Ám ảnh tụt lại phía sau – Nỗi lo thầm lặng của người đàn ông sau tuổi 35
Nỗi sợ bị bỏ lại phía sau đang âm thầm bủa vây nhiều người đàn ông hiện đại.
Khi mạng xã hội và áp lực cạnh tranh nơi công sở ngày càng lớn, họ dễ rơi vào vòng xoáy so sánh bản thân với bạn bè, đồng nghiệp, dẫn đến căng thẳng và mất phương hướng trong cuộc sống.
Trong một xã hội vận động không ngừng, nơi thành công thường được đo bằng chức vụ, thu nhập và những dấu mốc nổi bật, nhiều người đàn ông âm thầm mang trong mình một nỗi sợ đặc biệt: sợ bị tụt lại phía sau so với bạn bè, đồng nghiệp. Đây không chỉ là áp lực đến từ bên ngoài, mà còn là cuộc chiến tâm lý dai dẳng khiến họ dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mất tự tin và đôi khi đánh mất định hướng cuộc đời.
Nỗi sợ này thường bắt đầu từ những so sánh vô thức. Một người đàn ông ngoài 30, nhìn quanh nhóm bạn học cũ, thấy người thì đã mua nhà, kẻ đã có xe sang, người khác lại giữ vị trí quản lý cao… trong khi bản thân vẫn đang loay hoay với công việc chưa ổn định hoặc thu nhập chưa như mong muốn. Mạng xã hội càng khiến tình trạng này thêm trầm trọng. Chỉ cần vài phút lướt Facebook hay Instagram, những hình ảnh bạn bè du lịch nước ngoài, chụp bên bàn ăn sang trọng, khoe thành tích mới… có thể khiến họ cảm thấy mình thua kém, bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua vô hình.
Tâm lý sợ bị tụt lại phía sau của đàn ông khác với phụ nữ ở chỗ, họ thường ít chia sẻ và dễ chọn cách im lặng chịu đựng. Đàn ông được xã hội kỳ vọng là trụ cột, là người dẫn dắt gia đình, nên khi cảm thấy mình “chậm chân” hoặc “thất thế”, họ dễ rơi vào mặc cảm, thậm chí tránh né những buổi gặp gỡ bạn bè để khỏi phải nghe câu hỏi “bao giờ mua nhà?”, “khi nào thăng chức?”, hay “lương tháng được bao nhiêu?”.
Áp lực này cũng xuất phát từ môi trường làm việc cạnh tranh gay gắt. Nhiều đàn ông bước vào công ty với vị trí ngang hàng đồng nghiệp, nhưng vài năm sau, người khác đã lên trưởng phòng, giám đốc, trong khi mình vẫn “dậm chân tại chỗ”. Họ bắt đầu nghi ngờ năng lực bản thân, tự hỏi mình đã sai ở đâu, và từ đó nảy sinh tâm lý nóng vội, muốn “bứt tốc” bằng mọi giá. Không ít trường hợp vì muốn chứng minh bản thân nhanh chóng đã đưa ra quyết định đầu tư liều lĩnh, nhảy việc vội vàng, hoặc ôm quá nhiều dự án cùng lúc để rồi kiệt sức.
Cách vượt qua nỗi sợ vô hình
Về mặt tâm lý, nỗi sợ tụt lại phía sau còn gắn liền với cảm giác bất an về tương lai. Đàn ông thường gắn thành công cá nhân với khả năng chăm lo cho gia đình, nên khi cảm thấy mình đang chậm hơn so với “chuẩn mực xã hội” (có nhà, có xe, có sự nghiệp ổn định trước 35 tuổi), họ dễ bị stress kéo dài. Sự lo lắng này không chỉ ảnh hưởng đến công việc mà còn tác động tiêu cực tới các mối quan hệ, bởi một người đàn ông tự ti về vị trí của mình thường trở nên dễ cáu gắt, khép kín và ít thể hiện tình cảm.
Giới chuyên gia tâm lý nhận định, để vượt qua nỗi sợ này, điều quan trọng là đàn ông phải học cách đo lường thành công bằng tiêu chuẩn cá nhân, thay vì so sánh với người khác. Mỗi người có xuất phát điểm, hoàn cảnh và ưu tiên khác nhau. Một người bạn cùng tuổi mua nhà sớm có thể là nhờ gia đình hỗ trợ, trong khi người khác tự lực từ con số 0. Việc so sánh kết quả mà không nhìn vào hành trình dễ dẫn tới cảm giác bất công và thất bại giả tạo.
Ngoài ra, cần thay đổi góc nhìn về “tụt lại phía sau”. Trong một số trường hợp, việc chậm hơn người khác không đồng nghĩa với thất bại, mà có thể là khoảng thời gian tích lũy kinh nghiệm, rèn kỹ năng và chuẩn bị cho bước nhảy vọt bền vững hơn. Thành công không phải lúc nào cũng đến sớm, và nhiều người đã đạt được thành tựu lớn ở tuổi 40, 50 sau khi dành cả tuổi trẻ để trau dồi năng lực.
Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cũng đóng vai trò quan trọng. Tập thể dục, giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh, hạn chế tiếp xúc với những nội dung so sánh khoe khoang trên mạng xã hội, và duy trì những mối quan hệ bạn bè chân thành sẽ giúp đàn ông giảm áp lực. Đặc biệt, đừng ngại tìm đến chuyên gia tâm lý khi cảm thấy mình đang rơi vào vòng xoáy lo âu, bởi can thiệp sớm sẽ giúp tránh những hệ quả nghiêm trọng hơn như trầm cảm hay kiệt sức.
Cuối cùng, nỗi sợ bị tụt lại phía sau là một phần tự nhiên của con người trong xã hội hiện đại, nơi tốc độ phát triển và áp lực thành công ngày càng lớn. Tuy nhiên, thay vì để nỗi sợ đó chi phối, đàn ông có thể biến nó thành động lực bằng cách đặt ra mục tiêu thực tế, tập trung vào sự tiến bộ của chính mình và chấp nhận rằng mỗi người có một “đường chạy” khác nhau.
Khi thoát khỏi vòng so sánh vô ích, họ sẽ thấy rằng, giá trị của mình không chỉ nằm ở vị trí hiện tại, mà còn ở khả năng kiên trì và bản lĩnh để đi đến đích theo cách riêng.
