5 năm sau màn IPO “thảm họa”, Facebook đang mạnh hơn bao giờ hết
Facebook phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) vào ngày 18/5/2012, sự kiện thường được miêu tả bằng một từ duy nhất: thảm họa. 5 năm sau "thảm họa" đó, Facebook đang có 1,9 tỷ người dùng, và mạnh hơn bao giờ hết.
Những phút đầu tiên Facebook “lên sàn” đã gặp lỗi kỹ thuật. Hàng tá vụ kiện nhanh chóng được đệ trình liên quan đến vụ IPO cả vì lỗi giao dịch lẫn Facebook với cáo buộc giấu thông tin tiêu cực trước các nhà đầu tư. Vấn đề càng tệ hơn khi giá cổ phiếu tuột dốc gần như ngay lập tức. Phải mất hơn 1 năm, cổ phiếu Facebook mới loanh quanh về lại mức ở ngày đầu giao dịch.
Trong cuộc họp cổ đông đầu tiên diễn ra tháng 6/2013, CEO Mark Zuckerberg thừa nhận nhiều người thất vọng vì điều này. “Chúng tôi cũng vậy”, nhà sáng lập trẻ tuổi cho biết.
Tuy nhiên, đến nay, mọi chuyện chỉ như một điểm nhấn buồn mà bất kỳ công ty nào cũng có thể gặp phải. 5 năm sau IPO, Facebook đã chuyển mình trở thành “người yêu dấu” của Phố Wall. Những tháng đầu tiên là công ty đại chúng, các nhà đầu tư lo ngại khả năng chuyển hướng kiếm tiền từ desktop lên smartphone của mạng xã hội. Nay, di động là vũ khí sắc bén của Facebook.
Quý đầu năm 2017, khoảng 85% doanh thu quảng cáo đến từ di động. 5 năm trước, di động chưa là gì với Facebook. Hiện tại, có hơn 1 tỷ người dùng chỉ dùng Facebook trên điện thoại.
Kết thúc phiên giao dịch hôm 17/4, giá cổ phiếu Facebook đạt 144,85 USD, tăng gần 4 lần so với giá 38 USD ban đầu. Facebook đang là 1 trong 5 công ty giá trị nhất thế giới tính theo vốn hóa thị trường và giúp Zuckerberg trở thành người giàu thứ 5 hành tinh.
Giá cổ phiếu tăng cùng với 16 tỷ USD thu được khi IPO chính là “nhiên liệu” để Facebook thực hiện các phi vụ thâu tóm hàng tỷ USD với WhatsApp hay Oculus. Ngoài ra, nó còn khiến các hãng khác khó lòng cạnh tranh được với họ về khoản thu hút nhân tài.
Trong khi đó, những đối thủ của Facebook lại liên tục gặp khó khăn tại Phố Wall. LinkedIn bị mua lại năm ngoái sau khi cổ phiếu xuống giá nhanh. Twitter còn “thảm” hơn ngày đầu IPO và đang đấu tranh để chứng minh có thể phát triển nền tảng người dùng. Snap, công ty mẹ của Snapchat, cũng giảm giá trị vì người dùng tăng trưởng chậm và khoản lỗ tiềm năng. Một phần nguyên nhân được cho là đến từ việc Facebook tăng cường “bắt chước” các tính năng của Snapchat.
Michael Patchter, một nhà phân tích tại Wedbush, nhận xét Facebook nổi trội hơn vì “quản trị tốt hơn người khác” và “thích ứng hơn”. Tất nhiên, công ty cũng vấp phải không ít thách thức. Vài tháng gần đây, nền tảng bị chỉ trích vì không đủ nỗ lực ngăn chặn tin giả mạo, video bạo lực. Tăng trưởng doanh thu quảng cáo cũng bắt đầu chậm lại sau khi tăng tốc ấn tượng song Facebook cũng bắt đầu sử dụng đến các tài sản khác như Instagram, WhatsApp, Messenger.
Miễn là Facebook có thể gắn bó với lượng người dùng khổng lồ, họ vẫn còn cái mà Pachter gọi là “lợi thế cạnh tranh vô hình không thể vượt qua”. Ngoài ra, ngày càng nhiều người dùng Facebook hơn. Khi Facebook IPO, họ có hơn 900 triệu người dùng. 5 năm sau, con số là hơn 1,9 tỷ. Nói cách khác, họ đã “thu nạp” thêm gần 1 tỷ người. Đây là một kết quả không tệ cho 5 năm.