Lý do nhiều người nổi tiếng luôn che mặt con khi đăng ảnh lên mạng xã hội
Che mặt con cái là hành vi khôn ngoan để bảo vệ trẻ trước nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư và ăn cắp thông tin trên mạng.
Đối với các phụ huynh, việc đăng tải ảnh hoặc video cá nhân của con lên mạng là điều khá bình thường. Giám đốc điều hành Meta, Mark Zuckerberg cũng không ngoại lệ khi gần đây, anh đã chia sẻ lên Instagram hình ảnh chụp chung với người vợ Priscilla Chan cùng ba người con gái Maxima, August và Aurelia nhân ngày Quốc Khánh Mỹ mùng 4/7. Điểm khiến nhiều người chú ý là Zuckerberg đã che mặt của hai người con bằng biểu tượng cảm xúc mặt cười.
Bức ảnh được Zuckerberg đăng lên Intagram
Ngay sau đó, Zuckerberg đã hứng chịu chỉ trích. Người dùng mạng cho rằng ông đang ngầm thừa nhận sự lo ngại về bảo mật quyền riêng tư trên không gian số. Công ty mẹ của Instagram, Meta trước đó đã bị cáo buộc kiếm tiền từ dữ liệu người dùng, dẫn đến việc rò rỉ thông tin cá nhân.
Một người dùng bình luận: “Đến cả Zuck còn không tin tưởng vào nền tảng của mình thì nói gì những người dùng như chúng tôi”. Một người khác nhận xét: “Hãy để ý. Người sáng lập Meta không muốn ảnh con gái mình bị lộ khi đăng tải lên mạng xã hội”.
Zuckerberg không phải người nổi tiếng duy nhất thận trọng về sự riêng tư trên mạng xã hội. Những nhân vật như Anushka Sharma, Orlando Bloom hay Gigi Hadid cũng đều có động thái tương tự.
Gigi Hadid cũng rất cẩn thận khi khoe con
Có một thuật ngữ mô tả hành vi cha mẹ chia sẻ hình ảnh con cái lên mạng xã hội, đó là “sharenting” (khoe con trên mạng xã hội). Thuật ngữ được ghép bởi hai từ “sharing” (chia sẻ) và “parenting” (nuôi dạy con).
Nguyên nhân đằng sau trào lưu khoe con
Thuật ngữ “sharenting” bắt nguồn từ một bài viết của nhật báo Wall Street Journal năm 2012. Nhưng thực tế các bậc cha mẹ đã đăng tải ảnh con mình lên mạng xã hội trước cả thời điểm đó.
Theo Leah Plunkett, tác giả cuốn Sharenthood, bất kỳ nhóm người nào đang chăm sóc trẻ nhỏ cũng có thể có hành vi chia sẻ trẻ lên mạng. Nguyên nhân thì đa dạng, có thể là để kết nối với đồng nghiệp, bạn bè, người thân, thể hiện sự tự hào về con cái hoặc chỉ đơn giản mong muốn được mọi người công nhận.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng những người mới làm mẹ có xu hướng cảm thấy khích lệ và được công nhận khi ảnh của con mình đăng lên mạng xã hội nhận được nhiều lượt like và bình luận tích cực.
Theo nhà tâm lý học lâm sàng trẻ em Laura Anderson Kirby, việc khoe con trên mạng xã hội là một phương thức giúp giữ liên lạc với bạn bè và gia đình đang sống ở xa.
Theo nghiên cứu, trước độ tuổi 13, mỗi đứa trẻ trung bình sẽ có khoảng 1300 tấm ảnh và video được cha mẹ đăng tải lên mạng xã hội. Tờ Euronews cho biết, 91% phụ huynh sẽ đăng ảnh cá nhân của con lên mạng xã hội trước khi đứa trẻ lên 5.
Nguy cơ của trào lưu khoe con
Plunkett, phó khoa tại Trường Luật Harvard (Mỹ), cho rằng trào lưu sẽ xâm phạm đến quyền tự quyết của con khi phụ huynh tự ý đăng ảnh mà thiếu đi sự đồng thuận từ trẻ.
Theo Verywell Mind, thông qua các hình ảnh hay video được đăng lên mạng, phụ huynh đã vô tình tạo ra danh tính kỹ thuật số cho con mình trước khi trẻ có đủ khả năng tự quyết định mình là ai trên mạng và ngoài đời thực.
Nếu nội dung đăng tải có chứa hình ảnh hoặc hành vi nhạy cảm của trẻ, trẻ có thể đối diện với nhiều vấn đề ngoài đời, ví dụ như bị bắt nạt ở trường học hay bắt nạt trên mạng (bạn bè phát tán hình ảnh không hay của trẻ để bôi nhọ, nói xấu, công kích trẻ).
Các chuyên gia lo lắng, danh tính và khuôn mặt của trẻ em có thể bị đánh cắp với mục đích xấu. Theo các nghiên cứu, đến năm 2030, hành vi khoe con sẽ tạo điều kiện cho 2/3 vụ lừa đảo liên quan đến rò rỉ danh tính của trẻ.
Đối mặt với thực trạng trên, đầu năm nay chính phủ Pháp đã nghiêm cấm phụ huynh chia sẻ thông tin chi tiết của con cái lên mạng.
Các nước khác cũng đang khuyến cáo cha mẹ không nên chia sẻ quá nhiều thông tin của con, như tên tuổi, địa chỉ hay tình trạng sức khỏe. Đặc biệt là với trẻ ở tuổi vị thành niên, giai đoạn trẻ đang dần hoàn thiện tính cách và bản sắc cá nhân, thì việc chia sẻ lại càng phải hạn chế.
Plunkett khẳng định, việc che hay làm mờ khuôn mặt con là “dấu hiệu cho thấy bạn đang tôn trọng và trao quyền tự chủ cho con”. Cô nói thêm: “Mỗi lần đăng tải thông tin của con là một lần bạn đang bỏ qua cơ hội để trẻ được lên tiếng về quyền lợi bản thân”.
