Lãnh đạo doanh nghiệp livestream “tâm sự mỏng”: Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro, hạn chế tạo ra khủng hoảng?
Livestream đang tiếp tục là hình thức truyền thông và bán hàng rất hiệu quả, nhưng livestream thế nào để không gây ra khủng hoảng cho mình và doanh nghiệp của mình vẫn là một vấn đề cần tiếp tục trao đổi, thậm chí là cần huấn luyện và đào tạo, vì tác hại của livestream có thể sẽ rất lớn.
Chúng ta đều biết là các doanh nghiệp trên thế giới (đặc biệt là Trung Quốc) và Việt Nam đã tiên phong và nhanh chóng nắm bắt công cụ này để đưa cho hình ảnh doanh nghiệp và sản phẩm đến gần hơn với khách hàng.
Nhiều doanh nhân thường xuyên livestream để bán hàng, thậm chí dùng livestream như một cách để “lật ngược thế cờ” như Michael Minhong Yu (nhà sáng lập New Oriental Education của Trung Quốc). Sau khi ngành giáo dục tư nhân bị siết chặt, ông Yu đã chuyển hướng sang livestream bán hàng, cùng với các cựu giáo viên tiếng Anh của mình vừa bán thực phẩm, đồ gia dụng, vừa kết hợp dạy tiếng Anh liên quan đến sản phẩm. Cách tiếp cận mới mẻ này đã thu hút lượng lớn người xem, giúp doanh số tăng vọt và giá cổ phiếu của công ty tăng hơn 80%. Nhờ thế, ông giành lại được ngôi vị tỷ phú, hiện có tài sản gần 2 tỉ USD.
Hay Dong Mingzhu (Chủ tịch Gree Electric) là một trong những lãnh đạo cấp cao tiên phong trong lĩnh vực này. Trong buổi livestream kéo dài 3 tiếng, bà đã bán được số đồ gia dụng trị giá lên tới 43,7 triệu USD.
Trong hình là bà Dong mingzhu (thứ hai bên trái), chủ tịch Gree, đã bán số lượng điều hòa kỷ lục trong một phiên livestream.
Các CEO này tập trung rất rõ vào mục tiêu là “bán hàng”. Họ cũng xây dựng thương hiệu cá nhân, biến ảnh hưởng cá nhân thành tài sản trên Internet, trở thành gương mặt đại diện cho chính công ty mình, tạo ra sự tin tưởng trực tiếp cho người tiêu dùng.
Với lĩnh vực bán hàng, livestream thực sự là một công cụ hiệu quả, miễn là bạn đừng nói xấu bất kỳ ai hay đối thủ nào, mà tập trung vào nói về giá trị và lợi ích của sản phẩm mình đang bán.
Nghe thì dễ, nhưng không phải ai cũng làm được. Bằng chứng là CEO Liu Tao của hãng xe điện Zhiji đã phải 3 lần đăng bài xin lỗi công khai sau những nhận xét tiêu cực về đối thủ.
Còn với các lãnh đạo doanh nghiệp thường xuyên livestream để “tâm sự”, “chia sẻ”, giúp cho công chúng hiểu mình hơn, thì đây lại là một phạm trù rất khác, có thể hiệu quả nhưng cũng có thể tạo ra rất nhiều rủi ro, gây ra khủng hoảng cho danh tiếng, hoạt động của doanh nghiệp.
Người lãnh đạo doanh nghiệp có thể xem livestream là công cụ thể hiện sự minh bạch trong cách điều hành và quản lý. Nhưng khi livestream để tâm sự, thì có thể hình dung giống như lãnh đạo đang sử dụng một con dao rất sắc. Nó có thể giúp cắt gọt mọi thứ, nhưng cũng có thể khiến ta “trọng thương” hoặc vào những tình huống không mong muốn.
Nếu lãnh đạo doanh nghiệp không chuẩn bị, tập luyện và có tư duy và kỹ năng kiểm soát thông điệp trước khi livestream "tâm sự" thì sẽ dẫn dễ tới khủng hoảng không đáng có. Lý do: Lời nói và cách thể hiện trên livestream là không thể biên tập, điều chỉnh hay lấy lại. Ảnh: AI thực hiện.
Có những vấn đề cần phải tính toán:
Thứ nhất, có cần thiết phải livestream tâm sự không? “Cần” và “Muốn” là hai trạng thái rất khác nhau. Nhiều khi chúng ta muốn những thứ chúng ta không cần.
Thứ hai, livestream thời lượng bao nhiêu là đủ? Nếu livestream trực tiếp trong 2-3 tiếng, công khai, thì nếu nhìn dưới góc độ quản lý truyền thông, hãy hình dung nhà lãnh đạo đó đang tổ chức một cuộc họp báo mà không kiểm soát được đối tượng tham dự.
Có thể so sánh giống như bắc cái loa đứng ra chợ nói với tất cả mọi người về vấn đề của mình. Như vậy, tạo ra rất nhiều rủi ro trong kiểm soát thông điệp (mỗi người hiểu một ý, diễn dịch một cách khác nhau cho dù cùng nghe một câu chuyện). Nhà lãnh cũng không kiểm soát được nội dung thể hiện, vì nói dài sẽ tất yếu dẫn tới việc không biết mình đang nói gì.
Về nguyên tắc, nhà lãnh đạo doanh nghiệp khi xuất hiện trước công chúng, phải nói đúng, nói trọng tâm, nói đủ, và nói một cách dễ hiểu, khiến người khác dễ cảm mến.
Trong thời gian dài như vậy, rất hiếm người nói trực tiếp mà có thể đáp ứng cả 4 tiêu chí trên.
Nói thế nào để thông điệp của mình nhất quán, không tạo kẽ hở, không tạo không gian để mở ra những chiếc hộp pandora khác. Chúng ta hãy hình dung đây là một công việc vô cùng khó, kể cả với những nhà lãnh đạo kỳ cựu, được huấn luyện sâu về phát ngôn trước công chúng.
Về nguyên tắc, nói ít thì bớt rủi ro. Nếu nhà lãnh đạo nói giỏi thì sẽ đủ để truyền cảm hứng, định hướng dư luận.
Còn nói nhiều, nói dài thì sẽ có quá nhiều thông điệp, đặc biệt là khi khủng hoảng thì đây là một việc làm hoàn toàn không nên, do đó, không xây dựng được sự tin tưởng. Muốn dư luận hiểu đúng vấn đề như mình thì phải nói rất tập trung, có cấu trúc rõ ràng, có kỹ thuật thể hiện.
Thứ ba, sự xuất hiện của một nhà lãnh đạo có giá trị bởi nó “hiếm hoi”, và để truyền tải đúng thông điệp thì không chỉ là nội dung (nói cái gì), mà còn là “nói như thế nào, trong không gian nào”. Trong nhiều tiếng đồng hồ livestream, nếu một phút lỡ lời, một vài từ ngữ không phù hợp, ánh mắt không nhìn thẳng mà lại nhìn lên xuống, qua trái qua phải, hoặc màu sắc áo chọn sai tông, hoặc một không gian chật chội thiếu sáng, ảnh hưởng tới cảm giác, thần khí…thì đều sẽ tạo ra những thông điệp, cảm giác, suy nghĩ không như nhà lãnh đạo mong muốn.
Như vậy, các phiên livestream hiệu quả của nhà lãnh đạo hoàn toàn không phải là ngẫu nhiên, hãy “để cho tự nhiên”, hay “có sao làm vậy cho chân thành”. Đỉnh cao của sự tính toán là làm cho mọi thứ tưởng chừng như rất tự nhiên nhưng đều có lý do của nó. Sẽ rất đáng quan ngại nếu các lựa chọn về thông điệp, cách truyền đạt, biểu đạt khi livestream lại không được nhà lãnh đạo doanh nghiệp tính toán kỹ, chuẩn bị kỹ trước khi thực hiện.
"Livestream có thể đưa doanh nghiệp lên đỉnh cao thành công hoặc đẩy họ vào khủng hoảng danh tiếng không đáng có" - Nhà báo Khổng Loan
Nếu vậy, khi nhà lãnh đạo livestream “tâm sự mỏng” thì có thể làm thế nào?
1 - Nên chuẩn bị một tinh thần và năng lượng thật tốt, thể hiện qua âm sắc (lời nói). Nếu không khỏe, không tốt, thì không nên livestream. Bởi âm thanh và sắc diện là thứ dễ khiến cho con người ta có cảm giác “tin hay không tin” nhanh nhất.
2- Phải chuẩn bị thật kỹ về nội dung, tập luyện nói, tập trung vào các thông điệp và câu chuyện quan trọng, chính. Mỗi một livestream là tâm sự một chuyện, thể hiện một thông điệp. Quá nhiều sẽ bị loãng, rủi ro.
3 - Chỉ livestream khi xác định nhu cầu rõ ràng, nói vừa đúng, đủ, thật ngắn gọn. Nhất quán.
4 - Không nên phơi bày quá nhiều chuyện cá nhân, trừ khi những câu chuyện này thực sự có ý nghĩa, quan trọng, có những giá trị mang tính biểu tượng. Như vậy, người lãnh đạo phải thật tính toán, không nên có chi tiết nào là ngẫu nhiên.
Và cuối cùng, triết gia Lão Tử đã từng nói: "Người biết dừng lại sẽ không gặp hiểm nguy. Người biết đủ mới là người giàu có nhất". Nói đúng, nói đủ. Đặc biệt với lời nói, với công cụ livestream theo thời gian thực, xin hãy tính toán cẩn trọng để không đưa mình và doanh nghiệp vào tình huống khủng hoảng không mong muốn. Vì trên livestream, bạn đang nói với cả thế giới, rất khác với khi các lãnh đạo nói với đội ngũ của mình, trong phòng họp, hay những nhân viên mà họ hàng ngày trả lương.
