5 nguyên tắc dạy con của nhà giáo dục vĩ đại Freinet giúp thay đổi cuộc đời của một đứa trẻ
Áp lực về việc nuôi dạy con ngoan ngoãn, học giỏi luôn khiến bố mẹ mệt mỏi nhưng chưa chắc đã mang lại hiệu quả thực sự. 5 nguyên tắc giáo dục dưới đây có thể sẽ giúp bạn "chuyển hướng" và tìm được cách dạy con tốt.
Có những triết gia về giáo dục vĩ đại nhất thế giới mà không nhiều người biết đến và Célestin Freinet, một trong những nhà cải cách giáo dục vĩ đại nhất nước Pháp, cũng không phải trường hợp ngoại lệ. Tuy nhiên, rất nhiều trường áp dụng triết lý của Freinet vẫn tồn tại ở Pháp và có tới hàng ngàn "lớp học Freinet" bên trong những lớp học truyền thống.
Nhiều nguyên tắc giáo dục của Freinet bố mẹ có thể dễ dàng áp dụng nuôi dạy con ngay tại nhà.
1. Mỗi đứa trẻ đều là một cá thể đặc biệt
Freinet tin rằng, mỗi đứa trẻ đều là một cá thể đặc biệt. Phương pháp của ông thúc đẩy việc học tập hợp tác, trong đó, trẻ được khích lệ tự dạy lẫn nhau (hơn là giáo viên dạy học sinh). Theo Freinet, những trẻ vượt trội hơn ở 1 hay 1 số môn học hoàn toàn có khả năng dạy môn học đó cho bạn bè và chúng thậm chí còn dạy tốt hơn cả giáo viên.
Freinet cũng tin rằng, không có chuyện 2 đứa trẻ giống nhau. Các lớp học Freinet không cho điểm trẻ. Một đứa trẻ hoặc là biết thứ gì đó hoặc là đang trong quá trình thu nhận kiến thức ấy. Trẻ cũng được dạy cách tự đánh giá bản thân dựa trên những màu sắc khác nhau, tượng trưng cho các cấp độ học khác nhau.
Một số cách để áp dụng phương pháp Freinet:
- Đối xử với con bạn như một cá nhân và tập trung vào những việc trẻ có thể làm thay vì những việc mà bạn nghĩ trẻ nên học để biết làm.
- Cho trẻ thấy trẻ đặc biệt như thế nào. Hãy nói với con những từ ngữ giúp trẻ tự tin hơn. Nhớ rằng, ngôn từ của bạn có thể định hình cách thức trẻ nhìn nhận bản thân.
2. Để trẻ học qua công việc
Freiner tin rằng trẻ dễ dàng học hỏi kiến thức và trau dồi các kĩ năng thông qua từng công việc mà chúng đảm nhận. Vì vậy, trẻ được khích lệ viết về những chuyến phiêu lưu mạo hiểm bằng chính ngôn từ của mình và ghi chú về những thứ bản thân đã trải nghiệm trong hoặc ngoài lớp học.
Trẻ cũng được đảm nhận nhiều vai trò khác nhau trên lớp (người gác cổng, người đưa thư…) để giúp tăng cường mối liên hệ giữa nhà trường và xã hội. Có một thư ký sẽ chịu trách nhiệm ghi chép lại tất cả các quyết định được đưa ra trong buổi họp lớp diễn ra 1 lần/tuần.
Một số cách áp dụng phương pháp Freinet:
- Khích lệ trẻ kết nối và chú ý quan sát nhiều hơn môi trường xung quanh mình. Khi chúng ta giúp trẻ diễn tả bản thân theo cách của riêng chúng - những đoạn văn ngắn, những bức vẽ, hình ảnh, tượng bằng đất nặn, sưu tầm vật dụng - chúng ta đã giúp trẻ tận dụng được những trải nghiệm thực tế để học hỏi.
- Theo Freinet, những đứa trẻ tạo ra những sản phẩm có giá trị, được trân trọng sẽ học hỏi nhiều hơn. Vậy hãy treo những bức vẽ của con, trưng bày tác phẩm thủ công của con ở nơi mà mọi người có thể nhìn thấy.
- Giao cho trẻ những công việc nhà phù hợp lứa tuổi thực sự giúp ích rất nhiều cho sự phát triển cảm xúc, học thức và xã hội của trẻ.
3. Học và sáng tạo luôn song hành
Một trong những nguyên tắc nền tảng của phương pháp Freinet là trẻ nên tiến hành nghiên cứu. Người lớn tạo điều kiện để trẻ thực hiện các "cuộc điều tra" trong môi trường tự nhiên và trong phạm vi cộng đồng địa phương. Kết quả của những cuộc điều tra này sau đó sẽ được chia sẻ với cả lớp.
Freinet khẳng định, để trẻ học thông qua thử thách - thất bại là việc người lớn nên làm. Theo đó, thất bại cũng là một phần quan trọng của việc học và việc liên tục trợ giúp trẻ sẽ khiến chúng mất đi cơ hội học được những bài học quan trọng.
Một số cách để áp dụng phương pháp Freinet:
- Khích lệ trẻ tiến hành các thí nghiệm bằng cách cung cấp môi trường bớt cứng nhắc hơn để trẻ có thể phát huy trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của mình.
- Cho phép trẻ nếm trải cảm giác buồn chán. Rất nhiều nghiên cứu đã công nhận vô số lợi ích của việc cảm nhận sự buồn chán ở trẻ.
- Bớt đồ chơi đi và con bạn sẽ phát triển tốt hơn.
4. Cho trẻ cơ hội tự quyết định
Freinet cho rằng "mọi người thích chọn công việc của mình ngay cả khi lựa chọn đó không có lợi". Trong các lớp học Freinet, giáo viên sử dụng phương pháp học lấy trẻ làm trung tâm. Cụ thể, mỗi học sinh tự quyết định mình sẽ tìm hiểu/học về thứ gì trong một khoảng thời gian nhất định. Sau khi thảo luận với giáo viên, trẻ có thể độc lập tìm hiểu, làm việc với thứ mà Freinet gọi là "trung tâm của sự hứng thú". Những trung tâm của sự hứng thú này được tạo ra dựa trên sở thích của chính trẻ.
Cách áp dụng phương pháp Freinet: Khích lệ trẻ tham gia vào quá trình đưa ra quyết định có thể giúp củng cố tính tự lập và cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ.
5. Các kênh giao tiếp mở giúp trẻ phát triển tốt hơn
Trong các lớp học Freinet, các quy tắc đều được quyết định dựa trên đa số. Trẻ được khuyến khích tham gia vào quá trình đưa ra quyết định tổng hợp từ ý kiến tập thể và tự mình góp tiếng nói vào quyết định cuối cùng. Những buổi họp lớp được tổ chức 1 lần/tuần, giúp trẻ rèn kỹ năng kiểm soát xung đột và thẳng thắn trình bày về tất cả những vấn đề liên quan tới mình.
Mỗi lớp học Freinet đều có một hòm thư, nơi trẻ có thể đặt vào đó yêu cầu về vấn đề cần được thảo luận trong các cuộc họp. Trật tự được duy trì bằng cách sử dụng "cây gậy phát biểu". Chỉ có người cầm cây gậy này mới được phép nói.
Cách áp dụng phương pháp Freinet: Thương lượng là một công cụ mạnh mẽ để xử lý và giải quyết mâu thuẫn gia đình, vì vậy bố mẹ hãy tạo ra những kênh giao tiếp mở và phong cách nuôi dạy con dân chủ.
