Anh trở thành nơi có tỷ lệ người vô gia cư cao nhất thế giới, nhiều hơn cả Mỹ hay Đức

Tờ Financial Times (FT) cho hay khi nói về người vô gia cư, mọi người thường nghĩ đến những đối tượng ngủ lang thang ngoài đường, rơi vào tình trạng bế tắc do gặp vấn đề tài chính... Nếu nhìn theo cách này thì Mỹ có lẽ sẽ xếp hạng cao nhất so với bất kỳ nền kinh tế nào.

Tuy nhiên số liệu của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) lại cho thấy một câu chuyện bất ngờ bởi Anh mới là nước có tỷ lệ vô gia cư nhiều nhất thế giới.

Trên thực tế, báo cáo của OECD cho thấy tình trạng vô gia cư bao gồm cả những người không có nơi ở cố định vì không đủ khả năng mua nhà ở. Do đó danh hiệu tồi tệ này không thuộc về Mỹ mà lại là nước Anh.

Cụ thể, cứ 200 hộ gia đình thì có 1 hộ tại Anh phải sống tạm bợ không có nhà ở chính thức. Con số này cao gấp nhiều lần so với Mỹ hay Đức (xem sơ đồ).

Vòng xoáy cơ cực

Báo cáo chính thức cho thấy số hộ gia đình ở Anh sống tạm bợ thay vì có nhà ở ổn định đã tăng hơn 100% trong khoảng 2010-2023, từ 48.000 lên 112.000 hộ, con số cao nhất kể từ khi số liệu này được theo dõi.

Phần lớn những hộ vô gia cư này phải sống tạm bợ trong các căn nhà ẩm mốc, bẩn thỉu và khắc nghiệt với toàn côn trùng lẫn sinh vật lạ. Việc phải di chuyển liên tục giữa các nơi ở tạm bợ khiến trẻ em phải nghỉ học còn người lớn thì nghỉ làm.

Thậm chí trong 5 năm qua, việc thiếu chỗ ở được cho là nguyên nhân chính khiến 55 trẻ em tại Anh thiệt mạng.

Chính phủ địa phương cũng đang phải chi gần 1,8 tỷ Bảng năm 2023, tăng gấp đôi trong 10 năm qua, cho các khu trú ẩn tạm thời nhằm đối phó với những hộ gia đình vô gia cư sống vất vưởng.

Để so sánh, nếu như lối sống du mục của người Mông Cổ trở thành văn hóa và được thích nghi với hoạt động chăn nuôi dê bò thì những hộ gia đình vô gia cư ở Anh lại gặp khó khăn định cư lâu dài do nhiều yếu tố. Họ cũng chẳng có nguồn thu nhập ổn định, không tiếp cận được với giáo dục, y tế đầy đủ và đương nhiên thế hệ con cháu vẫn nghèo, vẫn di cư khắp nơi, tạo thành vòng luẩn quẩn.

Những gia đình này thường dễ dính vào tệ nạn và qua đời vì không tiếp cận được hệ thống y tế. Nghiên cứu của trường đại học University College London cho thấy gần 1/3 số người vô gia cư tại Anh qua đời là do thiếu điều trị y tế và ¾ các hộ gia đình này đang gặp vấn đề về sức khỏe.

Báo cáo của tổ chức từ thiện Shelter cho thấy nước Anh (England) ước tính sẽ có 145.800 trẻ em sống trong cảnh vô gia cư năm 2024, mức cao kỷ lục từ trước đến nay và cao hơn 15% so với năm 2023. Con số này ở Scotland là 16.263 trẻ, tăng 10% so với năm ngoái, tương đương mỗi ngày có 45 trẻ em lâm vào cảnh vô gia cư.

Đó là còn chưa kể đến những người vô gia cư "ẩn", nghĩa là không có nhà nhưng đi ở nhờ anh em, người thân khác. Số liệu của tổ chức từ thiện Crisis tại Anh cho thấy 62% số người vô gia cư đơn thân không được biểu hiện trên báo cáo chính thức của chính phủ vì ở nhờ nhà người quen.

Cơn ác mộng thuê nhà

Theo FT, cơn ác mộng vô gia cư tại Anh diễn ra vì 3 yếu tố chính: Tỷ lệ xây dựng nhà ở không tương xứng với nhu cầu, số lượng nhà ở xã hội thấp và sự suy giảm hỗ trợ tài chính cho những hộ gia đình nghèo không theo kịp đà tăng giá thuê nhà trên thị trường.

Trên phương diện quy mô dân số, Anh đang xây dựng nhà ở ít hơn so với các nền kinh tế phát triển khác. Điều này khiến giá thuê nhà tăng vọt và đẩy vô số hộ gia đình vào cảnh liên tục di chuyển mà không có nơi ở cố định.

Tồi tệ hơn, mảng nhà ở xã hội đã suy giảm 25% kể từ thập niên 1970, khiến nhiều hộ gia đình không có nhiều lựa chọn nếu không đủ tiền thuê nhà.

Tiếp nữa, việc không có chỗ ở cố định khiến nhiều người rơi vào vòng xoáy cơ cực, tuyệt vọng như đã nói ở trên vì khó tìm việc làm, qua đó gia tăng tỷ lệ vô gia cư tại Anh.

Thế rồi câu chuyện vướng vào các tệ nạn xã hội, ma túy, mại dâm, băng đảng càng khiến những gia đình vô gia cư này lún sâu hơn vào vòng xoáy đói nghèo.

"Mỗi tuần chúng ta lại chứng kiến có thêm nhiều gia đình bị đuổi khỏi nơi ở", giám đốc Tim Darling của chiến dịch cải cách thuê nhà tại Anh (RRC) ngậm ngùi nói với tờ The Guardian.

*Nguồn: FT, The Guardian

Băng Băng