Khi người cao tuổi bước vào thế giới 4.0: "CLB Liên thế hệ tự giúp nhau" không chỉ học hỏi mà còn dẫn dắt!

Ngày 15/11, tại khuôn viên của trụ sở Báo Nhân Dân (71 Hàng Trống, Hà Nội), Vòng Chung khảo Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2025 với chủ đề "Kiên trì phụng sự" đã chính thức diễn ra. Có 27 dự án và sáng kiến cộng đồng xuất sắc được chọn vào Vòng Chung khảo của Human Act Prize năm nay. Các bài thuyết trình của các dự án trước Ban Giám khảo mang đến những câu chuyện tràn đầy cảm hứng về tinh thần kiên định, bền bỉ và ý chí phụng sự cộng đồng.

Được thành lập năm 2016, CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (Hội Người cao tuổi Việt Nam) đã có nhiều hoạt động tiêu biểu. Trong 10 phút ngắn ngủi, bà Nguyễn Thị Tư (Uỷ viên Ban thường vụ, Phó Trưởng ban Phát huy vai trò người cao tuổi, Hội Người cao tuổi Việt Nam, đại diện dự án CLB Liên Thế hệ tự giúp nhau) đã chia sẻ hành trình 19 năm gian truân nhưng rất đỗi tự hào.

"Liên thế hệ tự giúp nhau" là CLB dựa vào cộng đồng để phát huy sức mạnh của cả người lớn tuổi lẫn người trẻ. Trong CLB, số lương thành viên trẻ tuổi chiếm 30% - 40% trong việc duy trì vận hành. Tại địa phương sẽ có ban chủ nhiệm CLB, trong đó có 2 người trẻ giúp lớp trẻ hiểu hơn tâm tư, nguyện vọng người cao tuổi và xoá bỏ khoảng cách thế hệ.

Gần hai thập kỷ gắn bó với Câu lạc bộ (CLB) Người Cao Tuổi, bà Nguyễn Thị Tư – một trong những người sáng lập đầu tiên vẫn giữ nguyên tinh thần kiên trì, tận hiến vì cộng đồng như những ngày đầu. Với bà, mỗi hoạt động của CLB không đơn thuần là sinh hoạt phong trào, mà là trách nhiệm xã hội đối với nhóm dân số đang tăng nhanh nhất tại Việt Nam: người cao tuổi.

Bà Tư chia sẻ, trong bối cảnh tốc độ già hóa dân số diễn ra ngày càng nhanh, không chỉ Việt Nam mà toàn thế giới đều phải có trách nhiệm chuẩn bị cho tương lai của chính mình. Theo bà, việc để người lớn tuổi không cảm thấy bị “ra rìa”, không lạc lõng trong xã hội mà tiếp tục phát huy vai trò, giá trị cá nhân là điều vô cùng quan trọng.

"Người cao tuổi có cả một đời tích lũy kinh nghiệm và trí tuệ. Họ không chỉ cần được chăm sóc, mà còn cần được tạo điều kiện để truyền lại kiến thức cho thế hệ trẻ. Đó là bổn phận và cũng là trách nhiệm tự nhiên của họ”, bà Tư nhấn mạnh.

Theo bà Tư, tính bền vững được thể hiện một cách toàn diện trong từng mảng. Đó là: chăm sóc sức khỏe cộng đồng, văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao, thăm hỏi – giao lưu, bảo vệ quyền lợi người cao tuổi, và nhiều hoạt động gắn kết cộng đồng khác. Với mô hình hoạt động đa dạng, CLB không chỉ tạo sân chơi mà còn xây dựng môi trường để người cao tuổi duy trì thể lực, tinh thần và sự chủ động trong cuộc sống.

Bà Tư chia sẻ: “CLB đã chủ động vận động nguồn lực để xây dựng tài chính, có quỹ hoạt động ổn định, đảm bảo duy trì lâu dài. Việc tự quản được thực hiện bằng quy chế rõ ràng, dựa trên sự độc lập và minh bạch.” Chính tinh thần “tự lực – tự quản – minh bạch” giúp CLB tồn tại và phát triển bền vững trong gần 20 năm qua, ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

Theo bà Tư, nếu CLB có cơ hội được vinh danh trong Giải thưởng sắp tới, đây sẽ là một cú hích mạnh mẽ cho sự phát triển trong giai đoạn mới. Không chỉ trong nước, mô hình của CLB đã thu hút sự quan tâm rộng rãi từ nhiều quốc gia trong khu vực ASEAN và châu Á.

“Trong 5 năm qua, nhiều quốc gia ASEAN và châu Á đã đến Việt Nam tham quan, học tập mô hình. Nếu CLB được giải thưởng, đây sẽ là một nguồn động viên lớn, thúc đẩy chúng tôi tiếp tục phát triển và lan tỏa giá trị.” Với bà Tư, sự công nhận không phải là đích đến cuối cùng, mà là động lực để CLB tiếp tục hành trình đem lại giá trị thiết thực cho cộng đồng người cao tuổi.

Nhìn lại hành trình gần 20 năm, bà Tư luôn nhắc đến hai chữ kiên trì. Theo bà, mọi thành quả bền vững đều cần thời gian, sự nỗ lực liên tục và phương pháp làm việc hiệu quả. Những mô hình làm nhanh – làm vội có thể tạo ra kết quả tức thời, nhưng sẽ không tồn tại lâu dài. “Muốn bền vững cần có sự kết nối giữa các trái tim,” bà nói. Đó là sự đồng lòng của ban điều hành, sự tin tưởng của hội viên, sự hỗ trợ của chính quyền và cộng đồng, và cả sự cống hiến lặng lẽ của những con người dành cả tuổi già để phụng sự xã hội

Đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh cho người cao tuổi

Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký ban hành Quyết định số 379/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Người cao tuổi tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm”. Đây được xem là bước đi quan trọng của Chính phủ nhằm thúc đẩy sự tham gia chủ động của người cao tuổi vào các lĩnh vực đang thay đổi nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số mạnh mẽ.

Hưởng ứng Đề án này, mô hình "Liên thế hệ tự giúp nhau" vốn đã hoạt động nhiều năm trong cộng đồng người cao tuổi – nhanh chóng bắt tay triển khai các hoạt động đồng hành cùng Quỹ Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup). Sự phối hợp này không chỉ mang tính hỗ trợ tài chính mà còn mở ra một hướng tiếp cận mới cho người cao tuổi: từng bước tiếp cận và làm chủ công nghệ, tham gia chuyển đổi số, đồng thời góp phần tạo việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tại CLB, những thành viên trẻ trở thành “cầu nối” giúp người cao tuổi làm quen với công nghệ 4.0. Họ hướng dẫn các bác, các cô cách sử dụng điện thoại thông minh, cách lưu trữ dữ liệu, quản lý hoạt động CLB bằng các ứng dụng trực tuyến, thậm chí hỗ trợ truyền thông nội bộ thông qua mạng xã hội. Việc áp dụng công nghệ số không chỉ tạo thuận lợi cho công tác quản lý, mà còn giúp người cao tuổi dễ dàng tiếp cận thông tin, chủ động tham gia các hoạt động cộng đồng thay vì phụ thuộc vào người thân hay cán bộ điều hành.

Bà Nguyễn Thị Tư nhận định rằng sự đổi mới này mang tính tất yếu và rất phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững. Theo bà, người cao tuổi ngày nay có nhu cầu được hòa nhập với xã hội hiện đại, được làm chủ cuộc sống của chính mình, và chuyển đổi số đang mở cánh cửa mới cho họ.

Khi được hỏi về cách bà mô tả CLB sau những chuyển mình quan trọng này, bà Tư chỉ dùng ba từ: “Bền vững – Tự tin – Hiệu quả". “Bền vững” vì CLB không chỉ phát triển theo phong trào mà dựa trên nền tảng tự lực, minh bạch và vận hành có trách nhiệm. “Tự tin” vì người cao tuổi nay đã mạnh dạn tham gia vào các hoạt động số hóa, tự tin sử dụng công nghệ trong sinh hoạt thường ngày. “Hiệu quả” bởi những thay đổi nhỏ về phương thức vận hành đã tạo ra những kết quả lớn: các hoạt động được tổ chức đều đặn, thông tin truyền tải nhanh, và người cao tuổi cảm thấy mình thật sự là một phần của xã hội số.

Những bước đi ban đầu tuy giản dị nhưng được triển khai bằng tinh thần nghiêm túc và trách nhiệm – đúng với ba giá trị mà bà Tư nhắc đến. Đây cũng là minh chứng cho thấy: khi xã hội chung tay hỗ trợ, người cao tuổi không phải là nhóm yếu thế, mà hoàn toàn có thể trở thành lực lượng đóng góp tích cực trong kỷ nguyên số và kinh tế xanh.

Ứng Hà Chi