Bẻ cành cây bị thương nhẹ, sau 10 ngày bị co giật, suy hô hấp, phải thở máy: Bác sĩ cảnh báo chứng bệnh nhiều người chủ quan!
10 ngày sau khi bị thương nhẹ khi bẻ cành cây, người phụ bị cứng hàm, lan rộng xuống cổ, gáy, lưng và bụng. Cuối cùng phải nhập viện và thở máy.
Các bác sĩ Khoa Hồi sức Truyền nhiễm, Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) vừa cứu sống một bệnh nhân nữ 77 tuổi trong tình trạng uốn ván toàn thể giai đoạn toàn phát – thể bệnh nặng và có nguy cơ tử vong rất cao.
Bệnh nhân nhập viện với biểu hiện co cứng toàn thân liên tục, tăng tiết đờm dãi đe dọa suy hô hấp. Khám lâm sàng ghi nhận vết thương ở cẳng tay phải đã đóng vảy, bên dưới có dịch mủ trắng – dấu hiệu của nhiễm trùng. Trước đó, bệnh nhân bị cành cây gây thương tích khi làm việc, tự sơ cứu và chăm sóc tại nhà. Sau khoảng 10 ngày, xuất hiện triệu chứng cứng hàm, co cơ vùng cổ – gáy rồi lan dần xuống lưng, bụng. Dù đã được điều trị tại bệnh viện tuyến trước, tình trạng xấu đi buộc phải chuyển lên tuyến cuối.
Tại Bệnh viện TWQĐ 108, các bác sĩ chẩn đoán uốn ván toàn thể và tiến hành điều trị tích cực bằng thở máy, an thần liều cao, truyền huyết thanh kháng độc tố uốn ván (SAT), kháng sinh, dinh dưỡng hỗ trợ, dự phòng loét và bội nhiễm. Sau ba tuần, bệnh nhân có cải thiện, giảm thuốc an thần và đã có thể tự thở, tiếp tục điều trị phục hồi.
Chú thích ảnh
Cơ chế bệnh sinh và tính nguy hiểm
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra. Khi nha bào của vi khuẩn xâm nhập qua vết thương hở, chúng sẽ phát triển trong môi trường yếm khí và tiết ra độc tố tetanospasmin – một trong những chất độc thần kinh mạnh nhất từng biết đến.
Độc tố này gắn chặt vào đầu tận cùng dây thần kinh, ức chế chất dẫn truyền thần kinh ức chế (GABA, glycine), từ đó gây co thắt cơ liên tục và đau đớn. Một khi đã gắn kết, tetanospasmin không thể loại bỏ, buộc người bệnh phải trải qua quá trình hồi phục rất dài, có thể kéo dài nhiều tháng.
Triệu chứng kinh điển của uốn ván gồm:
- Cứng hàm, khó mở miệng
- Co cứng cơ cổ, gáy, lưng, bụng.
- Các cơn co thắt dữ dội, dễ dẫn đến suy hô hấp hoặc biến chứng tim mạch.
Vì sao cần cảnh giác với vết thương nhỏ?
Nha bào Clostridium tetani tồn tại phổ biến trong đất, bụi, phân súc vật và có thể xâm nhập từ những vết xước rất nhỏ. Trường hợp bệnh nhân nữ 77 tuổi kể trên cho thấy việc tự xử trí vết thương không đúng cách là yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến nhiễm bệnh.
Thời gian ủ bệnh dao động từ vài ngày đến vài tuần, khiến nhiều người chủ quan. Khi đã xuất hiện cứng hàm, khó nuốt, khó nói và co cứng lan rộng, bệnh đã ở giai đoạn toàn phát, tiên lượng nặng.
Dự phòng – chìa khóa quan trọng
Điểm đặc biệt nguy hiểm là uốn ván không tạo miễn dịch tự nhiên sau khi mắc bệnh. Người từng nhiễm bệnh và hồi phục vẫn có thể tái nhiễm nếu không tiêm vaccine.
Các chuyên gia nhấn mạnh:
- Tiêm chủng là biện pháp dự phòng chủ động hiệu quả nhất.
- Trẻ em, phụ nữ mang thai và người trưởng thành cần được tiêm đủ phác đồ và nhắc lại 5–10 năm/lần.
- Khi bị vết thương hở, đặc biệt do vật sắc nhọn, đất cát gây ra, cần rửa sạch bằng dung dịch sát khuẩn, đến cơ sở y tế để được xử trí đúng và tiêm phòng kịp thời.
Ca bệnh tại Bệnh viện TWQĐ 108 một lần nữa cảnh báo về sự nguy hiểm của uốn ván – căn bệnh vẫn tồn tại và đe dọa sức khỏe cộng đồng, nhất là người cao tuổi hoặc những người chưa được tiêm phòng đầy đủ. Mỗi vết thương dù nhỏ cũng cần được coi trọng và xử lý y tế kịp thời. Vaccine phòng uốn ván chính là "lá chắn" an toàn và hiệu quả nhất, giúp ngăn chặn căn bệnh nguy hiểm vốn đã từng là nỗi ám ảnh của y học hiện đại.
