Khám phá ngôi mộ 122 năm tuổi gần hồ Gươm - nhiều người 'ngã ngửa' khi biết sự thật này
Di hài của Chavassieux, người từng là Phó toàn quyền Đông Dương lại được đặt trên đỉnh đài phun nước vườn hoa Con Cóc (Hoàn Kiếm, Hà Nội), khiến nhiều người không khỏi bất ngờ.
Vườn hoa Con Cóc hay vườn hoa Diên Hồng nằm giữa các con phố lớn Ngô Quyền, Lê Phụng Hiểu, Lý Thái Tổ, Lê Thạch; cách hồ Gươm chỉ khoảng 300 mét. Trung tâm vườn hoa là đài phun nước - điểm đến quen thuộc của nhiều người dân Thủ đô.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng trên đỉnh của đài phun nước này là ngôi mộ lộ thiên của Léon Jean Laurent Chavassieux, vị phó toàn quyền Đông Dương. Sau khi ông mất năm 1895, người Pháp đã mở các cuộc tuyển chọn các bản vẽ thiết kế để xây dựng công trình đài tưởng niệm. Năm 1899, đài tưởng niệm được xây dựng và hoàn thành 2 năm sau đó.
Theo bản vẽ thiết kế của kiến trúc sư Harlay, phần mộ của Chavassieux được đặt trên đỉnh đài phun nước, ở vị trí trang trọng, trung tâm vườn hoa. Bên trong là tiểu sành chứa di hài của ông.
Đài tưởng niệm nằm giữa vườn hoa được đặt theo tên của Chavassieux. Người Pháp lúc đó mong muốn nơi đây sẽ trở thành nơi tổ chức các lễ hội và vui chơi của công chúng.
Vị trí dựng đài phun nước nằm đối diện dinh Thống xứ Bắc Kỳ, nơi ông đã làm việc trong 2 năm. Nay nơi đây là Nhà khách Chính phủ.
Đến năm 1945, vườn hoa Chavassieux được đổi tên thành vườn hoa Diên Hồng. Tuy nhiên người dân quen gọi là vườn hoa Con Cóc vì có 4 con cóc bằng đồng phun nước vào đài trung tâm.
Bên cạnh đó, đài phun nước có 8 con rồng toả ra 4 hướng, tạo cảm giác vững chãi, uy nghi.
Sau hơn 100 năm, vườn hoa đã bị xuống cấp. Một cây bồ đề mọc trên đài phun nước và có bộ rễ phát triển khiến nhiều cấu trúc bị nứt vỡ.
Nhiều chuyên gia cho rằng phải phá bỏ cây bồ đề để giữ di tích trăm năm. Nhưng hiện nay, phương án được lựa chọn là đeo đai sắt để giữ cấu trúc cho đài phun nước.
Đài phun nước ở vườn hoa Con Cóc là địa chỉ quen thuộc, nơi nhiều cặp đôi Hà thành chọn để chụp ảnh cưới. Tuy vậy, câu chuyện về việc xây dựng nó và ngôi mộ lộ thiên ở bên trên thì rất ít người biết tới.
