Facebook bí mật lưu trữ video của người dùng, kể cả video không hề được đăng tải
Khi sử dụng tính năng Tải xuống bản sao dữ liệu Facebook, nhiều người dùng đã vô cùng bất ngờ xen lẫn lo lắng.
Họ phát hiện ra rằng trong tập tin ZIP tải về từ Facebook ấy không chỉ có những dòng trạng thái, danh sách bạn bè, tin nhắn mà còn có cả mọi video mà họ từng quay trên Facebook. Đáng ngạc nhiên hơn, chúng bao gồm cả những video họ chỉ quay chứ chưa từng đăng tải lên time line.
Ảnh hưởng của Cambridge Analytica với cuộc bỏ phiếu bầu Tổng thống Mỹ vẫn còn chưa được kiểm chứng nhưng rõ ràng vụ việc này cho thấy chúng ta quan tâm quá ít tới quy mô và phạm vi dữ liệu mà Facebook thu thập được từ chúng ta sau nhiều năm sử dụng. Đúng là trong hầu hết các trường hợp, chúng ta đã đồng ý cho Facebook thu thập dữ liệu bằng cách nhấp ok và next qua các điều khoản dịch vụ. Thế nhưng ai trong chúng ta cũng đều bối rối khi biết chính xác loại dữ liệu nào đã bị thu thập.
Facebook lưu lại những video mà Bailey Kircher đã xóa
Tuần trước, người dùng Facebook trên khắp thế giới đã phát hiện ra rằng ứng dụng Facebook trên Android đã bí mật thu thập dữ liệu cuộc gọi cũng như tin nhắn SMS mà không được sự cho phép của họ. "Khi tính năng này được bật, việc bạn đồng bộ hóa danh bạ cũng đồng thời cho phép chúng tôi sử dụng các thông tin như khi nào có cuộc gọi, tin nhắn đến hoặc đi. Tính năng này không thu thập nội dung cuộc gọi hoặc tin nhắn của bạn", Facebook tuyên bố, ám chỉ rằng chính người dùng đã đồng ý cho họ theo dõi dữ liệu cuộc gọi và tin nhắn. Tuy vậy, có vẻ như không nhiều trong số những người đồng ý biết rằng họ đã làm như vậy hoặc hiểu được ý nghĩa cụ thể của những hành động mà họ đồng ý cho Facebook thực hiện.
Và nhật ký cuộc gọi không phải là dữ liệu duy nhất mà Facebook thu thập khiến người dùng bất ngờ. Đầu tuần này, giống như nhiều người dùng khác trên thế giới, Bailey Kircher đã tải về bản sao dữ liệu Facebook của cô ấy. Cùng với danh sách bạn bè và tình trạng mối quan hệ là một thứ không thể ngờ tới: một vài video quay cảnh Bailey đang tập thổi sáo trong phòng, trên chiếc giường thời thơ ấu của cô bé.
Mỗi video là một lần Bailey quay thử và đều xóa đi trước khi có một video ưng ý để đăng tải lên tường của bạn bè. Trong một video, lần thử thứ 13 của Bailey, bạn có thể nghe thấy Bailey nói một cách tức giận. Ở cuối video, dường như không vừa ý, cô ấy rên lên và tiến về phía trước như để xóa video và thử lại.
Video Bailey thổi sáo được Facebook lưu lại
Chuyện này diễn ra như thế nào? Trong thời gian trước khi có Facebook Live, một số người dùng Facebook thường đăng tải video lên tường của bạn bè. Bạn đăng video lên và người ta đáp lại bằng video, cứ tiếp diễn như vậy... Điều quan trọng là Facebook có tính năng cho phép người dùng quay phim bằng webcam ngay trên Facebook, đồng nghĩa với việc bạn không cần rời Facebook để truy cập vào ứng dụng quay video. Sau khi bạn quay xong, Facebook sẽ hiển thị một bản xem trước cho bạn duyệt. Nếu bạn quyết định làm lại bạn có thể loại bỏ video đó và quay lại. Thế nhưng video bạn không ưng ý trước đó không hề bị xóa. Thay vào đó, Facebook đã âm thầm lưu trữ chúng.
Một người dùng khác, Brittany Stephanis, đã tìm thấy hơn 100 video trong bản sao dữ liệu Facebook của cô ấy. Stephanis cho biết cô chỉ đăng tải lên time line khoảng một phần ba trong số video trên. Video cũ nhất là từ Giáng Sinh năm 2008 khi Stephanis mới 13 tuổi và quay video để chúc bạn bè có một kỳ nghỉ vui vẻ.
Stephanis nói rằng kho lưu trữ của cô chứa những video mà cô chưa bao giờ có ý định chia sẻ với bất kỳ ai. "Có những video mà tôi chỉ quay để kiểm tra răng của mình", cô nói. Người dùng Facebook khác lại phát hiện ra những video quay cảnh cô ấy tập luyện cho các vở nhạc kịch và cổ động. Cô sử dụng camera trên máy tính để ghi lại buổi tập luyện nhằm để đánh giá sau đó xóa đi nhưng Facebook đã lưu lại.
Khi Madison Malone Kircher của New York Mag nhìn vào kho lưu trữ dữ liệu của mình, anh ta cũng thấy những video đã từng quay trên Facebook. Đa số những video này chưa bao giờ được đăng trên Facebook nhưng cũng được Facebook lưu lại.
Từ những gì đã thấy và trải nghiệm, Madison Malone Kircher cho rằng hầu hết mọi người chưa nhận ra vấn đề này hoặc họ không để ý. Facebook lưu các video trên dưới định dạng FLV nên cũng khiến người dùng không nhận ra. Hầu hết trình phát video mặc định không thể đọc được những video này nhưng bạn có thể mở chúng bằng VLC. Bạn không thể xem trước tập tin .flv trên cửa sổ tập tin nên có thể bạn không biết Facebook đang giữ những gì của bạn.
Để tải về bản sao dữ liệu Facebook của mình, bạn cần truy cập vào phần Cài đặt sau đó chọn Tải xuống bản sao dữ liệu Facebook ở cuối phần Chung. Sau khi tải về dữ liệu của bạn có thể mở được trên trình duyệt web. Từ đó, nhấp vào phần video để xem trong đó có gì.
Việc Facebook lưu trữ những gì bạn chưa từng chia sẻ không phải là vấn đề mới. Hồi năm 2013, Sauvik Das, lúc đấy là thực tập sinh tại Facebook và Adam Kramer, một nhà khoa học dữ liệu tại Facebook, đã cùng nhau nghiên cứu một tính năng mang tên "tự kiểm duyệt". Tính năng này, theo mô tả của họ, sẽ lưu trữ bất cứ điều gì người dùng viết vào khung trạng thái nhưng không đăng tải.
Trong chính sách dữ liệu hiện tại, Facebook tuyên bố rằng họ "có thể thu thập nội dung và các thông tin khác mà bạn cung cấp khi sử dụng Dịch vụ của chúng tôi, bao gồm cả khi bạn đăng ý một tài khoản, tạo ra hoặc chia sẻ và nhắn tin hoặc liên lạc với những người khác". Trong những dòng ấy có từ "tạo ra" nên Facebook về mặt kỹ thuật có thể lưu bất kỳ video nào mà người dùng quay nhưng không đăng tải bởi họ tạo ra nó trên Facebook. Tuy nhiên, để biết điều này người dùng phải đọc và nghiền ngẫm thật kỹ từng dòng trong chính sách dữ liệu của Facebook, điều mà rất ít người dùng bỏ thời gian thực hiện.
Gần đây, một chuyên gia trong ngành công nghiệp đã hé lộ một bí mật khác liên quan tới Instagram của Facebook. Trong những ngày đầu Instgram cho phép đăng tải video, Facebook đã cho phép video tải lên ngay trong khi người dùng đang soạn caption. Điều này giúp video được xuất hiện trên Instagram ngay sau khi người dùng nhấn nút đăng tải và người dùng không phải chờ đợi. Nhưng không giống Facebook, Instagram nói rằng họ đã xóa những video ấy nếu người dùng hủy việc đăng tải.
Khi Madison Malone Kircher liên hệ với Facebook, công ty này đã nhờ Madison kết nối với Bailey - em gái Madison - để điều tra tại sao những video ấy vẫn tồn tại trong kho dữ liệu của cô bé. "Chúng tôi nhận được phàn nàn từ phía một số người dùng rằng sau khi truy cập dữ liệu từ công cụ họ Tải về bản sau dữ liệu Facebook họ đã phát hiện ra một số video cũ chưa từng được xuất hiện trên profile hoặc Nhật ký hoạt động. Chúng tôi đang tiến hành điều tra", một phát ngôn viên của Facebook tuyên bố.
Những video mà Stephanis và Kircher tìm thấy trong kho dữ liệu của họ không mấy nguy hiểm, ít nhất về mặt nội dung. Nhưng thật khủng khiếp nếu người dùng phát hiện ra rằng Facebook vẫn lưu lại những video họ dại dột quay lại khi còn chưa đủ tuổi vị thành niên. Có vẻ như Mark Zuckerberg, CEO Facebook, biết trước được những vấn đề này nên đã chủ động lấy băng dính dán kín webcam trên laptop của anh ta.
