để xoa dịu tác động từ khủng hoảng Evergrande. 

Tuy nhiên, hệ luỵ khó tránh là hệ thống tài chính Trung Quốc sẽ “ngập” trong tiền mặt. Ngoài ra, bất kỳ sự nới lỏng tiền tệ nào từ phía ngân hàng trung ương, chẳng hạn như cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản, cũng đều sẽ kém hiệu quả hơn trước.

Dưới đây là 4 biểu đồ cho thấy nhu cầu tín dụng ở Trung Quốc trong tháng 5 sẽ tiếp tục suy yếu, ngay cả khi dịch COVID-19 bắt đầu hạ nhiệt.

Lãi suất chuyển giao chấp phiếu ngân hàng gần bằng 0

Việc giảm lãi suất đối với một số khoản vay ngắn hạn liên ngân hàng là chỉ dấu cho thấy đà sụt giảm trong hoạt động tín dụng. Theo Bloomberg, lãi suất chuyển giao chấp phiếu kỳ hạn 1 tháng đã giảm xuống mức 0,01% vào đầu tuần trước. Đây là lần thứ tư kể từ tháng 12 năm ngoái, tỷ giá này tiến sát ngưỡng 0, theo dữ liệu từ Sàn giao dịch Thương mại Thượng Hải. 

“Lãi suất gần bằng 0 cho thấy sự mất cân đối giữa cung và cầu tín dụng vẫn đang tồn tại”, Wang Yifeng, nhà phân tích ngân hàng trưởng tại Everbright Securities nhận định.

Trái phiếu doanh nghiệp 

Theo dữ liệu từ Bloomberg, số lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong tháng 5 sẽ giảm xuống dưới mức giá trị đáo hạn, lần đầu tiên trong vòng 7 tháng qua. Điều đó có nghĩa khoản tín dụng đã thanh toán lớn hơn cả khoản tiền đi vay.

Ngoài ra, hồi đầu tháng này, sự chênh lệch giữa trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ cũng đạt mức thấp nhất kể từ năm 2007.

Doanh số bán nhà suy yếu

Mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Yi Gang cùng một số các quan chức khác đã gặp mặt 24 tổ chức tài chính lớn. Cuộc trao đổi xoay quanh việc kêu gọi các ngân hàng đẩy nhanh việc phân phối các khoản vay được phê duyệt, đồng thời duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định của hoạt động tín dụng.

Trung Quốc theo đó đẩy mạnh hoạt động cho vay trên thị trường bất động sản thông qua việc cắt giảm lãi suất thế chấp kỷ lục trong tháng này. Lãi suất cho vay mua nhà giảm tới 35 điểm cơ bản. 

“Các khoản tín dụng ngân hàng trong lĩnh vực bất động sản đã sụt giảm xuống mức 9% trong quý I năm nay, trong khi mức cao kỷ lục hồi năm 2016 là 45%. Đà giảm này có thể kéo dài sang quý II, bất chấp các cam kết của giới chức trong nỗ lực hỗ trợ tài chính. Dư nợ cho vay ngân hàng trị giá 8 nghìn tỷ USD trong lĩnh vực bất động sản có thể sẽ quay đầu giảm và chứng kiến mức tăng trưởng chậm nhất trong một thập kỷ”, ông Kristy Hung, chuyên gia phân tích ngân hàng và bất động sản cho biết. 

Bằng chứng là mặc dù được nới lỏng tín dụng, người dân vẫn khá thận trọng trước những khoản vay mua nhà. Doanh số bất động sản nhà ở tại 50 thành phố trọng điểm theo đó chỉ đạt tổng cộng 131,5 tỷ nhân dân tệ trong 2 tuần đầu tiên của tháng 5, giảm 64% so với một năm trước đó. 

“Nhu cầu nhà ở khó có thể tăng ngay lập tức,” các nhà phân tích CRIC cho biết. “Người mua không chắc liệu các dự án có được bàn giao đúng tiến độ hay không, liệu giá nhà có giảm hay không và liệu họ có thể tiếp tục thanh toán các khoản vay thế chấp hay không. Sự bùng phát dịch trở lại khiến kỳ vọng của họ sụt giảm’’.

Lãi suất vay qua đêm 

Theo Bloomberg, hệ thống ngân hàng Trung Quốc đang tràn ngập tiền mặt. Lãi suất cho vay qua đêm, thước đo chính của hoạt động tín dụng liên ngân hàng, đã giảm xuống mức dưới 2% trong hơn 2 tháng qua.

Ngân hàng trung ương và cơ quan quản lý ngân hàng hồi tuần trước đã phải tăng cường kêu gọi các tổ chức tín dụng lớn “gánh vác trách nhiệm, tận dụng mọi nguồn lực để kết nối nhu cầu tín dụng và hoạt động thực hiện chính sách”. Điều này được kỳ vọng có thể khuyến khích các tổ chức, đặc biệt là các ngân hàng quốc doanh lớn và nhiều tổ chức tín dụng chính sách, có thể tăng tốc cho vay vào tuần cuối cùng của tháng 5.

“Chúng ta hãy chờ xem số liệu sẽ ra sao trong tháng này”, chuyên gia Wang của Everbright Securities nói.

Theo: Bloomberg

Vũ Anh