Hào quang quay trở lại với Masayoshi Son: Softbank lãi ròng hơn 7 tỷ USD/quý, giấc mơ tạo ra ‘cường quốc AI’ không còn quá xa vời

Tờ WSJ đưa tin, tập đoàn Sofbank đã có lãi ròng trở lại trong quý 3, nhờ vào lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh quỹ công nghệ.

Cụ thể, hôm thứ 3 vừa qua, tập đoàn đầu tư công nghệ hàng đầu Nhật Bản thông báo lợi nhuận ròng đạt 1.180 nghìn tỷ yên, tương đương 7,68 tỷ USD, trong ba tháng kết thúc vào tháng 9, so với mức lỗ ròng là 931,11 tỷ yên của năm trước đó.

Kết quả này vượt xa mức lợi nhuận ròng ước tính là 199,3 tỷ yên trong cuộc thăm dò các nhà phân tích của nhà cung cấp dữ liệu Visible Alpha trước đó.

Hoạt động kinh doanh Quỹ Tầm nhìn (Vision Fund) của SoftBank đã chuyển sang mức lợi nhuận 373,14 tỷ yên từ mức lỗ 258,86 tỷ yên trong cùng kỳ năm ngoái.

Lợi nhuận ròng năm ngoái của công ty bị ảnh hưởng bởi khoản lỗ liên quan đến vụ phá sản của công ty chia sẻ văn phòng WeWork tại Mỹ.

Trên thực tế, kết quả kinh doanh của SoftBank dễ bị ảnh hưởng bởi biến động của cổ phiếu công nghệ. Công ty báo cáo khoản lỗ ròng trong quý đầu tiên sau hai quý liên tiếp có lãi ròng.

SoftBank và các quỹ công nghệ của công ty này đã bắt đầu đầu tư mạnh mẽ hơn trong những tháng gần đây sau nhiều năm áp dụng chiến lược “phòng thủ”. Cũng trong giai đoạn này, cổ phiếu công nghệ đã tăng nhờ sự phổ biến của trí tuệ nhân tạo và việc cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ.

SoftBank đã đầu tư khoảng 500 triệu USD vào OpenAI khi công ty khởi nghiệp đứng sau ChatGPT huy động được 6,6 tỷ USD trong vòng gọi vốn mới gần đây.

Vào tháng 10, Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn SoftBank Masayoshi Son đã nhắc lại dự báo lạc quan của mình về AI khi cho biết ông tin rằng trí tuệ nhân tạo tổng hợp, trong đó máy tính có khả năng nhận thức ngang bằng con người, sẽ đạt được trong vòng hai đến ba năm nữa.

Tuần trước, công ty con của Softbank là Arm Holdings đã công bố lợi nhuận ròng trong quý là 107 triệu USD, so với mức lỗ ròng cùng kỳ năm ngoái, nhờ doanh số bán chip – thành phần quan trọng cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo ngày càng tăng.

Cổ phần của SoftBank Group tại Arm hiện chiếm một phần lớn trong danh mục đầu tư của công ty đầu tư Nhật Bản này sau khi công ty bán cổ phần tại Alibaba Group Holding trong những năm qua và giảm mức độ tập trung vào thị trường Trung Quốc.

LIỆU CÓ “VĨ ĐẠI TRỞ LẠI”

Khi Son ra mắt Quỹ Tầm nhìn SoftBank trị giá 100 tỷ USD, một cuộc chạy đua vũ trang trong thế giới đầu tư mạo hiểm đã nổ ra, dẫn đến sự phá hủy giá trị bán buôn. Việc phân bổ số tiền từ 100 triệu đến 200 triệu USD có nghĩa là Son phải gặp hàng trăm nhà sáng lập cá nhân để kiểm tra thông tin của họ.

Ngay cả với sức bền đáng kinh ngạc của mình, làm việc 20 giờ một ngày, thường xuyên bay trên máy bay phản lực riêng qua nhiều múi giờ, thì đó vẫn là điều không thể về mặt vật lý.

Quan trọng hơn, cần phải có số tiền lớn hơn nhiều - 500 triệu USD trở lên - để xoay chuyển một quỹ khổng lồ như Vision Fund. Các công ty mục tiêu không thể là các công ty khởi nghiệp như vậy; chúng là các công ty "giai đoạn sau", được thúc đẩy tăng trưởng nhờ nguồn vốn của SoftBank. Một trong những công ty này là WeWork, được thành lập bởi Adam Neumann.

Son hoàn toàn bị thuyết phục bởi Neumann, một người mơ mộng cũng nói về việc thống trị thế giới. Khi WeWork thua lỗ chồng chất, các đồng nghiệp đã cầu xin Son dừng lại. Ấy vậy nhưng ông chủ của họ vẫn từ chối nhượng bộ.

"Dù tất cả các bạn phản đối, tôi ngày càng quan tâm đến công ty này", ông nói. "Tôi đang để mắt đến Alibaba và chỉ có cậu ấy (Neumann) trông giống Alibaba ngày nay".

Khoản đầu tư ban đầu vào Alibaba năm 2000 - hai khoản cược 20 triệu USD và 80 triệu USD — hóa ra lại là một lời nguyền. Mong muốn chứng minh thành công của mình không phải là một lần, Son đã nói về việc tạo ra 10 Quỹ Tầm nhìn SoftBank với tổng số tiền là 1 nghìn tỷ USD.

Đây là những lâu đài trên không - thứ của sự kiêu ngạo. Những người biết Son nói rằng ông là một nhà điều hành tài giỏi (khi ông tập trung), một nhà đầu tư trung bình và một nhà giao dịch tệ hại. Trong giai đoạn 2019-21, khi thị trường đi xuống, Son đã chịu tổn thất nặng nề đối với Vision Funds 1 và 2.

Ông đã cố gắng phục hồi bằng cách đầu cơ điên cuồng vào giao dịch quyền chọn, sử dụng một quỹ đầu cơ nội bộ có tên là Northstar. SoftBank đã phải gánh chịu khoản lỗ hàng tỷ USD.

Trong 18 tháng, ông đã rút lui khỏi tầm nhìn của công chúng, bề ngoài là đang chịu án phạt nhưng thực chất là đang lên kế hoạch trở lại. Ngày nay, ông đang đặt cược cả gia tài vào trí tuệ nhân tạo để giành lại vị thế là một trong những nhà tương lai học doanh nhân hàng đầu thế giới.

Cho đến nay, thành tích của ông không ổn định. Trong giai đoạn 2017-2022, ông đã đề cập đến "AI" hơn 500 lần trong các bài thuyết trình về kết quả hàng quý và hàng năm. Tuy nhiên, khi nói đến OpenAI và sản phẩm đột phá ChatGPT của công ty, nhà đầu tư chính là Microsoft. Son chưa bao giờ được xem xét.

Một phần của vấn đề là thời gian. Trong những năm của Vision Fund, các doanh nghiệp AI thường có quy mô nhỏ, đang trong giai đoạn phát triển ban đầu hoặc không được công chúng biết đến. Trong đại dịch Covid, Son đã phải ở lại Tokyo.

Vào đầu năm 2022, khi các hạn chế đi lại cuối cùng đã được dỡ bỏ, ngoại trừ Trung Quốc, SoftBank đã bị bao vây bởi những khoản lỗ kỷ lục. Nếu Son bảo toàn hỏa lực của mình thay vì phung phí tiền vào hơn 500 công ty riêng biệt trong Vision Funds, ông đã có thể ở vị trí hoàn hảo. Với định giá công ty thời ấy, Son có thể đã mua cổ phần trong các doanh nghiệp liên quan đến AI đầy triển vọng với giá hời. Nhìn lại, ông thừa nhận, "về mặt thời gian, có lẽ chúng tôi đã hơi sớm một chút".

Đó là một câu chuyện quen thuộc: Bản năng đúng, thời điểm sai. Bằng chứng đã có, nếu ông giữ lại 5% cổ phần của mình tại nhà sản xuất chip tiên tiến Nvidia vào năm 2019, ông có thể đã kiếm được một khoản tiền lớn khác.

Tuy nhiên, một trong những canh bạc AI của Son đã được đền đáp xứng đáng. Công ty thiết kế chip Arm của Anh - được mua lại vào năm 2016 là trung tâm của một siêu tầm nhìn khác: Một kế hoạch trị giá 64 tỷ USD để biến SoftBank Group thành một cường quốc AI đang phát triển, bao gồm cả một bước đột phá vào quá trình phát triển chip trí tuệ nhân tạo, được công bố vào tháng 5.

Mục tiêu là xây dựng một nguyên mẫu vào năm 2025, với mỗi chip có thể xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ. Dự án đầy tham vọng này nhằm mục đích tạo ra hệ sinh thái AI tích hợp theo chiều dọc của riêng SoftBank Group, từ sản xuất chip và vận hành trung tâm dữ liệu đến robot công nghiệp và sản xuất điện.

Đúng vậy, SoftBank không thể sánh bằng Amazon, Google và Microsoft, nhưng Son là khách hàng và nhà cung cấp cho các công ty siêu quy mô. Dự án sản xuất chip mới của ông liên quan đến hàng tỷ USD đầu tư. Khi hệ thống sản xuất hàng loạt được thiết lập, doanh nghiệp chip AI có thể được tách ra, mang lại hàng tỷ USD giá trị cho công ty mẹ SoftBank.

Câu hỏi là, liệu bộ phim của Son sẽ kết thúc như thế nào? Những người đặt cược vào ngày tận thế của giới tài chính đã gọi Son là may mắn, gọi SoftBank là quá lớn để thất bại. Tuy nhiên, với riêng phóng viên Financial Times – người đã có bốn năm nghiên cứu về Son - "kẻ phá bĩnh" vĩ đại nhất thế giới, thông điệp của anh là: Đừng bao giờ loại trừ Son!

Theo: WSJ, Financial Times

Phương Linh