Về nơi hàng triệu chiếc bánh đa nem ra lò mỗi ngày
20/02/2013 12:36 PM
|
(CafeBiz) Hàng ngày, 4,7 triệu chiếc bánh đa nem được sản xuất và bán ra thị trường. Dù kinh tế có suy thoái nhưng công việc sản xuất kinh doanh của làng vẫn vững vàng bởi sản phẩm bánh đa nem gần như thiết yếu.
Làng Thổ Hà (huyện Việt Yên, Bắc Giang) bao lâu nay vốn nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem. Theo những người dân làng, lịch sử của bánh đa nem Thổ Hà có từ cách đây hơn 40 năm, trước đó làng chủ yếu làm nghề gốm.
Nghề làm bánh đa nem cho đến bây giờ vẫn là nghề cơ cực, làm việc vất vả, thu nhập thấp thì trước đây công việc này còn vất vả hơn thế bởi mọi công việc phải thực hiện bằng tay.
Số lượng gia đình làm nghề bánh đa nem giảm nhanh chóng xuống chỉ còn khoảng hơn chục hộ, có lúc tưởng như làng mất nghề vì công việc quá vất vả mà thu nhập lại thấp. Mọi chuyện thay đổi từ khi máy móc được nhập về làng, công việc của người làng nghề bánh đa nem nhờ thế cũng bớt vất vả hơn. Đầu tư cho dây chuyền sản xuất ban đầu mất khoảng 20 triệu, nhân lực cũng không cần quá nhiều, chủ yếu là người nhà làm với nhau.
Gia đình anh Trần Văn Kiều làm nghề bánh đa nem đã 3 đời nay. Đã có lúc gia đình anh gần như ngừng sản xuất vì lợi nhuận thu về quá thấp, gia đình chuyển sang trồng hoa màu khác để có thu nhập. Từ khi có máy móc, gia đình anh quay lại nghề và đã làm nghề liên tục khoảng gần 20 năm nay. Số vốn ban đầu của gia đình khoảng 20 triệu cho toàn bộ máy móc. Gia đình anh huy động khoảng 3 nhân lực chuyên cho việc sản xuất bánh đa nem, ngoài ra phải kể đến một số nhân lực phụ cho việc cắt bánh, phơi bánh.
Những người làm nghề phải chuẩn bị mọi thứ từ ngày hôm trước từ việc ngâm gạo, đến chuẩn bị bếp, than, phên đựng bánh… Sáng hôm sau thức dậy thật sớm từ 4h-5h sáng để tráng bánh. Rồi sau đó còn tính thời gian mang phên bánh ra phơi cho kịp nắng.
Hiện nay ở Thổ Hà tráng bánh đa nem đã nhàn hơn trước rất nhiều vì đã tráng bằng máy thay vì tráng thủ công bằng tay, năng suất cao và sản phẩm đẹp hơn. Thế nhưng dù nhàn hơn nhưng theo người làm nghề, họ cũng phải theo công việc suốt từ sáng sớm cho đến khoảng 6h chiều mới được nghỉ.
3 lao động nhà anh Kiều sản xuất mỗi ngày khoảng 2 mẻ bánh, mỗi mẻ khoảng 1 nghìn phên, mỗi phên được 7 chiếc bánh. Tổng số mỗi ngày gia đình anh sản xuất được khoảng 14 nghìn chiếc bánh đa nem, với điều kiện thời tiết đủ nắng và khô để phơi. Toàn bộ làng Thổ Hà hiện có khoảng 775 hộ với gần 3600 nhân khẩu, trong đó hơn 400 hộ làm bánh đa nem. Như vậy trong điều kiện nhân lực và thời tiết tốt nhất, hàng ngày khoảng gần 4,7 triệu chiếc bánh đa nem đã được người dân làng sản xuất ra.
Công việc sản xuất bánh đa nem dù khá vất vả như vậy nhưng theo người dân làng, thật khó để làm giàu được từ nghề làm bánh đa nem. 3 nhân lực nhà anh Kiều sản xuất cật lực như vậy nhưng thu nhập mỗi người hàng tháng từ bánh đa nem cũng chỉ được khoảng 7,8 triệu đồng.
Thế nhưng với những thời gian mưa kéo dài, không phơi được bánh, việc sản xuất không khỏi bị đình trệ. Người làm nghề bánh đa nem liên tục phải trông bánh bởi vì những cơn mưa đến bất ngờ, chỉ cần dính mưa, chất lượng bánh sẽ giảm hẳn và phải phơi lại rất mất thời gian, công sức. Bánh đa nem thành phẩm thừa sẽ được dùng để chăn nuôi lợn.
Người làng Thổ Hà cũng rất thức thời với những nghề mới. Bắc Giang xưa nay vốn nổi tiếng với bánh đa Kế. Bánh giòn, ngọt, thơm và hơi có chút vị ngọt. Người làng Thổ Hà những năm gần đây cũng đã bắt đầu học làm bánh đa và cho đến giờ, thương hiệu bánh đa Thổ Hà cũng đang nổi lên trên thị trường.
Gia đình ông Nguyễn Văn An là một ví dụ điển hình.
Nhờ là một trong những gia đình đầu tiên trong làng làm bánh đa, chất lượng bánh tốt, xuất đi được nhiều cửa hàng, nhà hàng tại Hà Nội và các tỉnh khác mà gia đình ông đã xây được cả nhà 3 tầng khá bề thế khang trang trong thôn và còn có tiền cho các con ăn học đầy đủ.
Gia đình ông cũng mất khoảng 3 nhân lực làm chính và thu nhập mỗi người/tháng từ nghề cũng trên dưới 10 triệu. Vào mùa hè khi người ta ăn nhậu nhiều, thu nhập còn cao hơn. Việc phơi bánh đa cũng không tốn diện tích và công phu như bánh đa nem.
Người làm bánh đa Thổ Hà cũng còn nhanh nhạy hơn nữa trong việc thay đổi kích cỡ chiếc bánh. Trước đây bánh đa chủ yếu sản xuất theo hình dáng lớn, đường kính khoảng 40 cm, nhưng thời gian gần đây, khá nhiều bánh được sản xuất theo khổ nhỏ, đường kính khoảng 25cm để dân nhậu bớt no khi dùng bánh đa để còn ăn được nhiều món khác của nhà hàng.
So ra, nghề làm bánh đa dù mới nhưng cũng đỡ cơ cực và mang lại thu nhập tốt hơn so với làm bánh đa nem. Câu chuyện thành công của gia đình ông đã giúp hàng chục gia đình khác trong làng theo nghề bánh đa và cho đến giờ nhìn chung thu nhập khá tốt.
Nhìn chung, người làng Thổ Hà với 2 nghề chính bao gồm sản xuất bánh đa nem và bánh đa cũng chẳng ai thực sự giàu được với nghề. Nhưng bởi đã quen với nó và nó trở thành cái nghiệp từ đời này sang đời khác nên rất ít người bỏ nghề. Truyền thống làm bánh của làng nhờ vậy vẫn được duy trì tốt cho đến tận bây giờ.
Trần Nguyễn
