HoSE liên tục nghẽn lệnh trong các phiên giao dịch tỷ đô, FPT liệu có kịp sửa xong đúng thời hạn 100 ngày như cam kết?

Theo số liệu thông tin từ chủ tịch Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM (HoSE) Lê Hải Trà, tháng 12/2020 giá trị giao dịch bình quân một ngày trên hệ thống công giao dịch vào khoảng 12.200 tỷ đồng.

Đến tháng 4, giá trị giao dịch tăng lên 18.800 tỷ đồng, tháng 5 là 22.300 tỷ đồng và đến ngày 1/6 vượt 21.700 tỷ đồng. Đây là một con số chưa bao giờ có trong lịch sử ngành chứng khoán.

Giải thích về tình trạng này, ngày 30/3 HoSE cho biết theo thống kê số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán mới và giá trị giao dịch có sự gia tăng đột biến. Trong top 20 công ty chứng khoán (CTCK) hàng đầu, có lượng lệnh vào sàn tăng ít nhất là trên 3 lần, bình quân 5-6 lần, cá biệt có một số công ty có số lệnh vào sàn tăng 13-18 lần. Việc này đã gây ra hiện tượng quá tải hệ thống.

Hệ thống giao dịch của HoSE có công suất thiết kế là 900.000 lệnh, hoạt động theo cơ chế phân bổ đều cho các CTCK. Trong đó hệ thống tự động dành 20% cho lệnh dự phòng, 80% còn lại phân bổ cho CTCK theo 2 vòng.

Cuối tháng 3 vừa qua, sở giao dịch HoSE cũng cho biết thêm họ đang phối hợp với FPT, sử dụng phần mềm hệ thống giao dịch đang được sử dụng tại HNX và sẽ triển khai trên nền tảng hạ tầng tại HoSE để có thể thay thế hệ thống khớp lệnh của HoSE. Giải pháp này giảm thiểu việc tác động, thay đổi đối với hệ thống của các CTCK. Mục tiêu đặt ra là hệ thống sẽ xử lý được 3-5 triệu lệnh/ngày.

Đến đầu tháng 4/2021, tại đại hội đồng cổ đông thường niên CTCP FPT cũng cho biết thêm tập đoàn này FPT đang nỗ lực hỗ trợ cho Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM (HoSE). Theo chủ tịch Trương Gia Bình, "chỉ 3 tháng thôi, chúng tôi sẽ giải quyết được vấn đề mà người khác làm mấy năm không xong". Lãnh đạo FPT cho biết hiện sàn Hà Nội (HNX) sử dụng phần mềm của FPT.

Sau hơn 2 tháng kể từ khi hợp tác cùng FPT, ngày 1/6 lần đầu tiên Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM chủ động dừng phiên giao ngay đầu phiên chiều với lý do thanh khoản tăng đột biến, gây "báo động với an toàn hệ thống".

Sau động thái của HOSE, Tập đoàn FPT cũng cập nhập thông tin chi tiết hơn về tiến độ hỗ trợ. Thông tin từ VnExpress cho biết từ ngày 16/4 đến 22/5, FPT và HOSE đã triển khai giai đoạn kiểm thử diện hẹp. Trong giai đoạn này, FPT đã hoàn thành việc cài đặt hệ thống phần cứng, bàn giao hệ thống phần mềm cho  để thực hiện kiểm thử nội bộ và mở rộng việc thử nghiệm với hơn 20 công ty chứng khoán thành viên.

Việc kiểm thử này hiện khi nhận kết quả khả quan và đã phủ đến 80% các tình huống kỹ thuật, nghiệp vụ có thể xảy ra.

Với kết quả này, FPT và HoSE quyết định dự án chuyển sang giai đoạn kiểm thử toàn thị trường với tất cả 73 công ty chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD), Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và đơn vị nhận dữ liệu thị trường. Giai đoạn này dự kiến thực hiện từ 24/5-25/6 và là cơ sở để đánh giá trước khi đưa hệ thống sẵn sàng đưa vào sử dụng chính thức.

Kết quả hiện tại cho thấy hệ thống tạm thời có thể xử lý 3-5 triệu lệnh một ngày, đáp ứng được nhu cầu hiện tại và có thể tiếp tục mở rộng. Nếu việc kiểm thử hoàn thành theo dự kiến, hệ thống này có thể đi vào vận hành từ đầu tháng 7.

Thảo Nguyên (Tổng hợp)