Động đất liên tiếp tại Hokkaido, Nhật Bản cảnh báo nguy cơ siêu động đất
Trong hơn 3 ngày, vùng biển ngoài khơi đảo Hokkaido, Nhật Bản, liên tiếp rung chuyển bởi ít nhất 6 trận rung chấn, dấy lên lo ngại về nguy cơ xảy ra một trận siêu động đất.
Các trận rung chấn có độ lớn dao động từ 4,3 đến 6,3. Đáng chú ý, các trận động đất đều xảy ra gần khu vực va chạm giữa hai mảng kiến tạo Thái Bình Dương và Bắc Mỹ - nơi từng phát sinh thảm họa kép động đất, sóng thần năm 2011 khiến hơn 18.000 người thiệt mạng.
Theo báo South China Morning Post, ngày 4/6, ngoài khơi đảo Hokkaido ghi nhận một loạt động đất vừa và nhỏ, dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra một trận siêu động đất thảm khốc.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) cho biết các trận động đất này dù chưa đủ mạnh để kích hoạt chuỗi địa chấn tiếp theo và là các hiện tượng đơn lẻ. Tuy nhiên, cơ quan này đã phát tờ rơi hướng dẫn ứng phó thảm họa cho người dân tại khu vực Đông Bắc Nhật Bản. Người dân tỉnh Hokkaido cũng được khuyến cáo tích trữ lương thực, nước uống, thuốc men và sẵn sàng sơ tán lên vùng cao, đề phòng siêu động đất, sóng thần xảy ra. Các nhà chức trách đang lo ngại nguy cơ xảy ra siêu động đất dọc theo rãnh Chishima ngoài khơi bờ biển của tỉnh này.
Theo JMA, trong khoảng thời gian từ ngày 15/5 đến ngày 2/6, có 5 trận động đất được ghi nhận ở khu vực ngoài khơi Đông Nam đảo Hokkaido. Cường độ của các trận động đất này dao động từ 4,7 đến 6,3. Đáng chú ý, vào lúc 4h08 ngày 2/6, một trận động đất mạnh 4,7 độ đã xuất hiện chỉ 16 phút sau cơn địa chấn 6,3 độ gần đó. Các khu vực xảy ra động đất được biết đến là thường xuyên có hoạt động địa chấn.
Tại khu vực ngoài khơi phía Đông Hokkaido - nơi mảng Thái Bình Dương liên tục lún xuống dưới mảng lục địa, các chuyên gia cảnh báo nguy cơ động đất quy mô lớn có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Khu vực giáp ranh giữa mảng Thái Bình Dương và lục địa Nhật Bản đang tích tụ năng lượng địa chất mạnh do hiện tượng các mảng va chạm và dính chặt với nhau. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến trận động đất Tokachi-Oki năm 2003 với độ lớn 8,0, khiến khu vực ghi nhận cường độ rung động dưới cấp 6 trên thang 7 cấp.
Thị trấn Hiroo với khoảng 7.000 cư dân là địa phương gần nhất với khu vực có dư chấn mạnh. Trong thảm họa năm 2011, nơi đây từng phải sơ tán hơn 220 hộ dân và chịu thiệt hại nặng nề bởi sóng thần cao 3 m.
"Người dân cảm nhận được nhiều rung chấn gần đây nhưng hiện chưa có biểu hiện hoảng loạn. Tuy vậy, Hokkaido đã ra thông báo yêu cầu người dân nâng cao cảnh giác và chuẩn bị sẵn phương án phòng tránh" - báo South China Morning Post dẫn lời một quan chức thị trấn Hiroo.
Trước các rung chấn gần đây, ông Jumpei Shimizu - chuyên viên tại Văn phòng Phân tích Động đất quy mô lớn thuộc Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) - nhận định: "Các tâm chấn cách xa nhau nên khó có khả năng chúng liên quan. Đây không phải là những trận đủ lớn để gây ra hiệu ứng chuỗi, cũng không thể xem là dấu hiệu báo trước cho một đại địa chấn".
Tuy nhiên, dọc theo rãnh Chishima - trải dài từ vùng Tokachi ở Đông Nam Hokkaido đến quần đảo Chishima (còn gọi là quần đảo Kuril) - có khả năng xảy ra một trận động đất lớn bất cứ lúc nào. Ủy ban Nghiên cứu Động đất quốc gia Nhật Bản ước tính có từ 7% - 40% khả năng xảy ra một trận động đất cấp 9 trong vòng 30 năm tới. "Điều quan trọng là cần nghĩ đến phương án hành động khi kịch bản xấu nhất xảy ra" - ông Shimizu cảnh báo.
Bờ biển của thị trấn Erimo, Hokkaido, trong vùng cảnh báo sóng thần do động đất dọc theo rãnh Nhật Bản và Chishima (Ảnh: Mainichi)
Ngoài ra còn có những lo ngại về một trận động đất lớn dọc theo rãnh Nhật Bản - khu vực trải dài theo bờ Thái Bình Dương từ vùng Tohoku đến gần Hidaka ở phía Nam Hokkaido. Nếu một trận động đất lớn xảy ra ở rãnh Nhật Bản hoặc rãnh Chishima, dự báo một trận sóng thần có thể khiến khoảng 200.000 người tử vong.
"Việc xảy ra nhiều trận động đất cấp 5 và 6 trong thời gian ngắn không phải điều bất thường trong lịch sử địa chấn Nhật Bản. Tuy nhiên, chúng ta không thể dự đoán chính xác khi nào siêu động đất sẽ xảy ra. Nguy cơ thì luôn tồn tại và người dân cần phải ý thức về hiểm họa, cũng như luôn sẵn sàng sơ tán bất kỳ lúc nào" - nhà nghiên cứu Fumiaki Tomita tại Trung tâm Dự báo Động đất và núi lửa của Đại học Tohoku (Nhật Bản) nhấn mạnh.
Nếu xuất hiện động đất từ cấp 7 trở lên quanh khu vực rãnh Nhật Bản, JMA sẽ ban hành "Khuyến cáo về động đất tiếp diễn ngoài khơi Hokkaido - Sanriku" - cảnh báo về khả năng xảy ra một trận động đất tiếp theo thậm chí còn lớn hơn.
Khuyến cáo này dành cho 182 thành phố và thị trấn tại 7 tỉnh từ Hokkaido đến Chiba. Dù không yêu cầu sơ tán ngay lập tức, người dân được khuyên cần duy trì cảnh giác trong vòng 1 tuần. Chính phủ Nhật Bản dự kiến khuyến cáo này sẽ được đưa ra khoảng 2 năm một lần, nhưng từ khi triển khai hồi tháng 12/2022 đến nay, khuyến cáo vẫn chưa từng được kích hoạt.
