11 cuốn sách doanh nhân nên đọc trong thời khủng hoảng

Cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, bất ngờ hoàn toàn không được dự báo trước này khiến hầu hết các doanh nghiệp phải đương đầu với những thách thức rất lớn, chưa có tiền lệ. Vấn đề đau đầu nhất của các doanh nhân hiện nay là dòng tiền giảm sút đột ngột, có những công ty doanh số rơi thẳng đứng, dẫn đến mất thanh khoản trầm trọng. Các bài toán về bán hàng, nhân sự, tổ chức, quản trị đang được đặt ra cần các nhà lãnh đạo đưa ra các quyết định tốt nhất cho tổ chức. Nhiều doanh nghiệp hoạt động cầm chừng hoặc đóng cửa, và đầy bế tắc trước tương lai bất định.

Tuy nhiên cá nhân tôi cho rằng, bối cảnh này cũng là thời gian rất tốt để các chủ doanh nghiệp có thời gian xem xét lại định hướng chiến lược, hoạt động kinh doanh, nguồn cung cấp, kênh bán hàng, chương trình đầu tư mới… trong đó việc đọc sách học hỏi kinh nghiệm từ những chuyên gia hàng đầu thế giới, có thể giúp họ có thêm thông tin và giải pháp hiệu quả trong giai đoạn này.

Những cuốn sách tôi giới thiệu dưới đây đều đã được xuất bản tại Việt Nam. Các bạn có thể dễ dàng tìm mua được ở các nhà sách lớn hoặc trên các trang bán sách online uy tín tại Việt Nam. Ngoài vài cuốn ít nhiều nhắc đến khủng hoảng, quản trị rủi ro, các cuốn khác đưa ra những tư duy mới, cách nhìn mới có lẽ hữu ích cho các chủ doanh nghiệp.

1. Thiên nga đen (Nassim Nicholas Taleb)

"Thiên nga đen" là thuật ngữ mà tác giả cuốn sách Nassim Nicholas Taleb dùng để gọi những sự kiện vô cùng bất ngờ, không thể dự đoán, thường để lại những hậu quả sâu sắc cho các cá nhân và thậm chí toàn xã hội.

Trận dịch & khủng hoảng đang diễn ra có thể được coi là một sự kiện "Thiên nga đen" tiêu biểu. Và trong cuốn sách này tác giả sẽ giúp người đọc khám phá bản chất của những sự kiện mà đa phần mọi người vẫn nghĩ là ngẫu nhiên, cũng như những cạm bẫy tư duy khiến chúng ta quá xem trọng tiểu tiết mà bỏ lỡ bức tranh tổng thể; dẫn đến các những thiếu sót khi đưa ra các dự đoán, kết luận và hành động.

Nếu bạn muốn đưa ra những dự đoán cho tương lai của mình hay tổ chức, "Thiên nga đen" sẽ là một cuốn sách rất hữu ích, độc đáo & lôi cuốn. Nó giúp bạn học được cách phân biệt đâu là kiến thức thật, đâu chỉ là tín hiệu nhiễu, và cách tận dụng sự "ngu dốt" của mình tốt hơn, nhận biết được cơ hội tiềm ẩn và cách thức hạn chế rủi ro nếu có.

2. Kinh tế học hài hước (Levitt & Stephen J.Dubner)

Kinh tế học hà hước được coi là cuốn sách kinh điển về tư duy mới cả trong lĩnh vực kinh tế & xã hội. Cuốn sách là điển hình cho lối tư duy rất sắc sảo, đào bới về bản chất thật sự của quá trình ra quyết định của con người, phân tích rủi ro hoặc tìm kiếm một hướng tiếp cận sáng tạo hơn trong việc sử dụng những công cụ kinh tế học vào công việc kinh doanh cũng như cuộc sống của mỗi người.

Thực tế, những hậu quả, sự kiện của hôm nay, nhiều khi chỉ là hệ quả sau nhiều năm của một nguyên nhân rất ít người để ý từ trước đó. Từ những thành công của sản phẩm đến điểm thi của học sinh hay các sự kiện thể thao. Không có điều gì vô tình trong thế giới này. Nó đều đâu đó gắn với một quá khứ, nguyên nhân đầy bất ngờ.

3. Tư duy của một chiến lược gia (Kenichi Ohmae)

Nằm trong Top 100 cuốn sách quản trị kinh doanh hay nhất mọi thời đại, cũng là một trong những cuốn sách hay nhất về tư duy chiến lược, Tư duy của một chiến lược gia với đầy đủ các ví dụ thực tế sẽ giúp độc giả có được tư duy chiến lược của những doanh nhân hàng đầu Nhật Bản, đất nước đã sản sinh ra Sony, Toyota, Panasonic, Honda, những cái tên đã quá quen thuộc và từng đánh bại cả những gã khổng lồ Mỹ trên thương trường.

Cá nhân tôi đánh giá cuốn sách này trong số 5 cuốn chiến lược hay nhất, không chỉ với giới doanh nhân, mà với các nhà lãnh đạo, các tổ chức, và xã hội. Đôi khi chỉ một sơ đồ, một mô hình cũng giúp bạn tìm ra lời giải cho bài toán đang đối mặt. Tập hợp những mô thức giúp bạn tư duy như một chiến lược gia hàng đầu của Nhật Bản!

4. Thực thi (Larry Bossidy và Ram Charan)

Được viết theo lối đàm thoại với độc giả, cuốn sách cũng nằm trong Top 100 cuốn sách quản trị kinh doanh hay nhất mọi thời đại này, sẽ giúp độc giả hiểu và thực hiện được đúng nghĩa nhiệm vụ " Thực hiện và thi hành các kế hoạch đã được đặt ra" một cách tốt nhất, nhằm mang lại những thay đổi tích cực và dẫn dắt doanh nghiệp đến những tầm cao hơn. Thực thi để đạt mục tiêu là nhiệm vụ then chốt & khó khăn nhất của nhà quản trị, và cuốn sách này sẽ là kim chỉ nam tuyệt vời cho cá nhân và tổ chức của bạn.

5. Gian nan chồng chất gian nan (Ben Horowitz)

Từng chèo lái hai doanh nghiệp công nghệ vượt qua những giai đoạn khó khăn nhất của quá trình khởi nghiệp, trong cuốn sách này, tác giả sẽ tiết lộ "sự thật trần trụi về khởi nghiệp" như vốn có.

Nhưng quan trọng hơn, ông sẽ giúp độc giả hiểu được đâu là tinh thần chiến đấu đích thực cần có của mọi doanh nhân khởi nghiệp, cũng như kinh nghiệm cần thiết để chiến đấu trên chặng đường này, điều hành hiệu quả doanh nghiệp trong thời bình cũng như thời chiến với vô vàn khó khăn bủa vây.

Cuốn sách có phần an ủi, và chia sẻ những gian khó mà doanh nhân gặp phải. Phần nào bạn sẽ tự tin hơn khi đọc về những tình huống khủng hoảng kinh khủng mà tác giả gặp phải và gắng sức vượt qua.

6. Phi lý trí (Dan Ariely)

Không phải chuyện gì diễn ra cũng là chuyện có lí trí. Nhiều sự kiện xảy ra mà chúng ta không thể hiểu được. Giống như Tư duy Nhanh & chậm, não người ra những quyết định phi lí trí nhiều hơn chúng ta tưởng. Cuốn sách này sẽ giúp bạn khám phá sự phi lý trí của con người trong hầu hết các quyết định hằng ngày, giúp độc giả có thể tránh được những thứ vô lý và đưa ra các quyết định hành động tốt nhất cho bản thân và tổ chức.

7. Điểm bùng phát (Malcom Glawell)

Trong cuốn sách, độc giả sẽ được là quen với khái niệm "điểm bùng phát", là một khoảnh khắc kỳ ảo, khi một ý tưởng, một xu thế, hay một hành vi xã hội vượt qua ngưỡng nhất định - bùng phát và lan ra như ngọn lửa hoang dã.

Giống như chỉ một người bị ốm cũng có thể làm khởi phát cả dịch cúm, một mục tiêu nhỏ bé nhưng chính xác hoàn toàn cũng có thể trở thành nguyên nhân thúc đẩy một xu hướng thời trang, nhân rộng việc tiêu thụ của sản phẩm, hay làm hạ tỷ lệ phạm tội...

Quan trọng hơn thế với việc phân tích kỹ lưỡng về 3 nhân tố giúp bùng phát một sự kiện, Malcom Gladwell giúp độc giả biết được cách thức ngăn chặn hay làm bùng phát hiệu quả một ý tưởng, sự kiện, sản phẩm. Điểm bùng phát được coi là một cuốn sách đột phá đặc biệt số 1 trong lĩnh vực PR & Marketing.

8. Khả năng cải thiện nghịch cảnh

Nếu bạn đã mua cuốn sách Thiên nga đen thì đây là cuốn sách bạn không thể bỏ qua vì hai cuốn sách này chính là một cặp đôi hoàn hảo viết về chủ đề khủng hoảng và vươn lên sau khủng hoảng của tác giả nổi tiếng Nassim Nicholas Taleb.

Trong cuốn sách này, Nassim đã chứng minh nhiều thứ trong cuộc sống cũng được hưởng lợi nhờ căng thẳng, xáo trộn, biến động và hỗn loạn; giống như xương cốt chúng ta trở lên cứng rắn hơn sau khi chịu sức ép và căng thẳng, hay những lời đồn thổi và bạo loạn càng bùng phát khi người ta cố gắng dập tắt chúng. Và ông gọi đó là "khả năng cải thiện nghịch cảnh" và đề xuất cách thức xây dựng khả năng này ở mỗi cá nhân, tổ chức; để đối mặt với nghịch cảnh cá nhân, tổ chức đó không chỉ có thể mạnh mẽ đối mặt, phục hồi nhanh chóng, mà phát triển tốt hơn sau nghịch cảnh.

9. Quản lý khủng hoảng (Havard Business Essentials)

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động ngày nay, làm sao để tránh được khủng hoảng là điều quan trọng hơn bao giờ hết với mọi doanh nghiệp. Với những hướng dẫn súc tích, thực tế, được kiểm định kỹ lưỡng, cuốn sách này sẽ giúp các nhà quản lý xác định, và ngăn chặn các cuộc khủng hoảng tiềm ẩn với đầy đủ các mẹo mực và công cụ từ cách chuẩn bị danh sách khẩn cấp, sử dụng tài nguyên, đến hướng dẫn xử lý khủng hoảng thành công.

10. Hùng mạnh hơn sau khủng hoảng (Ian I. Mitroff)

Tác giả cuốn sách Ian I. Mitroff là giáo sư của trường Kinh doanh Marshall và trường Đại học Bắc California, đồng thời cũng được coi là chuyên gia hàng đầu về quản lý khủng hoảng trên thế giới.

Trong cuốn sách này ông chỉ ra những thách thức cơ bản mà tất cả các tổ chức từ công đến tư, lợi nhuận đến phi lợi nhuận cần phải đối mặt và vượt qua nếu mong muốn tồn tại và phát triển mạnh mẽ hơn trong xã hội hiện tại.

Và để có thể đối mặt và vượt qua những thách thức này, Ian I. Mitroff đã đề xuất và chỉ ra cách thức áp dụng bảy năng lực cần thiết, giúp chủ các doanh nghiệp/ tổ chức có thể dự đoán, lên kế hoạch, đối phó và có thể đưa tổ chức của mình phát triển lên một tầm cao mới sau những cuộc khủng hoảng, vốn là điều không thể tránh khỏi trong thế giới ngày nay.

11. Sức mạnh của tập trung (Jack Canfield - Mark Victor Hansen - Less Hewitt)

Được đúc rút từ kinh nghiệm, các kết quả nghiên cứu của Jack Canfield, Mark Victor Hansen và Les Hewitt - những chuyên gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực phát triển tiềm năng con người - cuốn sách này sẽ cung cấp cho bạn công thức để sắp xếp mọi việc hợp lý, để thành đạt trong sự nghiệp, và vẫn có thời gian dành cho bản thân cũng như những người quan trọng với mình.

Nguyễn Cảnh Bình - Chủ tịch HĐQT Alpha Books