Chỉ tập trung xây bệnh viện, bán dược phẩm, các nhà đầu tư lại đang bỏ quên thị trường thiết bị y tế: Quy mô tỷ đô, tăng trưởng 18%/năm, lại nhập khẩu tới trên 90% từ nước ngoài
Tập trung vào việc xây dựng bệnh viện, phân bổ thuốc men,...nhưng hầu hết các doanh nghiệp đang bỏ qua thị trường thiết bị y tế với giá trị doanh thu mang về tới hàng tỷ USD.
Giá trị thị trường đã vượt mức 1.1 tỷ USD
Theo số liệu của Bộ Y tế, tổng vốn đầu tư thị trường thiết bị và vật tư y tế Việt Nam có tốc độ tăng trưởng mạnh. Tổng vốn đầu tư vào trang thiết bị y tế tại Việt Nam năm 2010 ước đạt 515 triệu USD, đến năm 2016 tổng vốn đầu tư là 950 triệu USD và đến năm 2017 con số này tăng lên 1,1 tỉ USD.
1.346 bệnh viện trên cả nước, trong đó có 1.161 bệnh viện công
Tính đến 2016, cả nước Việt Nam có khoảng 1.346 bệnh viện – khách hàng mục tiêu của ngành thiết bị y tế - trong đó bệnh viện công chiếm 86.3% (tương đương 1.161 bệnh viện).
Cụ thể hơn, trong nhóm 1.161 bệnh viện công có: 38 bệnh viện cấp trung ương (trực thuộc Bộ Y tế), trên 900 bệnh viện cấp tỉnh thành (trực thuộc Sở Y tế), còn lại thuộc các Bộ ngành khác và các tập đoàn nhà nước. Số lượng phòng khám và trung tâm y tế công cấp tỉnh thành là hơn 2600, cùng hàng chục ngàn trung tâm y tế cấp quận, huyện, xã khác.
42% bệnh viện tập trung tại miền Bắc; riêng Hà Nội và HCM chiếm 19% số bệnh viện
Nếu chia theo khu vực địa lý, có thể nhận định rằng phần lớn các bệnh viện đặt tại miền Bắc (chiếm 42% tổng số bệnh viên cả nước), đặc biệt tại Hà Nội có tới 22 bệnh viện cấp TW (trên tổng số 38 bệnh viện) và 40 bệnh viện Sở Y tế, HCM có 3 bệnh viện TW và 53 bệnh viện Sở Y tế. Hai thành phố trên hiện đang tiếp nhận tới 60% lượng bệnh nhân cả nước, luôn phải hoạt động ở công suất 200%.
Bên cạnh đó, các thành phố lớn khác như Đà Nẵng, Cần Thơ, Huế cũng là những trọng điểm sẽ được đầu tư trang thiết bị hiện đại trong thời gian tới. Riêng TPHCM, từ nay đến 2020 ước tính sẽ đầu tư chừng 900 triệu đô la Mỹ để nâng cấp trang thiết bị y tế cho các bệnh viện.
Tăng trưởng 18% mỗi năm, tiềm năng còn rất rộng lớn trong thời gian tới
Ông Etienne Szivo, Phó chủ tịch điều hành Siemens Healthcare khu vực châu Á - Thái Bình Dương gọi thị trường thiết bị y tế Việt Nam là thị trường đang phát triển với rất nhiều tiềm năng: Việt Nam hầu như chưa sản xuất được trang thiết bị y tế cũng như các giải pháp chăm sóc sức khỏe công nghệ cao, mà hiện nhập khẩu tới hơn 90%. Thêm vào đó, đầu tư cho y tế từ ngân sách nhà nước lẫn tư nhân đang gia tăng nhanh.
So sánh với tốc độ tăng trưởng ngành bán lẻ điện tử là 20-25% trong giai đoạn 2015-2017, dự báo giảm mạnh từ 2018 xuống còn 5-10%, con số 18% tăng trưởng mỗi năm trong vòng 5 năm qua của ngành thiết bị y tế còn rất khả quan trong tương lai. Tiềm năng này được đảm bảo bởi 3 yếu tố:
- Nhu cầu thiết bị hiện đại tăng: do già hóa dân số (từ 2019-2029 sẽ tăng thêm hơn 20 triệu người trong độ tuổi 60+), tầng lớp trung lưu và giàu có tăng (dự báo đạt 33 triệu người vào năm 2020), sự thiếu hụt trang thiết bị hiện đại tại các cơ sở y tế (70% bệnh viên không có máy chụp CT, 35% thiết bị đã sử dụng trên 20 và gần 40% sử dụng từ 10-20 năm) và mức chi tiêu cho y tế tại Việt Nam hiện nay đang còn thấp so với khu vực (tính trên đầu người mới chỉ 7 USD, thấp so với Thái Lan (12 USD), Malaysia (35 USD), Singapore (103 USD) và bình quân trên thế giới (50 USD)).
- Chính sách thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng ngành y tế: bao gồm huy động vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào trang thiết bị y tế (theo Bộ Tài chính, đến hết năm 2016 cả nước có trên 5.914 dự án đầu tư vào lĩnh vực y tế (gồm các bệnh viện tư, các phòng khám đa khoa, các dự án liên doanh liên kết lắp đặt thiết bị), với tổng số vốn đăng ký hoạt động khoảng trên 37.000 tỷ đồng), tăng cường tuyến bệnh viện vệ tinh (đề án Bệnh viện vệ tinh giai đoạn 2013-2020) và khuyến khích phát triển y tế tư nhân (chính phủ đặt mục tiêu tăng số giường bệnh tư nhân lên 20% tổng số giường bệnh vào năm 2020).
- Bên cạnh đó còn có sự hỗ trợ từ quốc tế như: các thỏa thuận và hiệp định với EU (130 triệu đôla Mỹ cho giai đoạn 2 của chương trình (EU-HSPSP-2) nhằm nâng cao số lượng các cơ sở y tế và chất lượng dịch vụ), làn sóng các hãng thiết bị y tế lớn trên thế giới đầu tư vào Việt Nam (Terumo, Sonion, và United Healthcare đã chuyển nhà máy từ các nước khác về Việt Nam để tận dụng nguồn nhân công giá rẻ và các chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ).
Bên cạnh đó, mảng y tế tư cũng được dự báo đầy tiềm năng, sẽ chiếm 20% số giường bệnh vào năm 2020.
Tăng trưởng bình quân số lượng bệnh viện tư nhân trong giai đoạn 2010-2015 ở mức 11,34%, cao hơn gấp 7,5 lần tốc độ tăng số lượng bệnh viện công (1,51%). Hơn nữa, bệnh viện tư nhân tập trung ở các khu vực đô thị, hướng đến thị trường cao cấp, như người nước ngoài và người dân địa phương có thu nhập cao như các thành phố lớn: Hà Nội, HCM, Đà Nẵng….
Trên đây là những chỉ dẫn tích cực cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước có kế hoạch khai thác thị trường thiết bị y tế tại Việt Nam trong thời gian tới.
