Kế hoạch chuyển giao ngai vàng trị giá 50 tỷ USD của tỷ phú giàu nhất châu Á

Nói về những sự kiện phô trương bậc nhất ở Mumbai diễn ra vào năm ngoái phải kể đến 2 đám cưới của gia đình tỷ phú Mukesh Ambani - ông chủ đế chế Reliance Industries tại Ấn Độ - người trở thành tỷ phú giàu có nhất châu Á trong năm 2018.

Tháng 12, cô con gái 27 tuổi của ông này là Isha đã tổ chức đám cưới hết sức xa hoa mang phong cách Bollywood với sự tham dự của những tên tuổi quyền lực hàng đầu trong lĩnh vực tài chính trên toàn cầu. Nữ ca sỹ Beyonce đã hát trong bữa tiệc này, cựu đệ nhất phu nhân Hillary Clinton cũng đã đến. Tháng 3, người anh sinh đôi với cô này là Akash cũng tổ chức đám cưới với sự tham dự của những cái tên nổi đình, nổi đám như CEO Google Sundar Pichai.

Những bữa tiệc xa hoa đó đã khiến các con của tỷ phú Ambani nhận được sự chú ý đặc biệt của giới truyền thông trong bối cảnh họ ngày càng đảm nhận thêm nhiều vai trò quan trọng hơn tại đế chế Reliance Industries.

Hiện tại, tham vọng của tỷ phú Ambani, 62 tuổi là tấn công vào những lĩnh vực mới như thương mại điện tử và đưa các con mình tham gia vào quá trình hiện đại hóa doanh nghiệp của gia đình. Sự nổi lên của cặp song sinh nhà Ambani cho thấy rõ những tín hiệu ban đầu của nỗ lực mà gã khổng lồ này đang làm nhằm bồi dưỡng, tôi luyện cho những người thừa kế của họ.

Ngày 12/8, vị tỷ phú này đã tuyên bố rằng nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới là Saudi Aramco sẽ mua 20% cổ phần ở mảng kinh doanh hóa dầu của Reliance Industries, giúp họ giảm khối nợ được dồn vào sau quá trình mở rộng nhanh chóng những năm gần đây.

Có lẽ trong vài thập kỷ sắp tới, hàng tỷ USD tài sản sẽ được trao cho một thế hệ khác trong các doanh nghiệp gia đình trên khắp châu Á. Những cuộc chuyển giao triều đại như vậy rất có thể sẽ gặp phải một vài rắc rối, giống như Mukesh và người em trai ông ấy là Anil. Hơn 1 thập kỷ trước, 2 người anh em này đã vướng vào một cuộc chiến gia tộc sau khi cha họ là ông Dhirubhai qua đời mà không để lại di chúc.

Khởi đầu là một nhân viên tại trạm xăng ở Yemen - sau đó ông Dhirubhai đã biến Reliance Industries thành một gã khổng lồ hóa dầu trong bối cảnh nền kinh tế Ấn Độ bị chính phủ kiểm soát chặt chẽ.

Sau khi ông Dhirubhai mất vào năm 2002, cuộc chiến của 2 anh em nhằm kiểm soát đế chế kinh doanh của gia đình chấm dứt vào năm 2005 khi mẹ của họ đứng ra phân xử. Theo đó, người anh cả nắm mảng hóa dầu còn người em nhận mảng kinh doanh về tài chính, cơ sở hạ tầng, điện và viễn thông.

Tuy nhiên, số phận 2 người kể từ đó rẽ theo hai hướng hoàn toàn khác nhau. Nhờ vận may, tài sản của Mukesh đạt khoảng 50 tỷ USD theo tính toán của Bloomberg. Ông sống trong một căn nhà 27 tầng, có rạp hát, 9 thang máy, spa và sân đậu trực thăng riêng ở Mumbai.

Trong khi đó, giá trị cổ phần của Anil trong các công ty mà ông này nắm giữ chỉ khoảng 75 triệu USD, thấp hơn rất nhiều so với tổng tài sản ước đạt 31 tỷ USD vào năm 2008. Giá cổ phiếu của các doanh nghiệp mà ông Anil sở hữu đã giảm mạnh khi gặp khó khăn trong việc trả khoản nợ 13 tỷ USD. Chưa kể đến việc mảng điện thoại của họ năm nay đã phá sản.

Đầu năm nay, ông Mukesh thậm chí đã phải trả khoản nợ 78 triệu USD cho các doanh nghiệp do Anil sở hữu, giúp người em thoát nguy cơ phải vào tù.

Đánh giá về cuộc chuyển giao quyền lực sắp diễn ra tại đế chế nhà Ambani, Kavil Ramachandran - một giáo sư tại trường kinh doanh Indian nói: "Họ phải chứng minh được khí chất kinh doanh và chiến lược giống như cha và ông của họ".

Năm 2014, cặp song sinh này lần lượt được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Riliance Jio - một mảng kinh doanh thiết bị di động và Reliance Retail, họ đã chứng tỏ năng lực trong nhiều năm liền, trực tiếp trả lời thắc mắc của các nhà đầu tư tại đại hội đồng cổ đông hàng năm và đứng đầu các dự án ra mắt sản phẩm mới. Họ cũng mang đến văn hóa mở cho nhóm lãnh đạo hàng đầu tại tập đoàn.

Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông của Reliance Industries diễn ra vào ngày 12/8, họ đã trình bày hàng loạt ứng dụng như thực tế ảo và gọi video đi kèm với một mạng lưới truyền dữ liệu tốc độ cao mà công ty đang triển khai.

Isha tốt nghiệp Đại học Yale và là cựu nhân viên tại McKinsey& Co. Sau khi tham gia vào mảng thương mại điện tử của Reliance, cô đã có công xây dựng nên cổng mua sắm trực tuyến Ajio.

Chồng cô là Anand Piramal - con trai của tỷ phú Ấn Độ Ajay Piramal thì quan tâm tới hàng loạt lĩnh vực từ dược phẩm đến bất động sản.

Trong khi đó, Akash - tốt nghiệp đại học Brown, chuyên ngành kinh tế. Anh đã cưới người bạn thủa nhỏ của mình là Shloka Mehta - con gái của một thương gia trang sức kim cương nổi tiếng ở Mumbai. 

Người con thứ 3 của gia đình là Anant, 24 tuổi. "Sắp tới, bạn cũng sẽ thấy Anant được giao một số vai trò quan trọng", theo Arun Kejriwal - nhà sáng lập công ty tư vấn KRIS.

Thế hệ trẻ của gia đình Ambani đang sống trong thời điểm Reliance muốn hướng đến các dịch vụ cho người tiêu dùng - thứ mà Ambani nói rằng sẽ đóng góp chủ yếu cho tập đoàn cho tới cuối năm 2028. Những hãng bán lẻ toàn cầu như Amazon.com và Walmart cũng đang mở rộng ra Ấn Độ, khiến mức độ cạnh tranh sẽ ngày một gay gắt hơn trong những năm tới đây.

Tập đoàn này đang tận dụng lợi thế là nhà cung cấp dịch vụ di động và có mảng bán lẻ để tấn công thị trường mua sắm trực tuyến của Ấn Độ - được dự đoán có thể tăng 6 lần lên mức 200 tỷ USD trong 1 thập kỷ tới. Cùng thời điểm, đơn vị cung cấp dịch vụ di động Jio của Reliance kể từ khi ra mắt đã thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp viễn thông của Ấn Độ với những cuộc gọi miễn phí, giá cước rẻ, buộc một vài doanh nghiệp trong ngành phải phá sản. Hiện tại chỉ còn 3 nhà cung cấp so với con số 12 nhà cung cấp vào 4 năm trước.

Ông Ambani thừa nhận chính các con đã thúc đẩy ông tham gia vào lĩnh vực kinh doanh internet.

Năm 2011, khi ở Ấn Độ nghỉ hè, Isha đã phàn nàn về chất lượng internet kém ở nhà khiến cô không thể gửi bài luận cho thầy giáo. Akash thì vẫn luôn nhắc cha mình rằng viễn thông kỹ thuật số đang thay đổi thế giới chứ không chỉ những chiếc điện thoại.

Thời điểm này, Mukesh không phải người duy nhất chuẩn bị kế hoạch chuyển giao khối tài sản của mình. 

Ngoài việc tích cực giảm nợ bằng cách bán bớt khối tài sản 3 tỷ USD, Anil cũng đang có những suy tính cho tương lai. Người con trai của ông này là Jai Anmol, 27 tuổi đã được bổ nhiệm là Giám đốc Reliance Capital vào năm 2016.

Vân Đàm