Một nhà khoa học Harvard vừa nhận được giải thưởng 3 triệu USD vì khám phá ra "trí tuệ của tế bào"
Một giải thưởng được thành lập bởi các CEO nổi tiếng, trị giá gấp 3 lần giải Nobel
Gần như mọi tế bào trong cơ thể người đều mang một bản sao mã gen di truyền của chúng ta, DNA nắm giữ đặc tính sinh học riêng biệt cho biết chúng ta là ai.
DNA sẽ nói cho các tế bào biết cần phải làm gì. Khi tế bào phân chia, những thông tin đó được sao chép từ tế bào này sang tế bào khác.
Nhưng cuộc sống khá nghiệt ngã đối với các tế bào. Chúng nhanh chóng già yếu đi qua từng giây, gặp phải thương tổn do phải tiếp xúc với bức xạ mặt trời, sức nóng của laptop, các loại hóa chất chúng ta hít phải từ không khí, rượu chúng ta uống và còn nhiều thứ khác.
Những ảnh hưởng này có thể dễ dàng trở thành một đột biến có hại, tạo ra các tế bào nhân bản không kiểm soát, dẫn đến bệnh tật và ung thư.
Nhưng nhờ có một cơ chế đặc biệt của tế bào mà chúng có thể nhận ra khi có “điều gì đó bất ổn”, đó là lý do không phải tất cả chúng ta đều bị ung thư.
Cơ chế này được biết đến với tên gọi “phản ứng của DNA khi bị tấn công”, các chức năng của nó giống như một cơ quan suy nghĩ độc lập, có khả năng theo dõi khi phát hiện có điều bất ổn và sau đó cố gắng tìm ra cách giải quyết vấn đề.
Phản ứng này là chìa khóa để đối phó với ảnh hưởng của bệnh tật khi chúng ta già đi. Nó có thể giúp chúng ta tìm ra vì sao con người mất đi sinh lực khi già đi và nó có thể thay đổi cách hiểu của chúng ta về ung thư. Sự phát triển của tế bào là chìa khóa cho cuộc sống của con người, cách chúng phát triển và cách cơ thể chúng ta tự chữa trị, và như vậy ung thư chính là khả năng phát triển sai lệch dẫn đến chết người trong quá trình phát triển đó.
Những khám phá giúp giải thích cơ chế hoạt động này có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vào ngày 4/12, nhà di truyền học Stephen Elledge đã được trao một trong năm giải thưởng Đột Phá về lĩnh vực khoa học trị giá 3 triệu USD. Những giải thưởng này, được thành lập bởi Sergey Brin và Anne Wojcicki, Mark Zuckerberg và Priscilla Chan, Yuri và Julia Milner, Jack Ma và Cathy Zhang, vinh danh nghiên cứu có thể thay đổi cơ bản, kéo dài sự sống của con người.
Nghiên cứu của Elledge về “phản ứng của DNA khi bị tấn công” hoàn toàn phù hợp với giải thưởng. Chúng ta đã nghĩ rằng các tế bào, bằng cách nào đó đã phản ứng với các tổn thương từ những năm 1940, và mãi đến nay Elledge đã giúp tiết lộ các cơ chế sinh học tham gia vào quá trình này.
“Một trong những tính chất đặc biệt của một trong những phân tử đặc biệt nhất trong tự nhiên, DNA, có khả năng tự nhận thức: nó có thể phát hiện thông tin về tính toàn vẹn của bản thân và truyền tải các thông tin đó cho chính nó”, Elledge viết trong JAMA sau khi ông được trao giải thưởng danh giá Lasker năm 2015 với công trình này.
Khi phản ứng phát hiện DNA bị tổn thương, nó sẽ phản ứng lại theo nhiều cách. Có thể nó sẽ cố gắng chữa lành thương tổn, nhưng nó cũng có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch, kích hoạt các tế bào tự tiêu diệt, hoặc kích hoạt một quá trình được gọi là sự lão hóa.
Nghiên cứu này đóng góp phần lớn vào lý do vì sao Elledge được trao giải thưởng Đột Phá, nhưng đây mới chỉ là một phần trong số các nghiên cứu rất phong phú của ông về sinh học. Như một thông cáo báo chí của Harvard, ông và các đồng nghiệp gần đây đã phát hiện cách để nhận dạng bất kỳ loại virus nào nếu có người từng tiếp xúc với chúng.
Các lĩnh vực khoa học khác của giải thưởng Đột Phá được trao cho Harry Knoller với công trình tìm hiểu được vì sao RNA là trung tâm tổng hợp protein, Roeland Nusse với nghiên cứu về quá trình bản chất của ung thư và ngăn chặn sinh học tế bào, Yoshinori Ohsumi với công trình nghiên cứu tế bào tự thực và Huda Yahya Zoghbi với khám phá liên quan đến căn bệnh hiếm gặp về thoái hóa thần kinh.
