BÁO ĐỘNG: Trẻ 10 tuổi đã mắc bệnh trĩ - Chuyên gia chỉ ra 3 thói quen nguy hiểm trong sinh hoạt hằng ngày

Trẻ em 10 tuổi mắc trĩ: Lời cảnh báo về thói quen thời công nghệ

Thông tin khiến nhiều người giật mình được PGS.TS Lê Mạnh Cường, Giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh (Hà Nội), Chủ tịch Hội Hậu môn – Trực tràng Việt Nam, chia sẻ tại Hội nghị Khoa học Hội Hậu môn – Trực tràng toàn quốc lần thứ XIII, tổ chức ngày 11/10 tại Thanh Hóa.

Theo PGS Cường, nếu như trước đây bệnh trĩ thường chỉ gặp ở người trung niên, đặc biệt là độ tuổi trên 35, thì vài năm gần đây, tỷ lệ thanh thiếu niên và trẻ nhỏ đến khám tăng rõ rệt, trong đó có trẻ chỉ mới 10 tuổi.

“Đây là tín hiệu đáng báo động. Chúng ta đang chứng kiến xu hướng trẻ hóa bệnh lý hậu môn – trực tràng, mà nguyên nhân chính đến từ lối sống hiện đại, ít vận động và những thói quen sinh hoạt không lành mạnh,” ông nhấn mạnh.

Theo các thống kê từ ngành y tế, tỷ lệ người trẻ mắc bệnh trĩ tại Việt Nam đang tăng nhanh, đặc biệt tại các đô thị lớn – nơi học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng phải ngồi lâu, ăn nhanh, ít vận động.

Ba thói quen nguy hiểm âm thầm gây bệnh

1. Ăn uống thiếu chất xơ, dư dầu mỡ và đồ cay nóng Trẻ em và thanh thiếu niên hiện nay có xu hướng ưa thích thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ cay và các loại nước ngọt có gas. Thói quen ăn uống này không chỉ gây béo phì, mà còn là nguyên nhân trực tiếp gây táo bón, tạo áp lực lên hệ tĩnh mạch hậu môn.

Theo PGS Cường, chất xơ đóng vai trò “chất bôi trơn” cho hệ tiêu hóa, giúp phân mềm và dễ đào thải. Khi chế độ ăn thiếu rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, phân sẽ khô cứng, người bệnh phải rặn mạnh, lâu dần gây giãn tĩnh mạch, hình thành búi trĩ.

2. Dùng điện thoại khi đi vệ sinh – thói quen phổ biến nhưng tai hại Thói quen này tưởng chừng vô hại nhưng lại tác động trực tiếp đến cơ chế đại tiện tự nhiên. Nhiều người – trong đó có cả trẻ nhỏ – có xu hướng “ngồi lì” trong nhà vệ sinh để lướt mạng, xem video, chơi game.

“Thời gian ngồi kéo dài khiến máu dồn xuống vùng hậu môn, ứ trệ tuần hoàn, làm giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ. Đồng thời, việc phân tâm khi đi đại tiện khiến cơ thể mất dần phản xạ tự nhiên, dẫn đến táo bón mãn tính,” PGS Cường cho biết.

Không chỉ vậy, một số trẻ còn có thói quen nhịn đi vệ sinh vì mải chơi hoặc ngại đi ở trường, khiến phân tích tụ trong ruột, tăng áp lực nội tạng và làm nặng thêm nguy cơ mắc trĩ.

3. Ngồi lâu, ít vận động – “kẻ giết thầm lặng” của hệ tuần hoàn Việc học tập và làm việc quá lâu ở tư thế ngồi – đặc biệt là ở trẻ em học online, sinh viên hoặc dân văn phòng – khiến máu lưu thông kém ở vùng chậu. Khi tĩnh mạch hậu môn bị áp lực kéo dài, thành mạch yếu đi, búi trĩ sẽ hình thành.

Theo các nghiên cứu, chỉ cần ngồi liên tục hơn 2 giờ mỗi lần mà không vận động đã làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh trĩ. Thế nhưng, với nhiều người trẻ, thời gian ngồi học, làm việc hoặc chơi điện thoại mỗi ngày có thể lên tới 8–10 tiếng.

Điều trị và phòng ngừa: Đừng để “chuyện nhỏ” thành bệnh lớn

Theo PGS.TS Lê Mạnh Cường, nhiều người trẻ mắc bệnh trĩ nhưng tự điều trị theo các mẹo trên mạng, từ bôi thuốc dân gian đến “ngâm lá” hoặc đắp thảo dược chưa kiểm chứng. Điều này không những không hiệu quả mà còn có thể gây nhiễm trùng, hoại tử hoặc chảy máu ống hậu môn.

“Có những trường hợp bệnh nhân đến viện trong tình trạng hoại tử nặng, mất máu nhiều do tự điều trị sai cách. Bệnh trĩ là bệnh lành tính, nhưng nếu không điều trị đúng, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng,” ông cảnh báo.

Phối hợp Đông – Tây y trong điều trị

Hiện nay, các bác sĩ hậu môn – trực tràng đã áp dụng liệu pháp kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền, mang lại hiệu quả tốt và giảm tỷ lệ tái phát.

Cụ thể, các bài thuốc ngâm hậu môn bằng thảo dược cổ truyền giúp giảm sưng, kháng viêm, giảm phù nề sau phẫu thuật. Trong khi đó, y học hiện đại đảm nhận vai trò chẩn đoán chính xác, xác định mức độ bệnh và chỉ định phẫu thuật khi thật sự cần thiết.

“Điều trị ở người trẻ, đặc biệt là trẻ em, cần ưu tiên phương pháp nội khoa – tức là dùng thuốc và điều chỉnh lối sống – để đảm bảo an toàn, tránh ảnh hưởng đến quá trình phát triển,” PGS Cường nói.

Phòng ngừa – bắt đầu từ những thay đổi nhỏ

Để tránh bệnh trĩ, phòng bệnh vẫn là chìa khóa quan trọng nhất. Các chuyên gia khuyến nghị:

Đi vệ sinh đúng giờ, không nhịn; tránh ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh và tuyệt đối không mang điện thoại vào.

Ăn uống lành mạnh: bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, hạn chế đồ ăn nhanh, cay nóng, nhiều dầu mỡ.

Uống đủ nước (từ 1,5–2 lít mỗi ngày) để làm mềm phân.

Vận động đều đặn: đứng dậy đi lại sau mỗi 45–60 phút ngồi, tập thể dục nhẹ như đi bộ, đạp xe, yoga để tăng lưu thông máu vùng chậu.

Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý quan sát thói quen của con: nếu trẻ có biểu hiện đau rát khi đi vệ sinh, chảy máu tươi, ngứa hoặc ẩm ướt vùng hậu môn, nên đưa đi khám sớm để phát hiện và điều trị kịp thời.

Khi nào cần đến bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng?

Đại tiện ra máu hoặc có máu dính trong phân.

Đau, rát, sưng phồng hoặc cảm giác có khối lồi ra sau khi đi vệ sinh.

Táo bón kéo dài trên 2 tuần dù đã điều chỉnh ăn uống.

Ngứa, ẩm ướt, khó chịu ở vùng hậu môn.

“Bệnh trĩ không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng sinh hoạt mà còn có thể dẫn đến viêm nhiễm, thiếu máu mạn tính, thậm chí hoại tử nếu điều trị sai cách. Cần thay đổi nhận thức: đây không phải ‘bệnh xấu hổ’, mà là bệnh lý cần được quan tâm và điều trị nghiêm túc,” – PGS.TS Lê Mạnh Cường khuyến cáo.

Đào Trang