Khi giá trị xã hội gặp hiệu quả kinh tế: CEO 9X và tham vọng tái định nghĩa ‘kinh tế tóc bạc’ tại Việt Nam
Nhận thấy khoảng trống trong hỗ trợ kỹ năng số cho người cao tuổi, CEO Phan Bảo Thy sáng lập “Công Dân Số Bạc” để giúp người cao tuổi - “Gen Bạc” sử dụng công nghệ một cách dễ dàng và an toàn.
Hiện nay, nhiều người cao tuổi vẫn gặp khó khăn khi làm quen với các dịch vụ số, từ thao tác trên ứng dụng đến bảo mật thông tin hay nhận diện nội dung không chính xác trên mạng. Trong nhiều gia đình, con cháu thường hỗ trợ các thao tác công nghệ, còn bản thân người lớn tuổi đôi khi cảm thấy khó bắt nhịp với tốc độ thay đổi của môi trường số.
Chính trong bối cảnh đó, tháng 3/2025, chị Phan Bảo Thy (sinh năm 1991) đã quyết tâm tạo nên một hành trình khác biệt mang tên Công Dân Số Bạc.
Theo chị Phan Bảo Thy - CEO của Công Dân Số Bạc cho biết, Công Dân Số Bạc được định vị với tầm nhìn và sứ mệnh rõ ràng: giúp người cao tuổi kết nối, tiếp cận các dịch vụ thiết yếu và sống an toàn trên môi trường trực tuyến; đồng thời xây dựng một hệ sinh thái giáo dục, tư vấn và quảng bá sản phẩm số dành riêng cho nhóm “Gen Bạc”, để những “Công Dân Số” có mái tóc bạc không bị bỏ lại trong thế giới số.
CEO Phan Bảo Thy.
Chỉ trong vài tháng, đến tháng 10/2025, dự án đã mở được hơn 30 lớp kỹ năng số, thu hút hơn 300 học viên cao tuổi, xây dựng cộng đồng hơn 180 tình nguyện viên và tổ chức thành công Ngày hội Công Dân Số Bạc với sự tham gia của hơn 300 học viên cùng người thân.
Đằng sau những lớp học đó là một câu hỏi mà Phan Bảo Thy tự đặt ra cho mình: làm thế nào để người cao tuổi không chỉ “dùng được” công nghệ, mà còn tìm lại được sự tự tin, để không ai bị bỏ lại phía sau.
Chiến lược kép của CEO Phan Bảo Thy: Tạo tác động xã hội gắn với hiệu quả kinh tế
Khi nhìn lại hành trình đã qua, quyết định chiến lược khiến CEO Phan Bảo Thy tự hào nhất là lựa chọn mô hình vận hành cho Công Dân Số Bạc.
Chị chia sẻ: “Thời gian qua, quyết định chiến lược khiến tôi tự hào nhất là lựa chọn xây dựng mô hình kết hợp giữa doanh nghiệp thường và quỹ phi lợi nhuận cho Công Dân Số Bạc. Thay vì chỉ vận hành như một tổ chức xã hội phụ thuộc tài trợ, chúng tôi chủ động phát triển sản phẩm đào tạo kỹ năng số có thể tự tạo doanh thu, từ đó duy trì tính độc lập, mở rộng quy mô và vẫn đảm bảo sứ mệnh xã hội”.
Kết quả bước đầu đã cho thấy hướng đi ấy có cơ sở. CEO Phan Bảo Thy cho biết: “Sau thử nghiệm, mô hình đã giúp hàng trăm người cao tuổi học cách sử dụng điện thoại thông minh, thanh toán số và tương tác trực tuyến an toàn. Quan trọng hơn, chúng tôi đã chứng minh được rằng “giá trị xã hội” hoàn toàn có thể gắn liền với “hiệu quả kinh tế”.
Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp nói về “phát triển bền vững” như một khẩu hiệu, cách Phan Bảo Thy định nghĩa khái niệm này khá giản dị nhưng chặt chẽ:
“Với tôi, tăng trưởng bền vững là tăng trưởng có ý nghĩa và có người đi cùng. Không chỉ đo bằng doanh thu hay quy mô, mà bằng mức độ thay đổi tích cực mà doanh nghiệp mang lại cho cộng đồng, đặc biệt là với nhóm dễ bị bỏ lại phía sau trong chuyển đổi số. Một doanh nghiệp bền vững phải biết tạo ra giá trị dài hạn cho cả khách hàng, nhân sự và xã hội”.
Ở góc độ ngành, chị nhìn nhận lĩnh vực giáo dục kỹ năng số và “kinh tế tóc bạc” đang mở ra cơ hội lớn trong 3–5 năm tới.
“Lĩnh vực giáo dục kỹ năng số và kinh tế tóc bạc đang mở ra cơ hội lớn trong 3-5 năm tới, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn khu vực châu Á - nơi dân số già hóa nhanh. Khi công nghệ trở nên thân thiện hơn, nhu cầu học hỏi suốt đời của người cao tuổi sẽ trở thành thị trường thực sự”, CEO Phan Bảo Thy cho biết.
Chị chia sẻ thêm: “Nếu chỉ chọn một chỉ số duy nhất để đo thành công, tôi chọn “số lượng người cao tuổi được trao quyền kỹ năng số thực chất” vì đó là thước đo rõ nhất cho cả tác động xã hội lẫn tính bền vững của mô hình kinh doanh”.
Với CEO Phan Bảo Thy, Giai đoạn khó khăn nhất, theo chị, là lúc chưa có tài trợ, đội ngũ phải xoay xở mọi việc: “Thử thách lớn nhất của Công Dân Số Bạc là giai đoạn đầu khi chưa có tài trợ và đội ngũ phải tự xoay xở mọi việc. Tôi đã chọn cách minh bạch về khó khăn, chia nhỏ mục tiêu và tạo cảm giác tiến triển mỗi tuần, để mọi người thấy nỗ lực của mình có giá trị. Giữ tinh thần trong khủng hoảng, với tôi, nghĩa là không quên lý do ban đầu khiến mình bắt đầu. Đó là cách tư duy của một người không né tránh khó khăn, nhưng cũng không lãng mạn hóa thử thách”.
Chính trực, trao quyền và sứ mệnh gieo hạt cho xã hội học tập suốt đời
Về phong cách lãnh đạo, chị chia sẻ: “Tôi theo đuổi phong cách lãnh đạo phục vụ (servant leadership) - người lãnh đạo tồn tại để giúp đội ngũ phát huy tối đa năng lực và cùng hướng về giá trị chung. Trải nghiệm làm việc nhiều năm trong ngành truyền thông và giáo dục xã hội đã dạy tôi rằng “ảnh hưởng thật sự không đến từ quyền lực, mà từ sự tin cậy và ý nghĩa”.
Cách chị kể về đội ngũ tình nguyện viên cũng cho thấy rõ điều đó. Từ những bạn trẻ ban đầu chỉ đến hỗ trợ vài buổi, đến nay đã có người trở thành điều phối viên khu vực hoặc giảng viên nòng cốt.
CEO Phan Bảo Thy chia sẻ: “Tôi tự hào nhất khi nhìn thấy những bạn trẻ tình nguyện viên ban đầu, chỉ đến hỗ trợ vài buổi nay đã trở thành điều phối viên khu vực hoặc giảng viên nòng cốt. Câu chuyện đó cho thấy: khi ta tin vào tiềm năng và cho họ không gian thử, họ sẽ tự chứng minh giá trị của mình. Tôi luôn tin rằng “trao quyền là cách nhanh nhất để phát triển con người”.
Khi được hỏi về giá trị cốt lõi mà mình luôn theo đuổi, CEO Phan Bảo Thy lựa chọn chính trực: “Giá trị tôi muốn bảo vệ đến cùng là chính trực. Trong giáo dục xã hội, mọi quyết định, từ cách dùng ngân sách đến cách truyền thông về tác động đều phải trung thực và minh bạch. Chính trực giúp chúng tôi giữ được lòng tin của học viên, đối tác và cộng đồng tài trợ, và là nền tảng để mọi thành tựu có thể bền lâu”.
Chính trực cũng là giá trị dẫn đường khi tổ chức đứng trước những cơ hội kinh doanh hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro. Thay vì chỉ tham chiếu những con số, chị quay về với người học: “Chúng tôi có những học viên cao tuổi, những ‘kim chỉ nam’ cho sự phát triển của dự án. Chúng tôi lắng nghe, trao đổi với các cô chú để quyết định.”
CEO Phan Bảo Thy cho biết, bản thân mong Công Dân Số Bạc được nhớ đến như một cầu nối thế hệ - nơi công nghệ trở nên gần gũi, và nơi người cao tuổi tìm lại sự tự tin để học, kết nối và chia sẻ.
“Còn bản thân tôi, nếu được nhớ đến, tôi muốn được biết đến như người gieo hạt cho một xã hội học tập suốt đời, nơi mọi công dân dù ở độ tuổi nào đều có quyền được “số hóa” một cách nhân văn”, CEO Phan Bảo Thy chia sẻ.
