Đẳng cấp: Kỹ sư 9X dùng AI sáng tác 10 bài hát trong 1 giây, điều quan trọng là rất đẹp trai

Trí tuệ nhân tạo không còn là một thuật ngữ xa lạ hay mơ hồ với người Việt nữa. Những năm gần đây, ngành học này trở nên vô cùng phổ biến vì nó được xem là thứ sẽ biến đổi cuộc sống của con người trong vài năm tới.

Nghe AI được đưa vào các lĩnh vực như y tế, giáo dục, kinh doanh,.. nhưng bạn đã bao giờ tưởng tượng đến việc nó được sử dụng để sáng tác âm nhạc chưa? Điều ấy là hoàn toàn có thật, không những thế nó còn được tạo ra từ một bạn trẻ người Việt, đó là chàng kỹ sư Nguyễn Hoàng Bảo Đại sinh năm 1994.

Nam sinh mê âm nhạc nhưng bị ngăn cản thi Nhạc viện, chọn ngành IT vì ... đu theo bạn thân

Bảo Đại theo học piano từ năm 12 tuổi. Lúc này, anh chàng chỉ học vì muốn ba vui lòng, còn anh thầm nghĩ "con trai ai lại đi học nhạc!" Ấy thế mà sau một khoảng thời gian, từ cảm giác bị "ép buộc" học nhạc mà anh chàng trở nên hứng thú với bộ môn nghệ thuật này từ lúc nào không hay. Đến nay, nó là thứ không thể thiếu để anh chàng yêu đời hơn và có cảm hứng trong tất cả mọi việc.

Nhưng đến năm cấp 3, khi nghe Bảo Đại có dự định thi Nhạc viện, gia đình và thầy cô đã hết sức ngăn cản. Lúc này, anh chàng rơi vào cảm giác mất phương hướng vì không biết phải học gì, làm gì. Sau cùng, vì thấy người bạn thân đăng ký ngành Công nghệ thông tin mà anh cũng nhắm mắt đăng ký theo.

Nhưng trớ trêu là trong khi người bạn kia thực sự yêu thích IT lại không may mắn trúng tuyển thì một người thi cho có với đầy sự mông lung lại đậu. Thế là anh chàng trở thành tân sinh viên trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐHQG TP.HCM, cơ duyên của Bảo Đại với công nghệ thông tin cũng bắt đầu từ đó.

Anh chàng tâm sự: "Mình đã từng rất chán học ngành này ở những năm đầu tiên học đại cương. Đôi lúc mình cảm thấy nó không phù hợp với bản thân, không phải vì mình không theo kịp nội dung chương trình học của trường, mà là các bạn cùng khóa với mình rất 'siêu nhân'. Các bạn đã có mục tiêu phấn đấu, theo đuổi chuyên ngành Công nghệ thông tin tại trường từ rất sớm, vì vậy họ có sẵn rất nhiều kiến thức trước khi theo học, còn mình thì không có gì."

Cho đến năm 3, anh được chọn chuyên ngành, lúc này 9X bắt đầu biết đến khái niệm Trí tuệ nhân tạo. Anh cảm thấy cực kỳ thích lĩnh vực này dù chỉ mới bắt đầu tìm hiểu thử và dần tìm thấy hướng đi cho bản thân.

Đưa AI vào âm nhạc vì thấy mình dành quá nhiều thời gian cho việc sáng tác giai điệu

Bắt nguồn từ thói quen viết nhạc của bản thân, anh chàng thường dành rất nhiều thời gian cho quá trình viết giai điệu, bởi giai điệu hay thì tác phẩm mới hay. Nhiều lúc viết xong một giai điệu nhưng anh lại bỏ đi vì chưa ưng ý. Thế là anh chàng tưởng tượng sẽ ra sao nếu mình có thể rút ngắn được thời gian cho phần viết giai điệu? Lúc này toàn bộ quá trình sáng tác sẽ diễn ra nhanh hơn, từ đó nghệ sĩ có thể phát hành nhạc nhanh hơn.

Mặt khác, khi ấy AI cũng đã được ứng dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, Bảo Đại cũng tự hỏi tại sao lại không áp dụng thử AI vào những lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật, cụ thể là viết ca khúc nhạc Việt. Thế là anh chàng bắt tay vào xây dựng một mô hình AI có thể hỗ trợ nhạc sĩ trong quá trình viết nhạc.

Tưởng chừng mối quan hệ giữa âm nhạc và công nghệ thông tin gần như bằng 0, ấy thế mà theo anh chàng coder đa tài thì mỗi "lương duyên" này đã tồn tại từ rất lâu. Đằng sau những ca khúc mà mọi người vẫn hay nghe trên những nền tảng stream nhạc, hay YouTube top trending đều là rất nhiều bộ tham số chuẩn, được căn chỉnh bằng tai người nghe trên các phần mềm máy tính, trong quá trình mixing và mastering. Nói cách khác, công nghệ đã tham gia vào quá trình hoàn thiện âm thanh cho các ca khúc nhạc nhẹ hiện tại.

Anh chàng chia sẻ, khó khăn mà anh gặp phải trong quá trình xây dựng mô hình AI đó chính là vấn đề về dữ liệu. Anh tâm sự: "Vì mình muốn xây dựng mô hình AI có thể viết được nhạc theo phong cách pop ballad Việt, nên mình chọn cách thức học có giám sát để huấn luyện mô hình. Học có giám sát đòi hỏi mình phải có rất nhiều dữ liệu để có thể huấn luyện được.

Mình không thể sử dụng những sản phẩm âm nhạc có sẵn của nghệ sĩ Việt để huấn luyện, vì đó không phải đầu vào mong muốn của mình (ví dụ như file .mp3, .wav). Mình cần một tập dữ liệu file .midi, có thông tin giai điệu và hòa âm (nếu có). Dữ liệu này có nhưng không nhiều, hơn nữa rất khó tìm và khó tổng hợp, khó chuẩn hóa theo mong muốn của mình."

Sau 2 năm, mô hình AI đã viết được 10 giai điệu trong 1 giây, đạt 80% kỳ vọng của tác giả nhưng khẳng định chưa thể là công cụ thay thế nhạc sĩ

Anh cho biết, dự án sáng tạo ra chương trình có thể viết nhạc bằng AI là dự án riêng của 1 mình anh với kinh phí ít ỏi, hạn hẹp. Thế nhưng thành quả sau 2 năm thực hiện quả thực khiến người khác phải nể phục. Đến nay, tác giả đã có thể yêu cầu mô hình viết một đoạn nhạc dài 10 giây, hoặc 5 phút, hoặc thậm chí dài hơn tùy ý. Ngoài ra, mô hình AI này cũng có khả năng nhận vào một đoạn nhạc ngắn của con người làm cơ sở đầu vào hoặc tự tạo ra ca khúc mà không cần "mớm" giai điệu nữa.

Theo Bảo Đại, mô hình đạt khoảng 80% kỳ vọng của anh. Tốc độ viết nhạc của mô hình cũng rất ấn tượng, khi anh chỉ cần 1 giây để có thể có 10 đoạn giai điệu khác nhau. Khả năng này của mô hình đã tiết kiệm cho anh chàng rất nhiều thời gian trong quá trình sáng tác và hoàn thiện sản phẩm.

Điểm mạnh khác đến từ dự án của Bảo Đại đó là trong khi các sản phẩm tương tự trên thế giới thiên về "art music" hơn là "pop music", không bắt tai và rất khó nhớ thì dự án của anh lại tập trung vào xây dựng một mô hình để giải quyết bài toán sáng tác giai điệu nhạc pop.

Nhiều người sẽ nghĩ để AI sáng tác ca khúc thì các tác phẩm sẽ đánh mất đi "linh hồn", không còn cảm xúc, điều quan trọng để chúng có giá trị nghệ thuật. Thế nhưng với Bảo Đại, anh cho rằng cảm xúc không hẳn là "tiền đề bắt buộc" của một tác phẩm âm nhạc, mà cảm xúc là "hệ quả" của người tận hưởng tác phẩm đó.

Anh chia sẻ: "Mình có thể sáng tác một ca khúc với những cảm xúc của bản thân mình. Tuy nhiên, khi người khác nghe lại ca khúc đó, họ sẽ có những cảm xúc khác mình, thậm chí họ có thể không thích ca khúc đó của mình. Vì vậy, cảm xúc của mình khi sáng tác ca khúc, và cảm xúc của người nghe khi nghe ca khúc đó là hai biến hoàn toàn độc lập với nhau."

Bởi thế, Bảo Đại cho rằng, mình có thể hoàn toàn vô cảm khi sáng tác một ca khúc, nhưng khi người khác nghe ca khúc đó, họ lại có cảm xúc, có thể thích, hoặc có thể ghét. "Tóm lại, khi nói đến nhược điểm, những thiếu hụt của mô hình AI này, thì mình nghĩ mô hình chỉ thiếu dữ liệu để huấn luyện thôi chứ mình không dựa trên biến cảm xúc để đánh giá mô hình, vì nó không khách quan", 9X tâm sự thêm.

Chàng kỹ sư trẻ khẳng định, mô hình AI này chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ nhạc sĩ trong quá trình sáng tác, giúp cho quá trình hoàn thành cả dự án được diễn ra nhanh hơn. Anh cho rằng mô hình này chưa thực sự toàn năng để có thể làm mọi thứ từ A-Z chỉ với một cú click chuột.

Khi có AI can thiệp vào quá trình sáng tác, hẳn nhiều người cũng đặt ra lo ngại rằng vị trí của những người nhạc sĩ sẽ nằm đâu. Để giải đáp thắc mắc này, Bảo Đại cho biết, còn rất nhiều công việc mà con người cần phải tham gia vào quá trình hoàn thiện một dự án âm nhạc, ví dụ như viết lời, hòa âm phối khí cho ca khúc, thực hiện thu âm cho ca sĩ, mixing và mastering, và kể cả làm truyền thông cho ca khúc.

"Hiện tại mô hình AI mình xây dựng chỉ mới có thể sáng tác được giai điệu mang phong cách nhạc pop, vẫn còn nhiều quá trình cần con người tham gia để có thể hoàn thành được sản phẩm một cách chỉn chu", chàng nhạc sĩ kiêm coder tài năng chia sẻ.

Sẽ để AI viết lyrics, dự đoán ngành nghề hot trong tương lai

Bảo Đại hiện vẫn là kỹ sư nghiên cứu về AI, chuyên ngành Xử lý ngôn ngữ tự nhiên nhưng vẫn được mọi người gọi là "nhạc sĩ biết code". Anh cho biết, bằng những kỹ năng, kiến thức mình có, anh sẽ cố gắng thử sức với bài toán Lyrics Generation (viết lời cho ca khúc) bằng mô hình AI.

Anh cho rằng, mô hình đủ tốt cho bài toán này là mô hình có thể viết được lời cho ca khúc sao cho khi hát lên không phạm vào các quy tắc sáng tác như cưỡng âm, gây khó hát và quan trọng là lời bài hát phải hay và có vần, đó là những nút thắt anh cần giải quyết.

"Trong vài năm nữa mình sẽ đầu tư thời gian của mình để mở rộng mô hình này hơn nữa để có thể giải quyết được bài toán đặt hòa âm cho ca khúc và viết lời cho ca khúc nữa. Mình hy vọng tương lai sắp tới, công cụ này sẽ là một trợ thủ đắc lực cho nhạc sĩ trong quá trình sáng tác. Thậm chí, mọi người đều có thể trở thành người viết nhạc và có bài hát cho riêng mình khi sử dụng công cụ này", Bảo Đại tâm sự.

Riêng về lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam, Bảo Đại tin rằng nước ta không hề thua kém các nước bạn trên thế giới. Trong tương lai, điều mà chúng ta có thể làm để AI phát triển hơn nữa đó là xây dựng nhiều nhóm, cộng đồng làm về lĩnh vực này từ những nhóm học về kiến thức tổng quan, cho đến những ngách nhỏ như áp dụng AI để giải quyết các bài toán sáng tạo nghệ thuật.

Chàng kỹ sư 9X chia sẻ, ngành Công nghệ thông tin đang là ngành "hot", cần nguồn nhân lực cao và có mức lương nhỉnh hơn so với các lĩnh vực khác.Tuy nhiên, để kỹ sư phần mềm có "thu nhập bạc tỷ" thì cũng không nhiều người đạt được. Anh chàng nêu quan điểm: "Thu nhập của bạn sẽ tỷ lệ thuận với sự đầu tư và công sức của bạn khi làm nghề. Nếu bạn là người giỏi nhất trong lĩnh vực, có khả năng và tầm nhìn mà ít ai có được, chắc chắn thu nhập sẽ rất cao và được nhiều công ty săn đón."

Anh chàng tâm sự thêm: "Mình nghĩ đối với bất kỳ ngành nghề nào, các bạn cũng cần phải có kĩ năng chuyên môn cả. Vì vậy, thay vì chọn ngành nghề dựa trên đam mê của mình, các bạn có thể bắt đầu lựa chọn ngành nghề dựa trên những thứ mình giỏi. Từ đó, khi có nền tảng nghề nghiệp nhất định, bạn sẽ có thể bắt đầu thích và đam mê với lĩnh vực mình đang làm. Nếu không, bạn vẫn có một nền tảng tài chính để có thể quay lại đầu tư cho những thứ bạn thật sự thích và muốn theo đuổi."

Ảnh, Clip: Nhân vật cung cấp

Vũ Trịnh