5 kênh đầu tư tài chính cơ bản của người Việt: Gửi tiết kiệm, bảo hiểm, vàng, chứng khoán, bất động sản. Nên bỏ tiền vào đâu?
Tùy theo quy mô vốn và sự hiểu biết, mà chúng ta có thể đầu tư tài chính vào 5 kênh sau: vàng, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và bảo hiểm. Trong đó, ngân hàng và bảo hiểm hết sức an toàn nhưng tỷ suất lợi nhuận thấp; 3 kênh còn lại tỷ suất lợi nhuận cao khi đầu tư dài hạn, nhưng bạn buộc phải có kiến thức nhất định.
Với nhu cầu thực tế của thị trường, cuốn sách ‘Tài chính cá nhân dành cho người Việt Nam" của anh Lâm Minh Chánh – Founder và Chủ tịch trường đào tạo BizUni, Co-founder Group Quản trị và Khởi nghiệp, đã gây tiếng vang khá lớn trong giới kinh doanh.
"Hiện tại, người Việt Nam chủ yếu dùng tiền theo bản năng, hầu hết ‘có đồng nào xào đồng đó’, một số tiết kiệm bằng cách gửi ngân hàng, rất ít người đầu tư tài chính nghiêm túc bằng mua bất động sản hoặc cổ phiếu", anh Lâm Minh Chánh mở đầu buổi giới thiệu sách như thế.
Như bản thân anh, hồi trẻ làm ở các tập đoàn lớn của thế giới, song vẫn không có ý thức tiết kiệm hay đầu tư nhằm khiến tiền của mình ngày càng sinh sôi nảy nở. Chỉ sau khi lập gia đình, vợ anh mới quyết định tiết kiệm thay anh và khi đã có một số vốn nhất định từ tích luỹ tiền bạc, anh mới nghĩ tới chuyện đầu tư.
Thế nên, việc nhiều người cho rằng, cuốn sách "Tài chính cá nhân dành cho người Việt Nam" chỉ dành cho tầng lớp người trung niên thành đạt kiếm được nhiều tiền trong xã hội là không đúng.
Với các bạn trẻ mới ra trường hoặc ra trường 2 đến 3 năm, có thể ngay lập tức các bạn không có tiền tích lũy để đầu tư, nhưng nếu ý thức rằng mình nên có tiền tiết kiệm để phòng thân, hay đầu tư vào lĩnh vực nào đó; các bạn sẽ cố kiếm nhiều hơn chi tiêu hiện tại theo cách hợp pháp, ví dụ như làm thêm hoặc nâng cao kiến thức kiếm được công việc được trả lương cao hơn.
Sau khi có một ngân quỹ nhất định, tùy theo quy mô vốn và sự hiểu biết, mà chúng ta có thể đầu tư vào 5 kênh sau: vàng, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và bảo hiểm.
"Thường thì 5 kênh đầu tư trên có tỷ suất lợi nhuận trung bình từ 7% đến 12%; trong đó, ngân hàng và bảo hiểm hết sức an toàn nhưng tỷ suất lợi nhuận thấp; 3 kênh còn lại tỷ suất lợi nhuận cao khi đầu tư dài hạn, nhưng bạn buộc phải có kiến thức nhất định", tác giả Lâm Minh Chánh nêu cụ thể.
Kênh ngân hàng: đây là kênh đầu tư dành cho những ai không có nhiều hiểu biết về những kênh khác. Kênh này có tỷ suất lợi nhuận chỉ khoảng 6% đến 8%/năm, nhưng ưu điểm là an toàn tuyệt đối. Ở bất cứ quốc gia nào, hệ thống ngân hàng cũng được bảo hộ bởi Chính phủ, nên ngay cả khi ngân hàng mà bạn gởi tiền bị phá sản hoặc gặp sự cố gì đó, bạn cũng không bao giờ bị mất tiền.
Kênh bảo hiểm: nếu người mua cho rằng, bản thân mình không có bất cứ rủi ro nào thì tỷ lệ lợi nhuận của bảo hiểm nhân thọ (BHNT) truyền thống sẽ thấp hơn tiền gửi ngân hàng, tỷ lệ lợi nhuận của BHNT liên kết đầu tư sẽ thấp hơn việc đầu tư trực tiếp vào chứng chỉ quỹ đầu tư.
Nhưng nếu rủi ro xảy ra - mà chắc chắn rủi ro sẽ xảy ra với một số người ngẫu nhiên nào đó, thì người mua hoặc gia đình của họ sẽ nhận được một khoản tiền lớn hơn rất nhiều so với số tiền họ đã đóng vào. Sản phẩm tiền gửi ngân hàng và chứng chỉ quỹ đầu tư hoàn toàn không có lợi ích này.
Một điểm lợi nữa của BHNT là sự đóng phí bắt buộc định kỳ: hàng tháng, hàng quý hay hàng năm. Đối với ngân hàng thì hàng năm khách hàng muốn gửi bao nhiêu thì gửi, muốn rút bao nhiêu thì rút. Đối với chứng chỉ quỹ đầu tư cũng vậy, khách hàng muốn mua hay bán thoải mái. Việc này tạo ra sự tiện lợi cho khách, nhưng cũng là một trở ngại cho việc tạo ra một số tiền lớn trong tương lai.
Với BHNT, khách hàng phải đóng tiền vào đều đặn, nếu ngừng đóng thì hợp đồng bị giảm mệnh giá hoặc cao hơn là bị mất hiệu lực. Nói cách khác, khách hàng bị buộc phải tiết kiệm/đầu tư vào BHNT một cách có kỷ luật. Có thể nói, BHNT vận hành theo đúng nguyên tắc "tiết kiệm đều đặn một số tiền hàng tháng/hàng năm và đầu tư số tiền này, bạn sẽ có cả gia tài".
Kênh vàng: vàng là tài sản có giá trị, lượng cung hạn chế, lượng cầu luôn tăng, nên về cơ bản, giá vàng sẽ tăng trong dài hạn. Tuy nhiên, nó lại không tăng đều như các nhà đầu tư mong muốn. Những khi kinh tế thế giới biến động lớn hoặc suy thoái, giá vàng sẽ tăng rất cao và sau đó nó lại điều chỉnh giảm. Cơ bản, đồ thị giá vàng thể hiện xu thế tăng, nhưng với hình ziczac.
Đầu tư vào vàng có tỷ suất lợi nhuận khá tốt nếu bạn mua vàng tại vùng giá thấp và đầu tư dài hạn. Dù thế, kênh này cũng có một vài rủi ro sau: mất vốn, giảm vốn, thanh khoản là khá thấp. Ngoài ra, đầu tư vàng ngắn hạn, dùng đòn bẩy có khả năng thua cao. Cho nên các nhà đầu tư nghiệp dư chỉ nên đầu tư dài hạn, không nên sa đà vào mua mua bán bán.
Kênh bất động sản: kênh đầu tư này chỉ dành cho những người có số vốn lớn và am hiểu sâu sắc về thị trường bất động sản. Về cơ bản, kênh đầu tư này tương đối giống kênh đầu tư vàng, với tỷ suất lợi nhuận khá tốt nếu đầu tư dài hạn còn đầu tư ngắn hạn hay ‘lướt sóng’ thì rủi ro khá cao. Thị trường bất động sản cũng biến động liên tục nhưng theo chu kỳ nhất định và dài hạn, chứ không khó lường như thị trường vàng.
Kênh đầu tư cổ phiếu: đây là kênh đầu tư dài hạn có tỷ suất lợi nhuận tốt nhất trong tất cả và cũng được anh Lâm Minh Chánh khuyến khích tất cả mọi người nên tham gia.
"Doanh nghiệp là bộ phận cấu thành chính yếu của nền kinh tế. Về mặt lý thuyết, giá trị tăng trưởng của tất cả các doanh nghiệp sẽ rất gần với sự tăng trưởng GDP.
Và vì những doanh nghiệp trên sàn chứng khoán là những doanh nghiệp đã được sàn lọc, có hiệu quả kinh doanh tốt nên mức tăng trưởng của chúng sẽ cao hơn sự tăng trưởng chung của nền kinh tế. Điều này đã được chứng minh qua hàng thập kỷ nay tại các nước đang phát triển và được chứng minh tại Việt Nam hơn 20 năm qua. Ví dụ: dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, song VN-Index vẫn tăng trưởng 11%. Trên thị trường, vẫn có hơn 50 cổ phiếu có tỷ suất lợi nhuận trung bình 15% năm", anh Lâm Minh Chánh chứng minh.
Tuy nhiên, cũng như kênh đầu tư vàng hay bất động sản, tác giả này cũng khuyên những nhà đầu tư nghiệp dư nên đầu tư dài hạn thay vì ngắn hạn. Trong cuốn sách ‘Tài chính cá nhân dành cho người Việt Nam", anh Lâm Minh Chánh cũng đề nghị 4 bước nhằm lựa chọn cổ phiếu đầu tư dài hạn cho các bạn trẻ.
Bước 1: dùng giá đóng cửa điều chỉnh để lựa chọn cổ phiếu dài hạn. Bước 2: loại bớt một số cổ phiếu theo tiêu chí của nhà đầu tư; cụ thể, nhà đầu tư sẽ lọc bớt các cổ phiếu dựa vào các tiêu chí sau: tiềm năng tương lai của ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp, sự thay đổi về cổ đông – ban điều hành. Bước 3: loại những cổ phiếu có độ rủi ro cao. Bước 4: chọn danh mục đầu tư, từ những cổ phiếu còn sót lại sau bước 3, các chuyên gia sẽ dạy công thức trên phần mềm để tạo ra danh mục cổ phiếu tối ưu: đạt tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng với độ rủi ro thấp nhất có thể.
"Cuốn sách của tôi không giống ‘Cha giàu, cha nghèo’. Cuốn "Cha giàu, cha nghèo’ nói về tầng lớp trên, 5% người tạo ra 95% của cải của xã hội; cuốn sách của tôi nhắm đến 95% người thường còn lại ở xã hội ngoài kia. Thông qua cuốn sách, tôi muốn gieo vào đầu các bạn trẻ Việt Nam, ý thức về tiết kiệm và đầu tư tài sản ngay từ khi mới bước chân vào đời, nhằm hỗ trợ người Việt có cuộc sống sung túc hơn khi về già", anh Lâm Minh Chánh bộc bạch.
