Giải ngố về công nghệ việt vị bán tự động tại World Cup Qatar 2022

Kể từ khi xuất hiện chính thức cho đến nay, công nghệ hỗ trợ trọng tài VAR (Video Assistant Referee) đã trở thành một phần không thể thiếu tại các giải bóng đá lớn trên thế giới, như Champion League và Europa League.

Và giờ đây, 4 năm sau khi xuất hiện tại World Cup 2018 tổ chức tại Nga, VAR tiếp tục xuất hiện tại kỳ World Cup đang tổ chức tại Qatar với một phiên bản đi kèm với một bước tiến mới có tên gọi: công nghệ phát hiện việt vị bán tự động. Với hàng loạt trang bị mới, các nhà tổ chức hy vọng, công nghệ này sẽ làm thay đổi bộ mặt các trận đấu nhờ vào hỗ trợ trọng tài ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn.

Công nghệ việt vị bán tự động

Việc quyết định các tình huống việt vị trên sân vẫn là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất bóng đá hiện đại. Nhưng với sự xuất hiện của công nghệ "việt vị bán tự động", các trọng tài có thể đưa ra quyết định chính xác đối với mỗi tình huống xảy ra lỗi này.

Công nghệ này sử dụng 12 camera được gắn xung quanh mái vòm sân vận động để lần theo chuyển động của các cầu thủ cùng trái bóng trên sân. Hệ thống này sẽ gửi dữ liệu về phòng vận hành 50 lần mỗi giây để tính toán chính xác vị trí của mỗi cầu thủ cũng như quả bóng trên sân. Không chỉ dữ liệu vị trí, hệ thống camera này còn thu thập 29 điểm dữ liệu trên người cầu thủ, bao gồm vị trí các chi cũng như đầu để xác định xem có ở vị trí việt vị hay không.

Al Rihla, quả bóng chính thức dành cho World Cup Qatar 2022, còn chứa một thành phần khác giúp xác định tình huống việt vị chính xác hơn nhờ vào cảm biến đo lường quán tính (IMU) bên trong quả bóng. Được đặt chính giữa quả bóng Al Rihla, cảm biến sẽ gửi dữ liệu về phòng điều hành 500 lần mỗi giây giúp phát hiện chính xác điểm chạm bóng.

Bằng cách kết hợp giữa dữ liệu các chi của cầu thủ cùng vị trí quả bóng trên sân và một trí tuệ nhân tạo được huấn luyện để nhận diện các tình huống việt vị, công nghệ mới sẽ tự động phát đi cảnh báo đến phòng điều hành mỗi khi một cầu thủ tấn công nhận bóng ở vị trí việt vị.

Trước khi thông báo cho trọng tài trên sân, phòng điều hành sẽ kiểm tra thủ công lại tình huống – một quá trình theo mô tả của FIFA sẽ chỉ mất "vài giây và nghĩa là các quyết định việt vị sẽ được đưa ra nhanh hơn và chính xác hơn."

Sau khi quyết định cuối cùng được đưa ra, các điểm dữ liệu sẽ được sử dụng để dựng lại hình ảnh mô phỏng 3D về tình thế việt vị. Hình ảnh mô phỏng này cũng sẽ được phát lên các màn hình lớn trên sân vận động cũng như được phát sóng qua truyền hình đến người xem trên toàn cầu.

Không phải là một "robot việt vị"

Trước khi được áp dụng chính thức tại World Cup Qatar 2022, công nghệ phát hiện việt vị bán tự động này đã được thử nghiệm thành công tại nhiều giải đấu thử nghiệm và chính thức khác của FIFA, bao gồm FIFA Arab Cup 2021 và FIFA Club World Cup 2021.

Trong các giải đấu này, công nghệ mới đã cho thấy khả năng hỗ trợ trọng tài đưa ra các quyết định việt vị nhanh hơn, chính xác hơn cũng như dễ tái hiện lại hơn. Ngoài ra, dữ liệu thu thập được từ các giải đấu này cũng đã được phân tích và xác thực từ phòng thí nghiệm MIT Sports Lab và Đại học Victoria.

Trọng tài nổi tiếng, hiện đang là Chủ tịch Ủy ban Trọng tài FIFA, ông Pierluigi Collina cho biết: "Việc thử nghiệm đã thành công tốt đẹp và chúng tôi tin tưởng rằng, tại Qatar, chúng ta sẽ có một công cụ hỗ trợ quý giá để giúp các trọng tài và trợ lý trọng tài đưa ra quyết định tốt nhất và chính xác nhất trên sân cỏ. Tôi biết rằng một số người gọi đây là "robot việt vị" nhưng không phải vậy. Trọng tài và các trợ lý trọng tài vẫn chịu trách nhiệm cho việc ra quyết định trên sân."

Tham khảo FIFA, CBSSport

Theo Nguyễn Hải