Dự báo năm 2019 nhiều ngành của Việt Nam chịu tác động từ kinh tế Trung Quốc
Một số ngành đã nhanh chóng bị ảnh hưởng điển hình như xuất khẩu điện thoại, hàng rau quả... và có thể tiếp tục tác động tới nhiều ngành khác khi dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có thể còn thấp hơn trong năm 2019, báo cáo của SSI Retail Research nêu.
Tại báo cáo Thương mại Việt Nam 2018, SSI Retail Research cho hay một số ngành của Việt Nam nhanh chóng bị ảnh hưởng khi cầu từ thị trường Trung Quốc suy giảm như điện thoại, hàng rau quả.
Với việc chiếm 17% thị phần xuất khẩu của Việt Nam, cầu từ thị trường Trung Quốc suy giảm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới xuất khẩu của Việt Nam mà còn tác động tới chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo dự báo của SSI Retail Research, nhiều ngành của Việt Nam tiếp tục chịu tác động khi dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc còn có thể thấp hơn trong năm 2019.
"Chiến tranh thương mại như giọt nước tràn ly thêm vào nền kinh tế Trung Quốc vốn đang gặp nhiều bất ổn", báo cáo của SSI Retail Research nhận định. Tăng trưởng GDP năm 2018 của Trung Quốc thấp nhất trong gần 30 năm, PMI xuống dưới 50 điểm lần đầu sau 18 tháng do sản lượng sản xuất và đơn hàng xuất khẩu đều giảm do xung đột thương mại với Mỹ.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bắt đầu nhen nhóm từ đầu năm 2018. Mặc dù vẫn còn quá sớm để đánh giá tác động của cuộc chiến, những phân tích ban đầu cho rằng Việt Nam được kỳ vọng là quốc gia hưởng lợi nhờ sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư và thương mại hàng hóa theo nhiều cách.
Thứ nhất, hàng hóa Trung Quốc đi đường vòng để tìm đường vào thị trường Mỹ. Thứ hai, hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ trở nên kém cạnh tranh tạo điều kiện cho hàng hóa từ các nước khác trong đó có Việt Nam.
Biểu đồ SSI Retail Research, nguồn TCHQ.
Tuy nhiên, thách thức với Việt Nam cũng không nhỏ nếu hàng hóa Trung Quốc không xuất được sang Mỹ tìm tới các thị trường khác trong đó có Việt Nam. Bên cạnh đó, Trung Quốc tăng cường tiêu dùng nội địa gây khó khăn cho hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Cùng với đó, hàng linh phụ kiện của Việt Nam xuất sang Trung Quốc để chế biến, lắp ráp hàng xuất khẩu đi Mỹ cũng gặp khó khăn.
Xu hướng tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ ổn định ở nhiều mặt hàng. Biểu đồ: SSI Retail Research, nguồn TCHQ.
Số liệu ban đầu cho thấy xuất khẩu sang Mỹ tăng tốc khá rõ nét trong nửa cuối năm 2018. Tăng trưởng từ mức 9,4% trong 6 tháng đầu năm lên 13,8% cả năm 2018. Đáng chú ý là các mặt hàng điện thoại, máy vi tính và sản phẩm điện tử, gỗ và hàng thủy sản.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ đạo sang Trung Quốc giảm tốc đáng kể trong nửa cuối năm 2018.Biểu đồ: SSI Retail Research, nguồn TCHQ.
Trong khi đó, tăng trưởng xuất khẩu sang Trung Quốc chậm dần từ tháng 8 và đặc biệt rơi về âm trong tháng 11 và 12. Nhiều mặt hàng chính giảm khá mạnh trong tháng cuối năm như điện thoại, máy ảnh, hàng rau quả, gỗ.
Mặt khác, 2018 là năm Việt Nam đạt nhiều thành tựu về đàm phán thương mại. CPTPP được chính thức ký kết vào tháng 3/2018 bởi 11 nước thành viên còn lại của TPP và đã chính thức có hiệu lực vào ngày 30/12/2018, có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 14/1/2019. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) cũng đạt được bước tiến lớn.
Với 12 FTA đã ký kết với tỷ lệ tận dụng ưu đãi FTA khoảng 35%, độ mở tăng nhanh chóng từ 120% lên gần 200% GDP trong 10 năm khiến nền kinh tế Việt Nam trở nên dễ bị tổn thương và rất nhạy cảm với các biến động từ bên ngoài, điển hình là chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. "Do đó, tận dụng giao thương để tăng trưởng nhanh cũng cần đi kèm củng cố nội lực để tăng trưởng bền vững hơn", SSI Retail Research nêu.
