Mỏ vàng trữ lượng nhiều không thể tin nổi, nằm ở độ cao hơn 1.900 mét so với mực nước biển

Lưu vực Witwatersrand của Nam Phi từ lâu được xem là cái nôi của ngành khai thác vàng toàn cầu. Không dựa trên quá trình macma như các mỏ vàng thông thường, vàng tại khu vực này lại có nguồn gốc từ những dòng sông cổ đại – một phát hiện mang giá trị địa chất đặc biệt quan trọng. Từ cuối thế kỷ 19, Witwatersrand đã cung cấp khoảng 40% tổng lượng vàng được khai thác trong suốt lịch sử loài người, củng cố vị thế là trung tâm sản xuất vàng lớn nhất từng được biết đến.

Những nghiên cứu mới từ các tổ chức như USGS và Hội đồng Khoa học Địa chất Nam Phi tiếp tục mở ra các góc nhìn sâu hơn về hệ thống cổ sinh địa chất này. Các khảo sát gần đây cho thấy ở độ cao hơn 1.900 mét so với mực nước biển, các dãy núi thuộc lưu vực Witwatersrand vẫn lưu giữ dấu tích của hệ thống sông cổ đại hình thành cách đây hơn 2,7 tỷ năm. Chính các dòng sông nguyên thủy này đã vận chuyển hạt vàng và tích tụ chúng tại các thung lũng sâu thời kỳ Cổ đại.

Trải qua hàng triệu năm, quá trình lắng đọng, nén ép và hoạt động kiến tạo đã biến những trầm tích giàu khoáng chất thành các khối kết tụ – nơi chứa hàng chục nghìn tấn vàng. Ước tính, trữ lượng vàng đã khai thác và còn lại của khu vực có thể vượt 30.000 tấn , biến Witwatersrand trở thành một trong những di sản địa chất tự nhiên quan trọng nhất được ghi nhận trên thế giới.

Sự xuất hiện của mỏ vàng Witwatersrand không chỉ viết lại lịch sử ngành khai thác mỏ mà còn tạo nền tảng cho sự ra đời của Johannesburg – nay là trung tâm kinh tế của Nam Phi. Cơn sốt vàng cuối thế kỷ 19 đã thu hút hàng trăm nghìn lao động, đặt nền móng cho sự phát triển của hệ thống khai thác hầm lò với độ sâu lên đến 3 km dưới lòng đất, mức sâu kỷ lục thời bấy giờ.

Những cuộc khai quật kéo dài hơn một thế kỷ đã thúc đẩy ngành khai khoáng toàn cầu áp dụng hàng loạt đổi mới về công nghệ, an toàn và quản trị. Witwatersrand cũng góp phần hình thành nhiều viện nghiên cứu, trường đại học và bộ tiêu chuẩn kỹ thuật, trở thành hình mẫu cho nhiều quốc gia khai thác khoáng sản khác.

Dù đối mặt các vấn đề môi trường và xã hội, khu vực này vẫn được xem là biểu tượng của ngành khai thác vàng quy mô lớn – nơi vàng không chỉ tạo ra của cải, mà còn thúc đẩy sự hình thành một đô thị và những bước tiến về khoa học kỹ thuật.

Dù các mạch quặng lớn đã được khai thác suốt hơn 100 năm, giới địa chất cho rằng rìa lưu vực Witwatersrand vẫn còn những khu vực chưa từng được chạm đến. Công nghệ khảo sát địa chấn, mô hình địa chất 3D và các kỹ thuật khoan sâu đang được triển khai nhằm xác định các thân quặng còn sót lại, được cho là ẩn sâu trong các lớp đá cổ.

Các nhà khoa học kỳ vọng việc giải mã đầy đủ quá trình hình thành vàng tại Witwatersrand sẽ mở ra hiểu biết mới về nguồn gốc tài nguyên khoáng sản trên Trái Đất – thậm chí có thể giúp tìm ra các mỏ vàng “kiểu Witwatersrand” ở những khu vực khác của hành tinh.

Với những dấu tích địa chất độc đáo có niên đại hàng tỷ năm, lưu vực Witwatersrand tiếp tục là “cánh cửa sổ” quý giá giúp nhân loại nhìn lại lịch sử xa xôi của Trái Đất và quá trình tiến hóa của các tài nguyên khoáng sản chiến lược.

(Theo 4news, diamonddetail)

Theo Khánh Vy