Bộ Xây dựng: Giá nhà ở, đất ở tăng cao vượt khả năng chi trả của đại bộ phận người dân

Bộ Xây dựng vừa có công văn gửi Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, trả lời kiến nghị của cử tri trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Nội dung kiến nghị đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân tăng giá vàng, giá bất động sản và các biện pháp nhằm chặn đà tăng (ngoài các biện pháp Chính phủ đang triển khai, như tránh đầu cơ, độc quyền...) để phản ánh đúng giá trị hàng hóa, ổn định đời sống của người dân.

Liên quan đến giá bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, thời gian qua, giá bất động sản, đặc biệt là giá nhà ở và đất ở, tăng cao vượt khả năng chi trả của đa số người dân.

Theo Bộ Xây dựng, trong quý III/2025, tại các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM, giá chung cư vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao. Các dự án mới mở bán có giá trung bình 78 triệu đồng/m2, hơn 30% nguồn cung mới có giá từ 100 triệu đồng/m2 trở lên.

Trong quý III/2025, giá bán sơ cấp căn hộ chung cư tại Hà Nội tăng mạnh, trung bình đạt 95 triệu đồng/m2; hơn 43% nguồn cung mới có giá trên 120 triệu đồng/m2.

Về nguyên nhân của tình trạng giá nhà ở tăng cao, theo Bộ Xây dựng, xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là chi phí đầu tư dự án gia tăng, đặc biệt là tiền sử dụng đất; nguồn cung bất động sản, nhà ở còn hạn chế; cơ cấu sản phẩm chưa phù hợp với nhu cầu thực tế, thiếu nhà ở giá phù hợp, nhà ở xã hội để đáp ứng cho đối tượng thu nhập thấp.

Bộ Xây dựng đánh giá dù hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, nhà ở, đầu tư, đấu thầu đã được sửa đổi, bổ sung, song vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập. Thủ tục hành chính ở một số khâu còn rườm rà, cách hiểu và áp dụng chưa thống nhất, khiến nhiều dự án nhà ở, bất động sản triển khai chậm.

Bên cạnh đó, việc tổ chức thực hiện pháp luật về quy hoạch, đất đai, nhà ở, đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án tại một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Công tác chấp thuận chủ trương đầu tư, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xác định giá đất còn chậm, kéo dài thời gian triển khai dự án.

Ngoài ra, việc phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu của người thu nhập thấp. Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác này, chưa làm tốt việc quy hoạch quỹ đất, giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng kỹ thuật để tạo quỹ đất sạch giao cho chủ đầu tư triển khai dự án.

Nhiều dự án bất động sản, nhà ở gặp vướng mắc pháp lý, bị đình trệ trong khi nguồn lực đã đầu tư rất lớn. Tình trạng này không chỉ gây lãng phí đất đai, vốn đầu tư mà còn làm gia tăng chi phí, từ đó đẩy giá bán sản phẩm lên cao.

Bộ Xây dựng cũng chỉ rõ, cơ cấu sản phẩm trên thị trường hiện nay chủ yếu tập trung vào phân khúc trung cấp và cao cấp, thiếu nghiêm trọng nhà ở giá phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân, đặc biệt là nhà ở cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.

Cùng với đó, một bộ phận doanh nghiệp chủ đầu tư, nhà đầu tư, cá nhân môi giới có hành vi găm hàng, nâng giá, đầu cơ, nhiễu loạn thông tin thị trường.

Để kiểm soát giá bất động sản và tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhà ở, nhất là nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết tại văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ đã đề xuất nhiều giải pháp đồng bộ.

Trong đó, có việc hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội Nghị quyết về trung tâm này.

Bộ cũng tiếp tục thúc đẩy thực hiện các chính sách phát triển nhà ở xã hội, khẩn trương triển khai Nghị định về quỹ nhà ở quốc gia và Nghị quyết của Chính phủ về đột phá phát triển nhà ở xã hội.

Chính sách phát triển nhà ở giá phù hợp sẽ được Bộ này nghiên cứu, đề xuất đưa vào Luật sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở trong năm 2026.

Ngân hàng Nhà nước được giao tiếp tục rà soát, đánh giá các quy định về tín dụng bất động sản để có biện pháp điều tiết phù hợp với tình hình thực tiễn. Bộ Tài chính rà soát, đề xuất các chính sách tài chính, thuế liên quan đến bất động sản phù hợp với tình hình thực tiễn và thời điểm thích hợp.

Các bộ, ngành liên quan cũng được yêu cầu tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch đô thị và nông thôn nhằm tháo gỡ vướng mắc, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục, góp phần hạ nhiệt giá bất động sản.

Theo An Diệp