Giải bài toán doanh nghiệp vừa và nhỏ: Chỉ quẩn quanh ở thị trường nội địa, gặp khó khăn lớn nhất về vốn, chưa có ý định "lớn lên"
Tại hội thảo "Các trợ lực giúp SMEs ngành sản xuất tăng tốc trong kỷ nguyên số" do TheSaigonTimes tổ chức tại TP.HCM, các chuyên gia, đại diện đến từ doanh nghiệp, hiệp hội nhận định trong thời gian qua, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) còn gặp nhiều khó khăn, nhất là doanh nghiệp ngành sản xuất. Những rào cản về nội lực của họ liên quan đến vốn, kinh nghiệm quản trị, còn rào cản về ngoại lực là môi trường, chính sách...
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) còn gặp nhiều khó khăn
Việt Nam có khoảng 97% doanh nghiệp SME. Con số này được công bố hàng năm và hầu như không có sự thay đổi tích cực nào. Số lượng doanh nghiệp từ quy mô nhỏ phát triển đến quy mô vừa vẫn rất ít, chưa kể nhiều doanh nghiệp đã giải thể sau vài năm phát triển.
Theo báo cáo mới nhất từ công ty nghiên cứu thị trường InsightAsia, trong số các khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp SME ở Việt Nam, khó khăn về vốn được đặt lên cao nhất.
Có 62% doanh nghiệp được hỏi cho rằng họ gặp khó về nguồn vốn đầu tư nhà xưởng, máy móc…), trong khi khó khăn về nguồn khách hàng đứng thứ hai với 60%.
Theo ông Trần Ngọc Liêm, Phó giám đốc Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam tại TPHCM (VCCI-HCM), cuộc điều tra chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ ( USAID ) thực hiện cho thấy doanh nghiệp SME thời gian qua chưa có sự phát triển mạnh mẽ vì còn nhiều vướng mắc.
Đơn cử như khó khăn trong tiếp cận nguồn lực, gánh nặng về chi phí không chính thức, chất lượng các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh thấp và chưa đúng đối tượng, gánh nặng về thủ tục hành chính...
Ông Liêm nhận định rằng các doanh nghiệp SME vẫn quẩn quanh ở thị trường nội địa. Chỉ có 3% doanh nghiệp siêu nhỏ, 4% doanh nghiệp nhỏ và gần 9% doanh nghiệp quy mô vừa có khách hàng là các cá nhân,doanh nghiệp từ nước ngoài.
Song song đó, tỷ lệ doanh nghiệp SME gặp thua lỗ tương đối cao, doanh nghiệp có quy mô hoạt động càng nhỏ thì tỷ lệ có lãi càng thấp. Đa phần (51%) các doanh nghiệp siêu nhỏ trong 2 năm tới vẫn hoạt động ở quy mô hiện tại và "chưa có ý định lớn lên"...
Tháo gỡ vướng mắc về tiếp cận đất đai, phát huy lợi thế tiếp cận công nghệ
Để có thể thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp SME Việt Nam trong thời gian tới, ông Liêm cho rằng chính sách và pháp luật có liên quan tới đối tượng SME cần phải thật thiết thực, gần gũi với doanh nghiệp nhỏ, cụ thể như hỗ trợ tiếp cận vốn, đất đai, tìm kiếm khách hàng, nhà cung cấp và xóa bỏ các loại chi phí không chính thức mà họ đang phải gánh chịu như hiện nay.
Theo khảo sát, nhu cầu thuê đất của các doanh nghiệp SME ở các khu, cụm công nghiệp rất lớn nhưng khả năng những doanh nghiệp này tiếp cận được hạ tầng chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với doanh nghiệp lớn.
Nhà nước cần có chính sách đồng bộ về giá cho thuê, cũng như điều chỉnh quy hoạch, lao động và hạ tầng nhằm tạo thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp SME trong việc tiếp cận đất đai tại các khu, cụm công nghiệp.
Một công bố khả quan được ông Đỗ Khắc Cương - Giám đốc quốc gia phụ trách khối doanh nghiệp vừa và nhỏ của Microsoft trình bày, cho thấy 86% doanh nghiệp SME tại Việt Nam (theo mẫu khảo sát của Microsoft toàn cầu) tiếp cận tốt với công nghệ thông tin, cao hơn tỷ lệ này ở rất nhiều nước tại Châu Á như Malaysia, Hongkong, Trung Quốc, Nhật Bản…
Trong tương lai, doanh nghiệp SME sẽ thực sự tăng tốc nếu tận dụng thế mạnh công nghệ để phát triển trong thời gian tới.
