Dân đổ xô mua xét nghiệm nhanh nước bọt, chuyên gia nói: Không cần thiết!
Theo PGS Đỗ Văn Dũng, thị trường kit test nhanh xuất hiện nhiều hàng trôi nổi không đảm bảo độ chính xác.
Đắt như tôm tươi
Khi số ca mắc ở Hà Nội ngày càng tăng. có lúc đỉnh điểm lên đến hơn 1700 ca, người dân thủ đô bắt đầu lo lắng cho các kịch bản số ca nhiễm tiếp tục tăng cao. Họ đã tìm mua kit test nhanh về nhà tự test.
Chị Đào Thị Thu Hiền – Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội cho biết, khi khu nhà chị đã ghi nhận nhiều F0 không rõ nguồn lây. Vì lo lắng, công việc lại hay đi lại, chị Hiền mua hai hộp kít test về nhà thi thoảng vợ chồng tự test cho nhau. Chị Hiền cho biết, mình không ngại mắc bệnh mà chỉ lo lây cho người khác nên phòng tránh vẫn hơn.
Không riêng gì chị Hiền, trên phố Phương Mai, Hà Nội, người dân đi mua test nhanh cũng rất nhiều. Test được bán cả hộp hoặc bán lẻ từ 5 cái trở lên. Giá test giao động từ 60 tới 100 nghìn đồng/cái tùy loại.
Không chỉ có kit test tỵ hầu, kit test nước bọt cũng được rất nhiều người ưa chuộng mua về. Chi 5 triệu mua 3 hộp kit test nước bọt, chị Thu Hà – Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết, khi xác định sống chung với dịch thì tự mình test cũng tốt. Nghĩ như vậy nên chị mua kit test về trang bị cho cả gia đình nhà nội, nhà ngoại để yên tâm hơn. Trong trường hợp có triệu chứng, người nhà chị sẽ tự test rồi báo cho cơ quan y tế. Hơn nữa, test nước bọt cũng tiện hơn, dễ lấy hơn so với test tị hầu và có thể tự làm ở nhà được.
Kít test số lượng lớn rao bán trên mạng.
Trên chợ mua bán thiết bị y tế online, kit test Covid-19 cũng trở thành mặt hàng thu hút người hỏi mua. Giá các loại bán buôn từ 50 – 60 nghìn/cái nếu mua số lượng lớn. Đặc biệt, test nước bọt rất thu hút khách hàng.
Nguyễn Thế Hải – nhân viên kinh doanh tự do tại Hà Nội cho biết do nhu cầu lớn nên anh cũng nhập cả thùng test nước bọt về bán. So với giá lúc trước thì giá hiện nay đã giảm rất nhiều, test được Bộ Y tế cấp phép. Lượng bán ra mỗi ngày cả nghìn test, mọi người đều có nhu cầu dự phòng cho gia đình.
Không cần thiết phải mua test nhanh dùng tại nhà
Theo PGS Đỗ Văn Dũng- Trưởng Khoa y tế công cộng, trường Đại học Y Dược TP.HCM, mua kit test về để sẵn ở nhà thực ra không cần thiết. PGS Dũng cho rằng hiện tỷ lệ tiêm chủng cao, với những gia đình không có người già, không có bệnh lý nền thì không cần thiết mua test về nhà tự test. PGS Dũng chỉ khuyến cáo những người làm trong các cơ sở y tế, tham gia chống dịch, tiếp xúc với nguy cơ nhiều thì mới cần test để tránh lây nhiễm cho người khác.
Test lấy mẫu cho người dân.
Hiện có nhiều loại kit test được rao bán, PGS Dũng lo ngại, nếu người dân đổ xô mua thì nguy cơ mua phải hàng trôi nổi rất lớn. Ngoài ra, test nước bọt cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bởi vì test nhanh kháng nguyên bằng nước bọt được rao bán hiện nay chủ yếu là test nước bọt có xuất xứ từ Trung Quốc có độ nhạy rất kém. Những sản phẩm này chưa được Bộ Y tế cho phép lưu hành.
Ông Dũng cho biết thêm, với một số người bị kích ứng mũi, dễ chảy máu cam, không thể lấy mẫu vùng tỵ hầu... họ bắt buộc phải lấy mẫu nước bọt. Về cơ chế test nhanh kháng nguyên bằng nước bọt có hiệu quả rất kém vì virus không nhân bản trong họng mà nhân bản trên tế bào đường hô hấp như mũi, tỵ hầu, phế quản. Khi lấy mẫu bằng nước bọt, nồng độ virus sẽ bị hòa loãng, vì vậy chỉ có thể phát hiện nếu virus nhiều. Độ nhạy của test rất thấp, dễ xảy ra sai sót.
Một số quốc gia cho sử dụng test nước bọt, tuy nhiên phải hiểu đúng đó là test nước bọt cũng chia làm hai loại test nhanh và test PCR. Các công trình nghiên cứu quốc tế đã cho thấy test nhanh kháng nguyên và PCR bằng nước bọt có độ đặc hiệu, độ chính xác rất kém, kém hơn so với lấy mẫu vùng tỵ hầu, do vậy nhiều nghiên cứu đã loại bỏ việc làm test nhanh kháng nguyên bằng nước bọt.
Bộ Y tế đã có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong phòng chống dịch Covid-19. Trong đó có việc thanh tra, kiểm tra về nhập khẩu, cung ứng, mua bán các trang thiết bị y tế, test xét nghiệm SARS-CoV-2.
Để quản lý chặt chẽ, Bộ Y tế đề nghị các cơ quan chức năng cùng vào cuộc để kiểm tra, đồng thời cảnh báo người tiêu dùng cẩn trọng khi mua hàng, đặc biệt không nên mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ kẻo mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.
