Năm 2025: Án phạt lớn và bước ngoặt của Big Tech
Án phạt từ EU nhắm vào Big Tech thay đổi cách các tập đoàn quản lý dữ liệu và cải tổ chiến lược kinh doanh trong kỷ nguyên mới.
Ngày 22/12, Cơ quan Cạnh tranh Ý ra quyết định phạt Apple 115 triệu USD vì cho rằng chính sách App Tracking Transparency (ATT) của hãng gây “gánh nặng cực kỳ lớn” cho các nhà phát triển ứng dụng. Theo quy định này, các bên thứ ba buộc phải xin người dùng đồng ý hai lần để thu thập dữ liệu, khiến nhiều nhà phát triển nhỏ mất nguồn thu từ quảng cáo, trong khi Apple lại hưởng lợi từ việc tăng doanh thu dịch vụ App Store và quảng cáo nội bộ.
Apple tuyên bố sẽ kháng cáo, khẳng định ATT mang lại quyền kiểm soát dữ liệu cho người dùng, nhưng vụ việc này đã trở thành một trong những án phạt nổi bật nhất năm qua.
Cảnh báo quyền riêng tư: Chính sách App Store của Apple bị chỉ trích vì gây gánh nặng cho nhà phát triển. (Nguồn: NurPhoto)
Big Tech đối mặt siết chặt quản lý
Nguyên nhân dẫn đến làn sóng trừng phạt này xuất phát từ việc Liên minh Châu Âu (EU) quyết liệt thực thi các bộ luật mang tính cột mốc như Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) và Đạo luật AI.
Không chỉ Apple, năm 2025 chứng kiến hàng loạt án phạt nhắm vào các tập đoàn công nghệ lớn. Meta bị phạt hàng trăm triệu euro vì ép buộc người dùng phải chấp nhận quảng cáo cá nhân hóa hoặc trả phí để duy trì dịch vụ.
Google đối mặt với điều tra chống độc quyền liên quan đến việc sử dụng dữ liệu trực tuyến để huấn luyện mô hình AI, trong khi Amazon và Microsoft cũng bị giám sát chặt chẽ về hoạt động điện toán đám mây.
Nguyên nhân chính của các án phạt xuất phát từ lo ngại rằng Big Tech đang nắm giữ quyền lực quá lớn, có khả năng thao túng thị trường và hạn chế cạnh tranh. Các cơ quan quản lý cho rằng việc kiểm soát dữ liệu người dùng, áp đặt điều kiện bất lợi cho nhà phát triển, hay khai thác dữ liệu để huấn luyện AI mà không minh bạch đều là hành vi lạm dụng vị thế độc quyền.
Châu Âu siết chặt Big Tech: EU đẩy mạnh thực thi luật số, mở ra kỷ nguyên quản lý mới. (Nguồn: Yahoo)
Án phạt mở ra kỷ nguyên mới
Những án phạt tài chính lên tới hàng trăm triệu USD khiến Big Tech nhận tổn thất và phải thay đổi.
Hệ quả đầu tiên là tài chính: Các khoản phạt hàng trăm triệu USD ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.
Thứ hai là chiến lược kinh doanh: Apple buộc phải xem xét lại mô hình App Store, Meta phải điều chỉnh cách hiển thị quảng cáo, còn Google cần minh bạch hơn trong việc sử dụng dữ liệu.
Thứ ba là uy tín: người dùng ngày càng cảnh giác với việc các tập đoàn lạm dụng dữ liệu cá nhân, từ đó đòi hỏi nhiều quyền kiểm soát hơn.
Cuối cùng, tác động lan rộng ra toàn cầu: Mỹ, Trung Quốc và nhiều quốc gia châu Á đang theo dõi sát sao và có thể áp dụng biện pháp tương tự để bảo vệ thị trường nội địa.
Năm 2025 trở thành dấu mốc cho thấy mối quan hệ giữa Big Tech và cơ quan quản lý đã bước vào giai đoạn đối đầu gay gắt. Các án phạt không chỉ là lời cảnh báo mà còn buộc các tập đoàn phải thay đổi cách vận hành, hướng đến minh bạch và cạnh tranh công bằng hơn. Bước sang năm 2026, giới quan sát dự đoán cuộc chiến pháp lý và chính sách sẽ tiếp tục, đặc biệt trong lĩnh vực AI và dữ liệu người dùng, nơi Big Tech vẫn giữ vai trò trung tâm nhưng cũng đối diện nhiều thách thức chưa từng có.
