Hành trình “rẽ ngang” của CEO Vũ Ngọc Tâm: Từ tài chính sang môi trường và thử thách hoàn thành dự án lớn trong 4 ngày
CEO Vũ Ngọc Tâm chia sẻ về hành trình nghề nghiệp, tư duy quản trị, cách ra quyết định dựa trên nguyên tắc và những thử thách trong quá trình điều hành doanh nghiệp.
CEO Vũ Ngọc Tâm của Công ty TNHH Công nghệ Sinh học Sài Gòn Xanh (SGX) gây ấn tượng bằng một hành trình khá đặc biệt, xuất phát từ nghiên cứu tài chính, đi qua con đường viết lách, kiểm toán, vận hành tạp chí kinh tế rồi mới rẽ sang dẫn dắt một doanh nghiệp.
Từ nghiên cứu tài chính đến CEO
Trước khi trở thành CEO của một doanh nghiệp môi trường, Vũ Ngọc Tâm từng theo đuổi nghiên cứu tài chính, đam mê viết lách và làm kiểm toán tại một quỹ đầu tư ở Pháp. Quãng đường đó, theo anh, đã định hình rất rõ cách anh suy nghĩ và ra quyết định.
Anh chia sẻ: “Xuất thân từ nghiên cứu tài chính, đam mê viết lách và sau đó thực hành nghiệp vụ kiểm toán tại quỹ đầu tư tại Pháp, tôi chịu khá nhiều ảnh hưởng bởi phong cách lãnh đạo theo nguyên tắc. Vì vậy, có lẽ phong cách nổi bật nhất mà tôi luôn lựa chọn là lãnh đạo tập thể và ra quyết định dựa trên nguyên tắc. Những nguyên tắc này không đơn thuần là quy trình, luật lệ, hay quyết định dựa trên dữ liệu và phân tích, đó còn là tổng hợp của những quy luật tôi có được qua trải nghiệm và quá trình nghiên cứu”.
Anh cũng thừa nhận, nhiều người biết đến mình trong vai trò thư ký tòa soạn, người phụ trách vận hành các tạp chí kinh tế - tài chính hơn là một CEO môi trường. Nhưng chính những trải nghiệm “ngoài ngành” đó lại trở thành lợi thế khi anh bước vào một lĩnh vực đòi hỏi sự nghiêm cẩn, dài hạn và bền bỉ như xử lý chất thải.
CEO Vũ Ngọc Tâm chia sẻ rằng trong 2-3 năm vừa qua, hai quyết định chiến lược tạo ra nhiều thay đổi nhất tại Sài Gòn Xanh là việc nâng cấp công nghệ xử lý chất thải theo hướng tự động hóa - tăng cường tái chế và đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn bộ hệ thống vận hành.
Ở góc nhìn của anh Tâm, “tăng trưởng bền vững” không chỉ dừng lại ở việc mở rộng quy mô mà còn bao gồm mở rộng chuỗi giá trị tái chế, nâng hiệu quả vận hành và kiểm soát chặt chẽ tác động môi trường trong toàn bộ quá trình xử lý.
Về triển vọng ngành trong 3- 5 năm tới, CEO Vũ Ngọc Tâm đánh giá xử lý môi trường tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi khi các công nghệ cũ như chôn lấp bộc lộ nhiều hạn chế về quy hoạch và môi trường. Điều này tạo cơ hội cho các mô hình xử lý theo hướng tuần hoàn, tăng cường tái chế.
Nếu phải chọn một từ khóa để mô tả phong cách lãnh đạo của mình, anh Tâm chọn “nguyên tắc”. Nhưng đó không phải là sự cứng nhắc. Anh chủ định kết hợp nhiều phong cách khác nhau, tùy bối cảnh và trạng thái tổ chức.
CEO Sài Gòn Xanh cho biết, người ảnh hưởng sâu sắc nhất đến cách anh dẫn dắt không đến từ một “gương mặt kinh doanh nổi tiếng” mà đến từ gia đình. Anh chia sẻ: “Người ảnh hưởng sâu sắc nhất đến phong cách lãnh đạo của tôi là ba tôi, một con người xuất chúng trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, mẫu mực trong đối nhân xử thế, tràn đầy yêu thương và bền bỉ ngay cả trong bất hạnh”.
“Bài kiểm tra” 4 ngày và áp lực “gần như không thể”
Trong hành trình dẫn dắt SGX, khoảnh khắc mà anh Vũ Ngọc Tâm nhớ nhất không phải là những giải thưởng hay chứng nhận, mà là một dự án buộc phải hoàn thành trọn vẹn trong... 4 ngày, bao gồm cả thứ Bảy và Chủ nhật.
Anh kể lại, trước khi “lao vào làm”, cả đội ngũ đã phải cùng ngồi lại để trả lời một câu hỏi rất thẳng: “Điều này có đáng không?”. Chỉ khi mọi người thống nhất về mục tiêu chung và sẵn sàng “đi đến cùng” thì mới bắt đầu triển khai.
CEO Sài Gòn Xanh không tin rằng một mệnh lệnh hành chính là đủ để kích hoạt năng lực phi thường của mỗi người. Anh chia sẻ: “Xác định mục tiêu chung và thống nhất cùng hành động là bắt buộc, vì tôi nghĩ một mệnh lệnh thực thi là không đủ để kích hoạt năng lực phi thường và tiếng nói nội tâm của mỗi người trong tập thể để hoàn thành dự án chất lượng trong một khung thời gian ... gần như là không thể.”
Anh Vũ Ngọc Tâm chia sẻ thêm: Như câu nói nổi tiếng của Al Pacino trong bộ phim: “Tôi biết bạn có tài năng... nhưng còn một điều khác đó là áp lực (pressure). Áp lực thay đổi tất cả. Khi bạn đặt áp lực lên người khác, có người tập trung, có người gục ngã. Bạn có thể sử dụng tài năng của bạn khi đó hay không? Buổi tối bạn có ngủ được không? Bạn có thể hoàn thành đúng hạn hay không?”. Tài năng cũng vô nghĩa nếu không chịu nổi áp lực.”
Cuối cùng, tập thể SGX đã hoàn thành dự án đúng hạn. Với anh, đó là minh chứng cho sức mạnh của tầm nhìn chung, sứ mệnh chung và “sức chịu đựng phi thường” mà mỗi người chỉ thực sự bộc lộ khi bị đặt trong những giới hạn rất gắt gao.
La bàn lãnh đạo và góc nhìn về tuyển dụng nhân tài
Khi nói về nhân sự và việc nuôi dưỡng nhân tài, CEO Vũ Ngọc Tâm cho biết, anh ưu tiên là giá trị cốt lõi và sự đồng điệu về sứ mệnh.
Anh chia sẻ: “Tôi đã tuyển dụng nhân sự và mời nhân tài đồng hành cùng công ty SGX dựa trên giá trị cốt lõi, chung sứ mệnh và tầm nhìn, những thiếu hụt về kỹ năng có thể được trau dồi qua thời gian và các chương trình đào tạo. Nhiều người vẫn làm việc cùng với tôi qua nhiều dự án khác nhau, tôi nghĩ đó là sự chân thành ở những con người luôn muốn làm điều có ý nghĩa và tạo tác động đáng kể, giúp cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.”
Nói cách khác, anh chọn con người trước, rồi xây kỹ năng sau. Điều đó giải thích vì sao có những cộng sự đã đi cùng anh qua nhiều dự án, nhiều giai đoạn khác nhau, không chỉ vì công việc, mà vì họ tìm thấy ý nghĩa trong những việc đang làm.
Trong số tất cả các giá trị, CEO Vũ Ngọc Tâm nói rằng có một giá trị mà anh sẽ bảo vệ đến cùng, trong mọi hoàn cảnh: chính trực.
Anh định nghĩa rất rõ: “Chính trực, tức sự thống nhất giữa cái mình nghĩ, cái mình nói, cái mình làm. Trong một xã hội ngày càng phức tạp, chỉ có chính trực cùng với sự chân thành mới giúp tạo dựng niềm tin. Đó là điều bắt buộc để chúng ta có lý do tồn tại một cách khoan hoài trong hiện tại mà không bị trôi giạt theo đúng ý muốn của một ai đó, hay ở trong một tập thể mà mãi không có cảm giác được thuộc về.”
Khi đứng trước một cơ hội kinh doanh hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro đạo đức, anh không viện dẫn lý do thị trường hay cơ chế, mà quay về với hai câu hỏi rất cá nhân: “Tôi là ai và vì sao tôi ở đây, tôi sẽ đặt hai câu hỏi tự vấn này trước khi quyết định.”
Ở góc độ cá nhân, đó là cách anh giữ cho mình một “la bàn lãnh đạo” không bị xoay chuyển theo cám dỗ ngắn hạn. Ở góc độ doanh nghiệp, đó là nền tảng để doanh nghiệp trở thành đối tác được tin cậy trong lĩnh vực xử lý môi trường.
Khi được hỏi muốn mình và doanh nghiệp được nhớ đến vì điều gì, CEO Sài Gòn Xanh trả lời: “Tôi không thích nói nhiều về bản thân. Qua hành trình ở SGX, tôi muốn mọi người biết đến Sài Gòn Xanh là một doanh nghiệp phụng sự cộng đồng, một đối tác tin cậy trong lĩnh vực xử lý môi trường, bằng tất cả sự chân thành, năng lực trí tuệ và mọi sức lực, góp phần làm nên một Việt Nam tươi đẹp.”
