Họa sĩ Lê Linh chia sẻ sau khi thắng kiện vụ "Thần đồng đất Việt": Tôi không thấy vui, chỉ thấy nhẹ lòng
Trải qua 12 năm ròng rã theo đuổi vụ kiện, cuối cùng hoạ sĩ Lê Linh cũng nhận được trái ngọt. Thế nhưng số phận của bộ truyện tranh thành công nhất Việt Nam vẫn chưa biết sẽ về đâu.
Sáng 18/2, TAND quận 1 (TP.HCM) đưa ra phán quyết vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ truyện Thần đồng đất Việt giữa nguyên đơn là ông Lê Linh, bị đơn là Công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh.
Hội đồng xét xử tuyên bố công nhận họa sĩ Lê Linh là tác giả duy nhất của 4 hình tượng trong Thần đồng đất Việt, xác nhận bà Hạnh không phải là đồng tác giả.
Để có được kết quả như ngày hôm nay, họa sĩ Lê Linh đã phải trải qua một hành trình dài tới 12 năm, thời gian dài kỷ lục cho một vụ kiện tác quyền. Thời gian này Lê Linh phải tranh thủ giải quyết những công việc bị tồn đọng sau những ngày dài theo đuổi vụ kiện, tuy nhiên anh vẫn dành thời gian để trải lòng mình về những điều đã trải qua.
Trang truyện tóm tắt lại hành trình cùa vụ kiện kéo dài 12 năm do họa sĩ Lê Linh vẽ.
"Tôi đã trút bỏ được gánh nặng trong lòng"
Chào họa sĩ Lê Linh, đầu tiên xin chúc mừng anh sau bao nhiêu gian nan cuối cùng những cố gắng đã được đền đáp, mừng vui là điều ai cũng cảm nhận được nhưng ngoài niềm vui, anh còn có cảm xúc nào khác khi nhận được quyết định của tòa án?
Suốt quá trình 12 năm theo đuổi vụ kiện này, tôi luôn mong muốn đưa sự thật đến với công chúng, những suy nghĩ đó luôn đè nặng tâm trí khiến đầu óc tôi rất mệt mỏi. Sau khi có kết quả của tòa sơ thẩm, tôi cảm thấy mình được giải tỏa tâm lý, giống như trút bỏ được gánh nặng trong lòng, đó là cảm giác rõ ràng nhất, chứ vui mừng thì tôi cũng không hẳn vui mừng, cảm xúc hiện tại ngổn ngang khó mà diễn tả. Tôi đã trải qua một hành trình quá gian nan.
Vô phúc đáo tụng đình, từ trước đến nay việc thưa kiện luôn đi kèm với muôn vàn rắc rối, vậy có phải đây là phương án cuối cùng mà anh phải lựa chọn để giành lại những đứa con tinh thần của mình?
Trước khi đưa sự việc ra toà, tôi đã nhiều lần thuyết phục phía Phan Thị về việc xác định tác giả của Thần đồng đất Việt. Tuy nhiên phía Phan Thị vẫn cương quyết không đồng ý, trong cuộc hòa giải do Hội sở hữu trí tuệ TP.HCM đứng ra tổ chức, bà Mỹ Hạnh còn cho rằng bà ấy là tác giả duy nhất của bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt, còn tôi chỉ là thợ vẽ. Bà Hạnh nói rằng hình tượng 4 nhân vật Trạng Tí, Sửu ẹo, Dần béo và cả Mẹo đã được hình thành trong trí óc của bà, còn tôi chỉ là người hiện thực hóa 4 nhân vật này.
Năm 2006 sự việc này đã được đưa ra dư luận để tranh cãi, cuối cùng mọi người thống nhất là nên đưa vụ việc này ra tòa án để xét xử. Năm 2007, tôi chính thức đưa đơn lên tòa án để tìm lại công bằng.
Và anh đã không thể tưởng tượng là vụ kiện phải kéo dài đến tận 12 năm, trong suốt thời gian qua có bao giờ anh cảm thấy chán nãn, muốn từ bỏ?
Nếu đã là sự thật thì mình phải tin tưởng vào những gì mình chọn, dẫu vậy không ít lần tôi cảm thấy tuyệt vọng, đỉnh điểm là sau khi thẩm phán Phương chuyển công tác khiến vụ việc phải tiến hành lại từ đầu sau 7 năm bị kéo dài.
Khoảng thời gian sau đó tôi phải liên tục đến tòa án để đẩy nhanh tiến độ xét xử, việc này chiếm rất nhiều thời gian cũng như tâm trí, nhưng cuộc sống vẫn tiếp diễn và mình vẫn phải đi làm kiếm tiền, chăm lo cho con cái, gia đình. Bạn biết không, nhiều lúc tôi phải chạy lên toà, rồi canh giờ chạy đi rước con, rồi trở lại toà, mà đôi khi lên chỉ hỏi vài ba câu rồi lại đi về, chẳng giải quyết được gì. Cứ như vậy kéo dài từ năm này sang năm khác, nhưng tôi vẫn kiên trì, bởi vấn đề liên quan đến bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam còn rất mơ hồ, vì vậy tôi đấu tranh không chỉ cho riêng mình mà còn cho những người làm sáng tạo sau này.
Tiêu tốn rất nhiều thời gian, tiền của lẫn tâm trí của mình vào vụ kiện tuy nhiên các yêu cầu của anh đưa ra cho phía bị đơn là khá khiêm tốn, có phải Lê Linh quá "hiền"?
Ban đầu tôi chỉ mong muốn xác định lại quyền tác giả và kết thúc nhanh vụ kiện. Không ngờ là vụ kiện lại kéo dài lâu đến như vậy, nếu mà còn đòi bồi thường thì không biết sẽ còn kéo dài đến bao giờ. Tuy nhiên sau khi có kết luận cuối cùng, tôi sẽ liên hệ đến các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết các vấn đề xử phạt vị phạm của Phan Thị trong thời gian qua.
Đã có lần anh bật khóc trong phiên xét xử, lúc đó anh khóc vì điều gì?
Lần đó là sau khi kết thúc phần xét hỏi thẩm phán có hỏi cảm nhận của tôi sau bao nhiêu năm theo đuổi vụ kiện, câu hỏi vô tình chạm đến nỗi đau nên trong vài giây tôi không thể kiềm nén được cảm xúc của mình. Chặng đường dài đó không cần phải kể ra nhiều nhưng chắc hẳn mọi người đều thấu hiểu.
12 năm chú cóc đi kiện ông trời: Ở hiền có gặp lành?
Theo pháp luật hiện hành thì trong vòng 15 ngày kể từ ngày tuyên án, phía bị đơn vẫn có quyền kháng cáo. Vì vậy trên thực tế bản án của tòa án sơ thẩm ngày 18/2 vẫn chưa phải là bản án cuối cùng.
Được biết phía Phan Thị sẽ kháng cáo lên tòa phúc thẩm, anh có ý kiến gì với động thái này?
Kháng cáo là quyền của họ, tôi vẫn sẽ giữ nguyên quan điểm của mình. Điều quan trọng là kết quả cuối cùng xác định ai là tác giả duy nhất của 4 nhân vật. Chúng ta làm về sách, về giáo dục mà vi phạm những phạm trù đạo đức thì sẽ gây hệ lụy đến nhiều thế hệ chứ không chỉ thời điểm bây giờ.
Xét về tiềm lực kinh tế, các mối quan hệ thì Phan Thị rõ ràng mạnh hơn tôi rất nhiều, tôi chỉ muốn nói ngắn gọn: nếu họ đúng thì vụ kiện này đã kết thúc từ 12 năm trước, chứ không đợi đến bây giờ.
Theo anh Linh thì nếu Phan Thị là bên đúng thì vụ kiện đã kết thúc từ 12 năm trước.
Trăm cái lý không bằng một tí cái tình, có bao giờ tiếc nuối vì sự mâu thuẫn không đáng có giữa Phan Thị và anh, dẫn đến kết quả là Thần Đồng Đất Việt bị dỡ dang?
Lúc bắt đầu phát hành những tập đầu tiên cùa Thần Đồng Đất Việt, chẳng ai nghĩ đến chuyện tranh chấp, tôi chỉ cố gắng làm thì làm cho tốt để cùng hưởng trái ngọt. Tôi còn ấp ủ rất nhiều dự định, trong khi đó thì nhà đầu tư lại nhận họ là tác giả, phá vỡ mọi liên kết. Chuyện đó là không thể chấp nhận. Không một nhà đầu tư nào thiếu tự trọng đến mức tự nhận mình là tác giả cảu những sản phẩm do người khác sáng tạo. Vì lòng tham, họ lại muốn chiếm đoạt luôn vị trí của người sáng tạo.
Tôi thật sự rất tiếc vì những điều không hay này, nếu như Phan Thị đặt lợi ích của nền truyện tranh Việt Nam lên trên, muốn đem sản phẩm tốt nhất đến cho độc giả thì cách hành xử sẽ khác.
Tính đến nay Thần đồng đất Việt là bộ truyện tranh thành công nhất Viêt Nam.
Cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có một bộ truyện tranh Việt nào vượt qua được thành công của Thần Đồng Đất Việt. Tôi tin rằng có rất nhiều độc giả vẫn đón đợi sự trở lại của Trạng Tí và những người bạn, vậy trong tương lai anh có dự định nào với các nhân vật của mình?
Tôi rất muốn có thể tiếp tục phát triển bộ truyện, tuy nhiên việc đó còn tùy thuộc vào nhiều vấn đề liên quan, tôi không dám nói trước điều gì, nhưng sẽ cố gắng hết sức.
Trước khi chia tay, họa sĩ Lê Linh bảo: Tôi quá bé nhỏ để có thể tự mình tìm lại lẽ phải, nhưng tôi luôn kiên trì và bằng sự chung tay của rất nhiều con người đã giúp vụ việc được chú ý. Cuộc sống vẫn còn rất nhiều điều thử thách, nhưng kể từ khi vẽ nên Trạng Tí tôi luôn tin cái thiện sẽ chiến thắng.
Mong rằng Trạng Tí và những người bạn sẽ sớm được trở về với cha đẻ của mình để tiếp tục hành trình tuyệt vời còn dang dỡ.