Facebook trong tâm bão
Sau bê bối Cambridge Analytica, Facebook lại đối mặt với một khủng hoảng khác, gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của mạng xã hội này.
Chính trị gia lưỡng đảng Mỹ “tái mặt” sau khi một núi tài liệu nội bộ rò rỉ tiết lộ, Facebook từ lâu đã biết tác hại nghiêm trọng từ các ứng dụng của mình.
Người dùng tức giận vì không thể truy cập các dịch vụ Facebook trong 6 tiếng.
Các nhà đầu tư lên tiếng bằng ví tiền của mình khi đẩy giá cổ phiếu Facebook xuống 12% trong ba tuần qua.
Đó là cơn cuồng nộ tương tự những gì Facebook gặp phải tháng 3/2018, khi những báo cáo về Cambridge Analytica xuất hiện, cho thấy công ty này truy cập bất hợp pháp dữ liệu của 87 triệu người dùng Facebook, dùng nó cho các quảng cáo mục tiêu cho ứng viên Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc bầu cử 2016.
Bê bối khiến Facebook bẽ bàng, kéo theo những cuộc điều tra, giám sát, kêu gọi chia tách công ty, kiện tụng và cuối cùng là khoản phạt kỷ lục 5 tỷ USD của Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ.
Dù vậy, việc kinh doanh của mạng xã hội này vẫn diễn ra suôn sẻ. Công ty không có thay đổi đáng kể nào. Trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, thông tin giả vẫn ngập tràn. Trong suốt đại dịch Covid-19, hội nhóm bài vaccine và bài khẩu trang hoạt động tự do, đôi khi thuật toán của Facebook còn giúp tuyên truyền các thuyết âm mưu ngu ngốc nhất.
Cựu nhân viên Frances Haugen là người tố giác Facebook với Thời báo Phố Wall và Quốc hội Mỹ. (Ảnh: CBS News)
Cuộc khủng hoảng mới nhất mà Facebook đối mặt được châm ngòi từ loạt bài trên Thời báo Phố Wall. Nó chỉ ra Facebook hiểu rõ tính chất gây nghiện của các sản phẩm và dùng nó để kiếm nhiều tiền hơn từ người dùng. Đặc biệt, công ty biết rằng, Instagram có thể gây hại đến sức khỏe tinh thần của trẻ vị thành niên.
Trong phiên điều trần tuần trước, Thượng Nghị sỹ Ed Markey nhận xét, Facebook giống như các hãng thuốc lá lớn, đẩy mạnh một sản phẩm họ biết là có hại cho sức khỏe đến với người trẻ để kiếm tiền.
Hôm 3/10, người tố giác Facebook lộ diện trên chương trình “60 Minutes” của đài CBS. Đó chính là Frances Haugen, cựu quản lý sản phẩm tại mạng xã hội. Trước khi rời công ty vào tháng 5, bà đã sao chép ít nhất 209 slide nghiên cứu nội bộ.
Sự phẫn nộ của công chúng trước loạt bài đã buộc Facebook phải tạm dừng kế hoạch phát triển Instagram “nhí”, dành cho trẻ từ 12 tuổi trở xuống. Song, Facebook không cam kết chấm dứt vĩnh viễn dự án. Thậm chí, Giám đốc Instagram Adam Mosseri còn nói rằng, sẵn sàng cho phép con nhỏ dùng Instagram, nếu có phiên bản tùy biến cho độ tuổi ấy.
Giọng điệu mới trên Đồi Capitol
Dù các phiên điều trần Facebook diễn ra như cơm bữa tại Đồi Capitol, các sự kiện tuần này lại khác hẳn trước đây, theo CNBC.
Hôm 5/10, bà Haugen ra làm chứng trước tiểu ban vừa tổ chức điều trần tuần trước với Giám đốc An toàn toàn cầu Facebook. Bà không ngần ngại chỉ trích công ty cũ, nói rằng công ty luôn ưu tiên lợi nhuận lên trên sức khỏe và sự an toàn của người dùng, hướng người dùng đến những bài viết có lượt tương tác cao bất chấp tác hại của nó.
Các Thượng Nghị sỹ đã gọi tên CEO Mark Zuckerberg, vì không trả lời câu hỏi của họ và lẩn tránh công chúng trước những bài báo trên Thời báo Phố Wall. Cuối cùng, ông Zuckerberg cũng viết “tâm thư” trên Facebook, phủ nhận cáo buộc của bà Haugen và tờ báo. “Đó không phải sự thực”, ông khẳng định.
CEO bổ sung, thật phi lý khi Facebook cố tình đẩy người dùng đến với nội dung khiến họ tức giận. “Chúng tôi kiếm tiền từ quảng cáo, các nhà quảng cáo luôn nói với chúng tôi rằng, họ không muốn quảng cáo xuất hiện bên cạnh nội dung gây hại hay thù hận”.
Như thể mọi chuyện chưa đủ tồi tệ, đầu tuần này, Facebook còn trải qua sự cố gián đoạn tồi tệ nhất từ năm 2008. Do thay đổi cấu hình trong bộ định tuyến, hàng loạt dịch vụ, bao gồm Facebook, Instagram và WhatsApp, gặp lỗi không truy cập được trong 6 tiếng.
Các công cụ làm việc riêng của Facebook cũng bị hạ gục, nhân viên không thể truy cập hệ thống. Một nhân viên Instagram còn tiết lộ, vài đồng nghiệp tin đây là “quả báo” cho bê bối gần đây.
Theo ước tính của Morningstar, Facebook có thể thiệt hại từ 110 đến 120 triệu USD doanh thu quảng cáo trong 6 tiếng gián đoạn, chỉ hơn 0,4% doanh thu quý IV/2020.
Các nhà đầu tư kéo giá cổ phiếu Facebook xuống gần 5% sau vụ việc. Dù phục hồi 2%, giá cổ phiếu Facebook vẫn thấp hơn 12% so với ngày 13/9, ngay trước khi Thời báo Phố Wall bắt đầu xuất bản loạt bài.
Facebook có thể trở lại như trong quá khứ và tiếp tục ăn nên làm ra. Dù vậy, mỗi lần lâm vào khủng hoảng, các nhà đầu tư lại có thêm một lý do để nghi ngờ tính bền vững của mô hình kinh doanh Facebook.
Theo nhà báo Jim Cramer của CNBC, các tin tức tiêu cực về Facebook nối đuôi nhau, song, lần này khác hẳn. Nếu không có sự thay đổi văn hóa tại Facebook và họ không thể tự sửa chữa, sẽ có thêm nhiều lời kêu gọi tăng cường quản lý nền tảng và các quy định chưa bao giờ tốt cho doanh nghiệp.
